جنگل حرا ؛ تجربه ای بی نظیر از پرسه زنی در دل طبیعت بکر قشم

اکثر مردم ایران بر این باورند که کشور ایران برای گذراندن تعطیلات و خلق خاطراتی تکرار نشدنی مناسب نیست. کشور ایران از جمله کشورهایی می باشد که در هر شهر جاذبه هایی را در خود جای داده است که پیدا کردن مانندش در جای دیگری از این کره خاکی غیر ممکن است؛ از جاذبه های گردشگری تاریخی گرفته تا مدرن ترین سازه ها و جاذبه ها. یکی از برترین طبیعت ها یا به همان زبان خودمان، برترین جاذبه ها در دل ایران جنگل حرا نام دارد که خود را در آغوش جزیره قشم جای داده است. در مورد طبیعت جنگل حرا قشم می توان گفت که یکی از ماهرترین ها در انتقال آرامش و انرزی به گردشگران می باشد. قدم زدن در هزارتوی درختان شناور در آب های دریا می تواند یکی از جاودانه ترین سفر ها را در کل کره زمین برایتان رقم بزند. با ما در مجله گردشگری همگردی همراه باشید تا با جای جای طبیعت جنگل حرا در قشم آشنا شوید...

ریشه نام جنگل حرا در قشم

هر طبیعت و مکانی برای شناسایی نامی را به خود اختصاص داده است که این نام ریشه خود را از دلیلی روشن گرفته است و دارای معنای خاص خود می باشد. در زمینه علمی این جنگل ها را با نام Avicennia marina می شناسند. شاید برایتان سوال برانگیز باشد که حرا به چه معنی است؟ حرا در اصل یک درخت می باشد. این درخت جزو گیاهان مانگرو می باشد. مانگرو نیز خود به تنهایی معانی بسیاری را در دل خود جای داده است که این معانی از اکوسیستم مناطق استوایی، گیاهان و جانورانی که در دل خورها و دلتاها و برکه ها و سواحل و دریاها قرار دارند، نشأت گرفته است. در مورد گیاهانی که در این موقعیت می باشند می توان ادعا کرد که خود را در دسته شوره زاری جای داده اند. در مورد خود حرا نیز می توان گفت که نام گیاهی است که متعلق به دسته شاه پسند می باشد. برای توضیح و اطلاعات بیشتر از این گیاه به رویش آن می توان اشاره کرد که در روی درخت اصلی یا مادر این عمل انجام می شود. نحوه زندگی و مراحل این گیاه به گونه ای است که پس از رشد نهال از درخت جدا شده و مرداب را به عنوان محلی برای ادامه زندگی خود انتخاب می کند.
در مورد موقعیت جنگل حرا می توان گفت ک این گیاهان محل زندگی خود را بر روی اب های شور دریا انتخاب کرده اند و شهرت این جنگل و گیاهان نیز از همین محل زندگی و نحوه زندگی طبیعت آن ها سرچشمه می گیرد.

شکل گیاهان حرا در طبیعت رویایی قشم

 هر گیاهی شکلی خاص و منحصر به فردی را به خود اختصاص داده است که توسط آن در بین دیگر گیاهان این کره خاکی شناخته می شود. گیاهان حرا نیز شکل زیبا و منحصر به فردی را از آن خود کرده اند که در ادامه به شرح آن می پردازیم. اگر به برگ های حرا دقت کنیم، شکل هندسی بیضی را در آن ها خواهیم یافت. چنان چه به بررسی دقیق تر این گیاهان علاقه مند باشیم، باید به باریک بودن قاعده آن ها اشاره کرد. از دیگر توصیفات برگ این گیاهان، دوکی شکل بودنشان می باشد که جلوه زیبایی را به طبیعت این جنگل ها هدیه داده است. رنگ سبز براق در قسمت رویه این برگ ها و رنگ سفید در پشت آن ها چشم هر گردشگری را مسحور خود می کند. گاهی اوقات نیز رنگ این برگ ها در قسمت پشتی خاکستری نیز دیده می شود.
طبق آماری که از ابعاد این برگ ها به دست آمده است، طول این برگ های زیبا در طبیعت رویایی جنگل بین 5 تا 5/7 سانتی متر گزارش شده است.
این گیاهان نیز میوه می دهند و شکل این میوه ها به صورت بادامی به چشم می خورد. بخش انتهایی این میوه های زیبای بادامی شکل یک خامه (باریک) دیده می شود. پس از میوه وقت آن رسیده است که به توصیف ریشه این گیاهان بپردازیم که در طبیعت به صورت نامنظم قرار گرفته اند. این گیاهان به جز میوه، گل نیز می دهند ولی این گل ها به راحتی دیده نمی شوند. در مورد شکل و اندازه این گل های مذکور تنها می توان به رنگ طلایی آن ها و تعداد گلبرگ های آن ها (4 عدد) و طول چند میلی متری آن ها اشاره نمود. یکی دیگر از ویژگی هایی که در این گل ها خود را به نمایش گذاشته است، عطر و بوی خوش آن می باشد که از فواصل دور نیز آدمی را جذب خود می کند. درختان حرا نیز 3 تا 6 متر طول را به خود اختصاص داده اند که جامه ای متشکل از برگ های سبز رنگ را به تن کرده اند.

کاربرد گیاهان جنگل حرا در طبیعت قشم

 هر گیاهی که در روی کره خاکی زمین به چشم می خورد و طبیعت منحصر به فردی را برای خود به وجود آورده است، قطعا کاربرد و فوایدی را با خود به همراه خواهد داشت که این کاربرد و فایده در هر زمینه ای می تواند باشد. جنگل حرا نیز که در قشم یکی از پر طرفدارترین جاذبه های گردشگری به شمار می رود، دارای فواید و کاربردهایی می باشد که به شرح آن خواهیم پرداخت. از اصلی ترین فواید این گیاهان در جنگل حرا قشم می توان به غذای چهارپایان اشاره نمود. از ویژگی های گیاهان این طبیعت رویایی، تصفیه کردن آب شور دریا می باشد. در این روند تصفیه در طبیعت سرسبز و آبی خود، موادی که برای رشد گیاه لازم است را دریافت می کند و دیگر مواد را که کاربردی در روند زندگی گیاه ندارند پس می زند یا به زبان بهتر به دل طبیعت باز می گرداند. این ویژگی شگفت انگیز خود را در ساقه و تنه و ریشه گیاهان این طبیعت جای داده است. این گیاه زیبا در جنگل حرا خاصیت درمانی نیز دارد که این خاصیت در درمان جذام کمک بزرگی به حساب می آید. هر منطقه با توجه به آب و هوا و طبیعتی که دارد ممکن است مشکلاتی از قبیل بیماری را برای ساکنان خود به همراه داشته باشد که هرمزگان در کشور ایران از جمله شهرهایی می باشد که بیماری پوستی (خشکی پوست) را در لا به لای بومیان خود شایع کرده است. برای درمان این بیماری عده زیادی از مردم از گیاهان جنگل حرا در طبیعت قشم بهره می برند و نتیجه ای مثبت را دریافت خواهند کرد. از دیگر کاربرد های گیاهان این جنگل در طبیعت قشم در صنعت، می توان تانن آن را نام برد که در تولید جوهری به نام جوهر مازو نقش دارد. در آخر نیز می توان از کاربرد آن در تولید چسب تخته و خمیر چوب مثال زد. با این تفاسیر جنگل حرا در قشم از دسته طبیعت هایی است که در زندگی انسان و گیاهان و جانوران نقش بسزایی را ایفا می کند.

زیستگاه گیاهان حرا

جای جای کره زمین دارای طبیعت های خاص و پوشش جانوری های ویژه می باشد. پوشش گیاهی و جانوری هر منطقه را بیشتر آب و هوای آن مکان تعیین می کند که کدام نوع پوشش با شرایط حاکم سازگاری بیشتری خواهد داشت. در مورد گیاهان حرا نیز می توان ادعا کرد که در 8 منطقه در ایران دیده می شوند. این مناطق در سواحل خلیج فارس و دریای عمان به چشم می خورند. برای درک بهتر موقعیت این گیاهان در طبیعت، می توان به خط ساحلی شمالی و غربی جزیره قشم و جنگلی به نام نای بند در بوشهر اشاره کرد. گیاهی که در جنگل حرا قشم رشد می کند، در هر منطقه نامی خاص را به خود اختصاص داده است که این نام ها عبارت اند از:
حرا (در بندر عباس)، گرم (بوشهر)، تمر (بلوچستان) و در دیگر مناطق تول و در زبان عربی نیز شوره و شوری.

پوشش جانوری جنگل حرا در قشم

یکی از مشخصه های هر طبیعت پوشش جانورانی است که در دل خود جای داده است و پناهگاه آن ها شده است. طبیعت زیبای جنگل حرا نیز علاوه بر زیبایی هایی که توسط گیاهانش به خود اختصاص داده است با جانورانی که در آغوش خود گرفته است نیز حال و هوایش را منحصر به فرد کرده است. اگر در طبیعت زیبای این جنگل حرا قشم قدم بزنیم یا با قایق خود را به دست آب های این منطقه بسپاریم، گونه هایی از جانوران اعم از مرغ دریایی، لک لک، حواصیل، خرچنگ، مرغابی، قورباغه و مار دریایی و... توجه ما را به خود جلب خواهد کرد. با سفر به جنگل حرا در قشم، تجربه ای متفاوت از طبیعت گردی در دل جنگل را پشت سر خواهیم گذاشت.

جاذبه ها و تفریحات جنگل حرا در قشم

 چنان چه به جزیره زیبای قشم سفر کردید، خاطره سازی در طبیعت رویایی جنگل حرا قشم را از دست ندهید که سفر بدون حضور در این مکان ارزشی ندارد. برای این که از گشت و گذار در دل جنگل حرا نهایت لذت را ببریم، بهتر است قبل از سفر از دیدنی ها و جاذبه های آن با خبر شویم.

 گشت و گذار در هزارتوی درختان این طبیعت

 با قدم زدن در دل طبیعت افسانه ای جنگل حرا قشم، با چشم انداز بی نظیری متشکل از درختانی که با آب شور سازگاری دارند مواجه خواهید شد. این درختان در اصل از دو نوع حرا و چندل می باشند که یکی پس از دیگری به زیبایی این منطقه افزوده اند. درختانی که در این طبیعت تم استثنایی و خاصی را خلق کرده اند برای ادامه حیات و رشد تنها به هوایی استوایی و آبی شور نیاز دارند که هر دوی این موارد در این طبیعت قشم به وضوح به چشم می خورد. لمس یک طبیعت تکرار نشدنی در هزارتوی درختانی جادویی طعم دیگری را به سفر شما در کل زندگیتان خواهد بخشید.

پرسه زنی در طول روز در طبیعت جنگل حرا

از ویژگی هایی که باعث جذب گردشگران زیادی از سراسر جهان به جنگل حرا در قشم می شود، تأثیر جزر و مد در چشم انداز این طبیعت در قشم می باشد. در اصل تأثیر جزر و مد به این صورت است که در هنگامی که جزر اتفاق می افتد، درختان این منطقه همچون درختانی در منطقه ای خشک به چشم می خورند که پس از چندین ساعت و با بالا آمدن آب که همان مد می باشد، این چشم انداز خشک به چشم اندازی با پوشش گیاهی غوطه ور در دل آب های شور این ناحیه تبدیل می شود. پارادوکس زیبای موقعیت گیاهان این جنگل از اصلی ترین دلایل شهرت جهانی این طبیعت می باشد. برای بسیاری از افرادی که به دل این طبیعت سفر می کنند سوالات بسیاری در زمینه رشد و اکسیژن رسانی به گیاهان این منطقه ایجاد می شود که در جواب آن ها می توان گفت که گیاهان و درختان این ناحیه، اکسیژن مورد نیاز خود را هر 6 ساعت یکبار که سطح آب فرو کش می کند و جزر اتفاق می افتد، از ریشه های خود دریافت می کنند که از دل آب بیرون می آیند. این تغییر سطح آب و اکسیژن توانسته است بر خلاف عقاید پوشش و طبیعت زیبایی را در این منطقه خلق کند.

قایق سواری؛ جاذبه ای دیگر در دل طبیعت جنگل حرا در قشم

 یکی دیگر از تفریحاتی که در آغوش این طبیعت جادویی باید تجربه کنید، قایق سواری می باشد. اغراق نیست اگر گفته شود که این قایق سواری با تمام قایق سواری های هر گوشه جهان متفاوت است؛ چرا که در هر منطقه ای آبی امکان تجربه قایق سواری ممکن می باشد ولی این که قایق سواری در دل آب هایی شور و فیروزه ای رنگ و در پس زمینه ای متشکل از گیاهان و جانوران گوناگون باشد، بسیار کم یاب می باشد. کافی است تا با اجاره یک قایق در این منطقه خود را به دستان فیروزه ای آب های خلیج فارس بسپارید تا از گشت و گذار در کنار درختانی منحصر به فرد و جانورانی رنگارنگ حسی جاودانه را لمس کنید.

اقامتگاه و امکانات درجنگل حرا قشم

 با توجه به تفاسیری که تا به این جا داشتیم، متوجه اهمیت و ارزش این طبیعت و جنگل شده اید؛ پس منطقی است که در دل این جنگل زیبا در قشم تخریب پوشش گیاهی جهت ساخت اقامتگاه و امکانات تفریحی، انجام نشده باشد. البته نگران این موضوع نباشید؛ چرا که سوییت ها و هتل هایی در نزدیک ترین محل ممکن به این منطقه به چشم می خورند که مسافت زیادی ندارند. چنان چه به سرویس بهداشتی و یا رستوران و سوپر مارکت و... نیاز داشتید، می توانید به اسکله هایی که در اطراف این ناحیه به چشم می خورند مراجعه کنید.

زمان مناسب برای سفر به جنگل حرا در قشم

 هر مکانی در زمان خاصی از سال پذیرای گردشگران بیشتری نسبت به دیگر مواقع خواهد بود که این موضوع به دلیل آب و هوای مناسب و یا امکانات بیشتر و بهتر در آن منطقه خواهد بود. جنگل حرا قشم نیز از مناطقی است که طرفداران بسیاری را به خود اختصاص داده است. برای این که در سفر به قشم و جنگل حرا قشم شرایط آب و هوایی بر لذت بردن از سفر غلبه نکند و آزار دهنده نباشد، در سه ماه تیر و مرداد و شهریور به هیچ وجه به این منطقه سفر نکنید؛ چرا که گرمای هوا به قدری است که تحمل کردن آن از توان خارج است. ناگفته نماند که تنها انگیزه ای که آدمی را به سفر در تابستان به این طبیعت زیبا تحریک می کند، تنها جشن مخصوص بومیان این ناحیه است که در این فصل برگزار می کنند. با این تفاسیر بهترین زمان برای لذت بردن از طبیعت زیبای قشم و جنگل حرا، بین آبان تا اردیبهشت ماه می باشد که این طبیعت بکر و در کل جزیره قشم با آب و هوایی دلچسب از گردشگران استقبال خواهد کرد.

وسایل لازم برای سفری بهتر به طبیعت خاص قشم

 به هر جایی که قصد سفر داشته باشیم، با توجه به آب و هوا و دیگر شرایط موجود وسایلی را جهت امنیت خاطر باید به همراه داشته باشیم. در سفر به قشم و طبیعت زیبای جنگل حرا وسایلی مورد نیاز است که همراه داشتن آن ها ضروری می باشد و در صورت نبود آن ها به احتمال زیاد با مشکلات بسیاری در طول سفر مواجه خواهید شد. از این وسایل می توان به عینک آفتابی، دفترچه بیمه، لباس خنک (درصورت سفر در تابستان)، پول نقد، داروهای رایج، کارت شناسایی، کلاه آفتابگیر و کرم ضد آفتاب اشاره کرد که هر کدام به نحوی در سفر مورد استفاده قرار می گیرند.

مبالغ پرداختی برای سفر به جنگل حرا قشم

برای گشت و گذار در جنگل حرا قشم از ضروری های سفر، استفاده از قایق هایی است که برای این منظور تعبیه شده است. اجاره قایق نیز طبیعتا هزینه هایی را به دنبال خواهد داشت که این هزینه در هر یک از اسکله هایی که در این منطقه از قشم به چشم می خورد رنج متفاوتی را از آن خود کرده است. با آماری که از این قیمت ها بدست آمده است می توان با توجه به تمامی رنج ها میانگینی را در نظر گرفت که به این صورت می باشد: هر قایقی که اجاره کنید، ظرفیت 6 یا 7 نفری در آن به چشم می خورد که اجاره یک قایق برای کل این 7 نفر حدود 50000 تا 70000 تومان هزینه در پی خواهد داشت که نحوه پرداخت این مبلغ بسته به سلیقه شما و دیگر افراد می باشد که یک نفر پرداخت کند یا تمامی افراد در این مبلغ سهیم باشند. البته ناگفته نماند چنان چه تعداد افراد همراه شما به 7 نفر نمی رسد نگران نباشید! با پرداخت کل مبلغ می توانید قایق را اجاره کنید و از پرسه زنی در هزارتوی جاذبه های سحرآمیز جنگل حرا نهایت لذت را ببرید.

نگاهی به آب های موجود در طبیعت جنگل حرا قشم

آبی که در این طبیعت بکر و افسانه ای قشم به چشم می خورد دارای ویژگی هایی است که باعث شده تا توجه همگان به سمتش جلب شود. از این خصوصیات می توان به مواد و املاح موجود در آن اشاره کرد که از جهات مختلفی دارای ارزش بالایی می باشد. از دیگر خصوصیات آن می توان به خصوصیت های شیمیایی و فیزیکی متفاوت آن اشاره کرد. اگر بخواهیم دلیل این همه ارزش  و تفاوت را در این آب ها جستجو کنیم، باید ادعا کرد که جزر و مدی که هر چند ساعت یکبار پوشش و طبیعت این منطقه را تحت تأثیر قرار می دهد، از علت های اصلی به شمار می اید. محققانی که در آب های این منطقه تحقیق کرده اند، به این نتیجه رسیده اند که دلایل ذکر شده باعث شده است تا آب های این منطقه محلی امن برای تخم ریزی جانوران آبزی باشد. به نکته ای دیگر باید در مورد این آب ها و تخم ریزی آبزیان اشاره کرد که این نکته به ادامه مراحل رشد و نمو تخم ها مربوط می شود که در این آب ها انجام می شود.
یکی از مواردی که در مورد آب های این منطقه در قشم در بالاتر به آن اشاره کردیم، شوری آن بود. شاید برای هر انسانی جای سوال باشد که این شوری پیوسته در حال افزایش است یا کاهش؟ چطور ممکن است جانوران آبزی با این حجم از شوری این آب را برای تخم ریزی و ادامه حیات تخم های خود انتخاب کنند؟
در جواب این افراد می توان گفت که این آب ها پیوسته در حال به تعادل رسیدن شوری می باشند به این صورت که آب توسط جزر و مد به دریا و دوباره به جنگل باز می گردد که همین رفت و آمد درصد شوری آب را تعیین می کند و به تعادل ماندن آن کمک بسیاری می کند. اگر بخواهیم به زبان ساده تر این موضوع را بیان کنیم باید گفت که طبیعت جنگل حرا در قشم طرفدار آب شور می باشد که با آمدن آب از دریا به این طبیعت شوری آن توسط گیاهان این جنگل تا حد زیادی جذب می شود. پس شوری آب دریا کاهش می یابد. از طرفی دیگر نیز در بالاتر اشاره کردیم که ریشه گیاهان عامل موثری در جذب املاح از آب می باشند و این بدین معنی می باشد که موادی که برای ادامه حیات جانوران آبزی خطرناک است، توسط ریشه گیاهان این طبیعت جادویی جذب می شود و آب تقریبا تصفیه می شود.

نکات مهم در طول سفر به طبیعت سحرآمیز قشم

 همان گونه که از اول مقاله به اهمیت و ارزش این جنگل زیبا در قشم در محیط زیست و زندگی انسان و جانور و گیاه اشاره کردیم، طبیعی است که از این طبیعت به خوبی محافظت کنیم. پس چنان چه به طبیعت زیبای جنگل حرا سفر کردید، رعایت مواردی که در ذیل به آن ها اشاره می کنیم را حتما از واجبات سفر خود قرار دهید:
_ در حین پرسه زنی در هزارتوی درختان و گیاهان این جنگل زیبا در قشم، از قطع کردن آن ها و یا روشن کردن آتش در این طبیعت پرهیز کنید.
_ از هر گونه صید و شکاری در هنگام سفر خودداری کنید.
_ این طبیعت را نیز مانند خانه خود بدانید و از کثیف کردن و ریختن زباله در طبیعت جدا خودداری کنید.
_ چنان چه در طول گشت و گذار در دل جنگل افسانه ای حرا در قشم، با آشیانه پرندگان و حیوانات روبرو شدید، از ویران کردن آن ها و یا برداشتن تخم آن ها خودداری کنید.
_ اگر در هنگام پرسه زنی با قایق راه هایی را در برابر خود مشاهده کردید که شناسه ای نداشت و برای قایقران و خودتان ناشناخته بود، وارد نشوید؛ چرا که هر گونه خطری شما را در مسیرهای ناشناس دنبال خواهد کرد.

سخن آخر

جزیره قشم از جمله مناطق در ایران است که زیبایی ها و شگفتی های بسیاری را در دل خود جای داده است و در فصول مختلف سال هر یک از این جاذبه ها، طرفداران خاص و همیشگی و جدید خود را به گشت و گذار و خاطره سازی دعوت می کند. جنگل حرا نیز از طبیعت هایی است که نه تنها در ایران بلکه در کل کره خاکی آوازه اش پیچیده است و طرفداران بسیاری را از هر قوم و نژادی به خود اختصاص داده است. اکنون با زیبایی ها و شگفتی های این طبیعت سحرآمیز آشنا شدید. وقت آن رسیده است که چمدان هایتان را ببندید و آماده سفری به دل رمز و راز ها در جزیره قشم شوید.