کعبه یا «بیت العتیق» بنایی در میان مسجدالحرام در شهر مکه و کشور عربستان است که مقدس ترین مکان دین مبین اسلام و قبله گاه عاشقان و شیفتگان معبود محسوب می شود. هر آن چه که می خواهید درباره ی خانه ی خدا و قبله ی مسلمانان بدانید را در این مقاله بخوانید.
تاریخ کعبه
بر اساس روایت قرآن کریم، کعبه توسط حضرت ابراهیم(ع) و پسر او حضرت اسماعیل(ع) ساخته شد.
در زمان حضرت محمد(ص) قبیله ی قریش، متصدی کعبه بود که در آن زمان معبد بت های قبایل عربی محسوب می شود. عرب های بادیه نشین و ساکنان دیگر شهرها، هر سال برای نیایش و داد و ستد به شهر مکه سفر می کردند. مکه به عنوان وادی لم یزرع توصیف شده که زندگی در آن دشوار و منابع اندک بود. در حقیقت بر اساس شواهد، مکه مرکز تجارت ملی و نیایش بوده است.
زمانی که پیامبر اسلام به عنوان فاتح از شهر مدینه به مکه بازگشت، کعبه به مکان نیایش مسلمانان تبدیل شد و زیارت سالانه حج به عنوان یکی از فرایض اصلی مسلمانان شکل گرفت.
این بنا تا پیش از فتح مکه به دست حضرت محمد(ص) و پیروانش، محل نگهداری و پرستش بت ها بود. قریش در اطراف کعبه بت های مختلفی قرار داده بودند، مانند:لات، عزی، اسافه، نائله و منات. بزرگ این بت ها، هبل بود که درون کعبه قرار داشت.
بنا به روایت بعضی تاریخ نگاران، ساختمان کعبه ده بار بنا شده است؛ بنیان الملائکه، بنیان آدم، بنیان شیث، بنیان ابراهیم و پسرش اسماعیل، بنیان العمالقه، بنیان جرهم، بنیان مضر، بنیان قریش، بنیان عبدالله ابن زبیر، بنیان حجاج ابن یوسف الثقفی.
بنابر روایت مسلمانان هنگامی که چشمه ی زمزم از دل زمین جوشید، مردم در این منطقه و به سبب آب این چشمه جمع شدند، شهر مکه را تشکیل دادند و ابراهیم به فرمان خدا ساختمان کعبه را که در اثر طوفان نوح تخریب شده بود بازسازی کرد.
ساختار کعبه
کعبه بنایی مکعبی شکل، ساخته شده از سنگ های سیاه و سخت است. این سنگ ها که از سال 1040 قمری تا به امروز بر جای مانده، از کوه های مکه به ویژه « جبل الکعبه» در محله ی «شبیکه» گرفته شده اند.
این سنگ ها اندازه های مختلف دارند، به طوری که بزرگ ترین آن ها با طول، عرض و ارتفاع 190، 50 و 28 سانتی متر و کوچک ترین آن ها با طول و عرض 50 و 40 سانتی متر است.
چهار زاویه ی کعبه به چهار «رکن» شهرت دارد. هرگاه واژه ی رکن بدون پسوند به کار رود مقصود از آن رکنی است که «حجرالاسود» در آن است. مسیر طواف از رکن حجرالاسود آغاز می شود، سپس به رکن عراقی می رسد و پس از آن به رکن شامی و رکن یمانی و آن گاه دوباره به رکن حجرالاسود می رسد. در روایتی از امام صادق(ع) آمده است که:«رکن یمانی دری از درهای بهشت است و از روزی که گشوده شده، بسته نشده است.» رکن یمانی از بخش هایی است که اعتقاد دارند دعا در آن جا به اجابت می رسد.
محلی که برای فاطمه بنت اسد(س) شکافته شد تا به درون کعبه رود و فرزندش «علی بن ابی طالب» را به دنیا آورد، در کنار رکن یمانی بوده است.
پایه های کعبه از سرب مذاب، مستحکم و استوار ساخته شده است. پیش از تجدید این بنا توسط قریش، کعبه دو در داشته که یکی ناحیه ی شرقی(محل در فعلی) و دیگری در ناحیه ی غربی بوده که از یکی وارد و از دیگری خارج می شده اند، اما قریش تنها در ناحیه ی شرقی آن دری نصب کرد.
بعدها «ابن زبیر» در دیگر را گشود که به وسیله ی حجاج بسته شد و اکنون همان یک در وجود دارد. این در تا به حال چندین بار عوض شده است.
ساختمان کعبه نیز از سال 1040 تا قرن اخیر تعمیر نشده بود، ولی در سال 1377 قمری و سپس سال 1417 تعمیراتی در آن صورت گرفت.
منبع:7روز زندگی، شماره 121. 