آب مروارید چیست؟علت ایجاد آب مروارید چشم + درمان

علائم و درمان آب مروارید چشم

با این بخش از دلگرم همراه باشید تا با راه های مناسب برای درمان آب مروارید چشم آشنا شوید.

آب مروارید چیست؟

نوعی بیماری چشم با دلایل گوناگون است که با تار شدن عدسی چشم آغاز شده و با افزایش تیرگی و کدر شدن عدسی، بینایی چشم مختل می‌شود. خوشبختانه بیماری چشمی آب مروارید در بیشتر موارد در زمانی که باعث اختلال در بینایی شده باشد با جراحی ظریفی برطرف می‌شود.عدسی از آب و پروتئین ساخته شده و شفاف است تا نور بتواند از آن عبور کند. گاهی اوقات بخشی از این پروتئین‌ها تغییر یافته و منجر به کدورت قسمت‌هایی از عدسی می‌شوند. در نتیجه نور به خوبی به شبکیه نمی‌رسد و اختلال بینایی ایجاد می‌شود که این پدیده را آب مروارید می‌نامند.

در مراحل اولیه که تنها بخش کوچکی از عدسی کدر شده است شاید آب مروارید مشکلی ایجاد نکند، اما در بیشتر مواقع این روند ادامه می‌یابد و بخش بزرگی از عدسی کدر می‌شود و بینایی را مختل می‌سازد. سرعت پیشرفت آب مروارید در بین افراد مختلف متفاوت است. آب مروارید ناشی از افزایش سن به تدریج و طی چند سال پیشرفت می‌نماید. آب مروارید در افراد جوان و افراد دیابتی ممکن است به سرعت و طی چند ماه پیشرفت نماید ولی سرعت پیشرفت آب مروارید در هر فرد را نمی‌توان دقیقا پیشگویی کرد.

آب مروارید از چشمی به چشم دیگر سرایت نمی‌کند اگرچه افراد زیادی مبتلا به آب مروارید در هر دو چشم هستند، ولی همیشه سرعت پیشرفت بیماری در دو چشم یکسان نیست. مطالب زیادی در مورد آب مروراید ناشی از سن روشن شده است، اما هنوز هیچ علت قطعی برای آن مشخص نگردیده است. دانشمندان علل متعددی از جمله سیگار کشیدن، بیماری قند و تماس زیاد با نور خورشید را برای ابتلا به آن ذکر می‌کنند.

انواع مختلف آب مروراید کدامند؟

الف – آب مروراید ناشی از افزایش سن: عدسی نیز همانند سایر قسمت‌های بدن،‌ در طول زندگی به رشد خود ادامه می‌دهد و لایه‌هایی به سطح خارجی آن اضافه می‌شود که با گذشت زمان لنز سخت می‌شود و شفافیت خود را از دست می‌دهد.

آب مروارید ناشی از افزایش سن شایع‌ترین نوع آب مروارید است و بین سنین 65 تا 74 سالگی، 50 درصد افراد و بالای سن 75 سالگی، 70 درصد افراد به آن مبتلا می‌شوند، اما می‌تواند از 35 سالگی به بعد شروع شود.

ب – آب مروارید ناشی از سایر بیماری‌ها: این نوع آب مروارید در افرادی که بیماری‌های مشخص دیگری از جمله دیابت (بیماری قند) دارند دیده می‌شود. گاهی بروز آب مروارید در رابطه با مصرف داروهای کورتون دار است.

پ- آب مروارید ناشی از ضربه: گاهی بلافاصله پس از صدمات چشمی و گاهی سالها بعد از آن دیده می‌شود.

ت- آب مروارید مادرزادی: برخی بچه‌ها با آب مروراید به دنیا می‌آیند یا این‌که در کودکی به آن مبتلا می‌شوند که معمولا در هر دو چشم است. این آب مروارید ممکن است در بینایی اختلال ایجاد نکند، اما در صورت ایجاد اختلال حتما باید جراحی شود.

علائم شایع آب مروارید عبارتند از:

• تار شدن دید چشم که بدون درد است
• حساسیت به نور
• تغییرات مکرر نمره عینک
• دو بینی در یک چشم
• احتیاج به نور بیشتر برای مطالعه
• کاهش دید در شب
• محو شدن یا زرد شدن رنگ ها

روش های عمل جراحی آب مروارید کدام است؟

برای عمل جراحی آب مروارید، روش های مختلفی وجود دارد، ولی روش جدیدی که در اکثر کشورهای پیشرفته هم انجام می گیرد روش فیکوامولسیفیکاسیون (که اصطلاحا فیکو گفته می شود) می باشد که برای خارج کردن آب مروارید، حداکثر 3 تا 4 میلی متر از روی قرنیه بیمار خارج می گردد و سپس لنزهای مخصوصی را که خاصیت تا شدن دارند، وارد چشم کرده و در جای لنز طبیعی چشم یا آب مروارید قرار می دهند.

در این روش جراحی، معمولا بعد از عمل، بخیه ای زده نمی شود و در صورت نیاز، ممکن است یک یا دو بخیه به طور موقت زده شود.این روش جراحی که یک تحول اساسی در چشم پزشکی محسوب می گردد، زمان ترمیم زخم را خیلی کوتاه کرده است و معمولا بیماران ظرف چند روز، بینایی خود را به دست می آورند.

آیا بعد از عمل جراحی آب مروارید ممکن است بیماران به استفاده از عینک نیاز داشته باشند؟

بله، در روش های قدیمی حتما نیاز به استفاده از عینک بود و معمولا نمره عینک حدود 10+ تا 12+ بود، ولی در روش های جدید ممکن است یک عینک با شماره 1+ یا 2+ برای دید نزدیک تجویز شود. ولی در کل بستگی به نظر جراح و بیمار دارد که آیا برای دور یا نزدیک عینک تجویز شود یا خیر. البته قبل از انجام عمل، باید درباره عینک تصمیم بگیرند.این عینک ها برای دید "ده دهم" بیماران است، ولی خیلی از بیماران به عینک نیازی نخواهند داشت و با دیدی که عمل جراحی و لنز برای آنها فراهم کرده رضایت کامل را خواهند داشت.

بعد از جراحی چه می شود؟

احساس خفیف ناراحتی و جسم خارجی تا مدتی بعد از عمل، طبیعی است. اشک ریزش خفیف و ترشح مختصر شایع است. چشم ممکن است به نور و تماس حساس شود. در صورت احساس ناراحتی، برای 1 تا 2 روز اول ممکن است پزشک هر 4 تا 6 ساعت مسکن تجویز کند. بعد از این مدت، احساس ناراحتی معمولا از بین می رود.

در بسیاری موارد ترمیم برش تا حدود 6 هفته طول می‌کشد. بعد از جراحی پزشک برنامه زمان بندی شده‌ای را برای انجام معاینات، جهت بررسی پیشرفت ترمیم زخم و کنترل فشار داخل چشم تعیین می‌کند. تا چند هفته پس از عمل باید از قطره‌های چشمی استفاده کرد. از پزشک در مورد نحوه و زمان استفاده و اثرات جانبی داروها سوال کنید.در طول ماه اول باید از یک پوشش یا عینک برای محافظت از چشم استفاده کنید. از مالیدن و یا فشار دادن چشم‌ها اجتناب کنید.

سعی کنید خم نشوید و اجسام سنگین را بلند نکنید. در روش فیکو پس از یک هفته و در روش خارج کپسولی تا دو هفته پس از عمل جراحی، نماز را نشسته به جای آورید تا فشار داخل چشم بالا نرود.می‌توانید قدم بزنید، از پله‌ها بالا بروید و کارهای سبک انجام دهید. پس از 5 روز در روش فیکو و پس از یک هفته در روش خارج کپسولی می‌توان حمام کامل کرد. فقط مراقبت باشید آب به داخل چشمتان نرود.پس از عمل هیچ نوع پرهیز غذایی خاصی ندارید و رژیم غذایی و دارویی شما (به جز داروهای چشمی) همانند وضعیت پیش از عمل است.

چه عوارضی ممکن است در اثر عمل کاتاراکت حاصل شود؟

عمل کاتاراکت‌های معمولی که با بیماری دیگری توام نیستند در 99-95 درصد موارد بدون عارضه انجام می‌شود ولی انجام عمل جراحی بدون عارضه را هیچ جراحی نمی تواند صد در صد ضمانت کند و ممکن است حین عمل و یا پس از انجام عمل عوارضی حاصل شود که به طور مختصر به آنها اشاره می‌شود.

الف: خونریزی پشت کره چشم هنگام تزریق ماده بی حسی که اگر شدید باید منجر به تعویق عمل برای چند هفته خواهد شد.

ب: پاره شدن کپسول عدسی که اگر زیاد باشد ممکن است امکان کارگذاری لنز در اتاق خلفی وجود نداشته باشد و جراح مجبور شود لنز را در اتاق قدامی قرار دهد.

پ: خونریزی شدید داخل چشم که احتمال ایجاد آن خیلی کم است ولی افراد خیلی مسن و افراد با فشار خون بالا ممکن است دچار آن شوند.

ت: التهاب قرنیه که از فردای عمل آشکار می‌شود ممکن است موقت و یا دائمی باشد.

ث: التهاب داخل چشمی که معمولا 2-1 روز پس از عمل شروع و تا چند روز ممکن است ادامه یابد.

ج: عفونت داخل چشمی که ممکن است از 20-2 روز بعد از عمل تظاهر کند که علامت آن درد شدید چشم، حساسیت به نور، ورم پلک‌ها و کاهش دید است و بیمار باید فورا مورد درمان قرار گیرد.

چ: ایجاد تغییراتی در مایع داخل چشم (زجاجیه) و جداشدگی پرده شبکیه که ممکن است در طی ماهها یا سالها بعد از عمل اتفاق بیافتد.

ح: سایر عوارض دیگر مثل آستیگماتیسم، دوربینی و نزدیک بینی نیز از عوارض عمل کاتاراکت و لنز داخل چشمی هستند.

علائم شروع این عوارض به صورت درد، اشک ریزش، حساسیت به نور، کاهش دید، ورم پلک، سرخی غیر عادی چشم و جرقه‌های نورانی است. با مراجعه سریع به چشم پزشک این عوارض معمولا به طور موفقیت آمیزی درمان خواهند شد.

--------------------------------------------------------------------------------------------

چه زمانی بینایی طبیعی می‌شود؟

چند روز پس از عمل می‌توان فعالیت‌های روزانه را شروع کرد. اما بینایی ممکن است تا مدتی کامل نباشد. پس از عمل، چشم برای عادت کردن با شرایط جدید نیاز به زمان دارد تا به طور مناسبی با چشم دیگر هماهنگی ایجاد کند، بخصوص اگر چشم مقابل دچار آب مروارید باشد. در مورد زمان شروع مجدد رانندگی در صورتی‌که دید کافی داشته باشید منعی وجود ندارد.

اگر IOL در چشم تعبیه شده باشد ممکن است رنگ‌ها خیلی روشن و یا مختصری آبی به نظر برسند. همچنین اگر در نور شدید خورشید قرار بگیرید همه چیز برای چند ساعت کمی قرمز به نظر می‌رسد. این اختلالات به این دلیل است که عدسی مصنوعی در چشم شما کاملا شفاف است و نور زیادی به داخل چشم راه می‌یابد. در عرض چند ماه پس از تعبیه IOL این تغییرات از بین می‌رود. پس از عمل چشم ممکن است نیاز به عینک جدیدی پیدا کنید که بعد از 2 تا 3 ماه تجویز خواهد شد.

«آب مروارید ثانویه» یعنی چه؟

در تکنیک‌های جدید جراحی، کپسول خلفی عدسی از چشم خارج نمی‌شود. گاهی اوقات این لایه کدر شده و بینایی را محو می‌کند، این پدیده «آب مروارید ثانویه» نامیده می‌شود که می تواند ماه‌ها یا سال‌ها پس از عمل اتفاق بیافتد. در بیماران جوان‌تر احتمال بروز آن بیشتر است و در 40 تا 60 درصد موارد اتفاق می‌افتد. برخلاف آب مروارید این پدیده نیاز به جراحی ندارد و به وسیله لیزر درمان می‌شود.در تکنیکی به نام کپسولوتومی با لیزر یاگ (YAG) ، پزشک سوراخ کوچکی در لایه کدر شده ایجاد می‌کند تا نور از آن عبور کند. این درمان بدون درد بوده و سرپایی انجام می‌شود.

چگونه می‌توان از بینایی محافظت کرد؟

اگرچه نمی‌دانیم که چگونه باید از آب مروارید پیشگیری نمود اما افراد بالای 60 سال در معرض مشکلات بینایی زیادی هستند و اگر 60 سال و یا بیشتر دارید، سالی یک‌بار باید مورد معاینات کامل چشمی قرار بگیرید. این معاینات امکان تشخیص علائم بیماری‌های آب مروارید، آب سیاه، مشکلات نقطه حساس بینایی ناشی از سن و سایر اختلالات بینایی را به پزشک می‌دهد.

--------------------------------------------------------------------------------------------

گردآوری شده ی مجله اینترنتی دلگرم

مرجان امینی