مهریز نام شهر مشخصی نیست، بلکه عنوان ناحیه ای است شامل مجموعه ای از روستاها که به مهرنگار دختر انوشیروان نسبت داده شده است. شهرستان مهریز در حدود 16 قرن قبل (در زمان حکومت ساسانیان) ناحیه ای طبیعی در جنوب دشت یزد و در دامنه جنوب شرقی شیرکوه بوده و قنات هایی از آن سرچشمه می گرفتند که در مواردی پس از طی یک مسافت 40 کیلومتری به مظهر خود می رسیدند. چاقو سازی، سبد بافی (ترکه بافی)، گیوه بافی از صنایع دستی این شهرستان می باشند. موزه مردم شناسی، باغ پهلوان پور، معبد آناهیتا و... از اماکن دیدنی مهریز می باشد. در ادامه با ما در مجله گردشگری همگردی همراه باشید برای بازدید از جاذبه های گردشگری مهریز...
باغ پهلوان پور
باغ جهانی پهلوان پور که از جاذبه های گردشگری مهریز محسوب می گردد، در نوع خود بی نظیر است، متعلق به یکی از تجار یزدی به نام پهلوان پور بوده است. قدمت این باغ مربوط به زندیه/ قاجاریه است و مساحت آن 5 هکتار می باشد که عمده ساخت و ساز صورت گرفته در آن شامل برج گلین و فضاهای خدماتی مرتبط با آن در جبهه جنوب شرقی، عمارت شربت خانه (کوشک) در وسط، عمارت زمستان خانه در جبهه غربی و فضاهای خدماتی در جبهه جنوبی است.
مجموعه مهرپادین
مجموعه مهرپادین که از اماکن دیدنی مهریز است، در یکی از قسمت های بافت تاریخی شهر قرار دارد که قدمت آن به قرن هشتم ق. و دوره ی آل مظفر می رسد. در حال حاضر این مجموعه شامل؛ امام زاده سید غیاث الدین، حمام، بازارچه، مسجد جامع و حسینیه است. محله ی مهرپادین که این مجموعه را در خود جای داده، از نظر تاریخی هسته ی اولیه ی شکل گیری شهرستان مهریز به شمار می آید.
قلعه ی سریزد
قلعه ای بی نظیر و دست نخورده متعلق به اواخر دوران سامانی است که «قلعه ی سریزد» خوانده می شود. این قلعه دارای برج های سه طبقه، فضای مرکزی و اصلی، در ورودی با قابلیت باز و بسته شدن به شکل عمودی، آب انبار و ... است که به عقیده ی بسیاری، نمونه ی کوچکی از ارگ قدیم بم بوده که تا حدود 15 سال پیش مورد بهره برداری قرار می گرفته است و هم اکنون نیز به مجتمع گردشگری تغییر کاربری داده شده و جایزه یونسکو را دریافت نموده است.
چشمه غربالبیز
این چشمه فصلی در دامنه کوهی در مجاور روستای مداور در 7 کیلومتری از مرکز شهرستان مهریز واقع گردیده است. در مورد وجه تسمیه این چشمه دو دیدگاه وجود دارد؛ یکی به به علت خروج آب به صورت غربال از سنگ های دامنه کوه است و دیگری به علت وجود مکانی است که آب به صورت گرداب درآمده و به داخل زمین فرو می رود و تداعی کننده غربالی است که آب در آن ریخته می شود.
کاروانسرای علی آباد (شاه عباسی)
قدمت این کاروانسرا مربوط به دوره قاجاریه می باشد. این کاروانسرا، هتل رستوران بین راهی در جاده یزد – کرمان بوده است. حاشیه شرقی شهرستان مهریز «علی آباد» آبادی بوده که بر سر راه یزد به کرمان واقع شده و یگانه اثر باقی مانده از آن روستا، کاروانسرای علی آباد است که مجاور جاده مذکور واقع شده است. کاروانسرایی است وسیع و محکم که از آجر ساخته شده و بانی آن شاهزاده معارف دوست محمد ولی میرزا پسر فتحعلی شاه بوده است. بنای آن از سمت جاده دارای چهارده صفه و بلندی دیوارهای آن پنج متر است و چهار برج در چهارگوشه آن قرار دارد.
کوه ریگ
کوه ریگ یکی از اماکن دیدنی مهریز در محله بغداد آباد و هم چنین یکی از نقاط تفریحی – ورزشی شهرستان می باشد. این تفرجگاه زیبا از انباشت ماسه های بادی در دامنه ی کوه تشکیل شده است. وجود یک آب انبار قدیمی و برج کبوتر در کنار آن، از جاذبه های دیگر این منطقه است.
قلعه منگ آباد
این بنای خشتی و گلین از دو بخش اندرونی و بیرونی تشکیل شده و دارای عناصر معماری از قبیل؛ کلاه فرنگی، حوض خانه، تالار، بادگیر، چهار برج دیده بانی و نگهبانی و باروی پیرامونی می باشد. شایان ذکر است در قدیم قناتی در حوض خانه آن جریان داشته که بعدها بنا به دلایلی مسیر حرکت آب تغییر کرده و در حال حاضر مسیر قنات از داخل قلعه عبور نمی کند.
رباط زین الدین
از کاروانسراهای خوش طرح و مستحکم در راه یزد به کرمان است که به صورت مدور با دیوارهای بلند و پنج برج وجود دارد که در قرن 10 هجری قمری توسط «زین الدین گنجعلی خان ریگ»، حاکم کرمان ساخته شده است و اکنون از آن به عنوان واحد اقامتی – گردشگری بهره برداری می شود.
جاذبه های طبیعی شهرستان مهریز
1- تپه کوهریگ
2- غربالبیز
3- پارک سرو کهنسال
4- پارک کوثر (چشمه)
5- پارک دولت آباد
جاذبه های گردشگری مهریز
1- خانه اخوان طباطبایی (اداره میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری)
2- باغ جهانی پهلوان پور
3- کاروان سرای زین الدین
4- باغ شجاعی لشکر
5- مجموعه مهرپادین
6- موزه مردم شناسی
7- قلعه خورمیز
8- قلعه مهرپادین
9- امام زاده شاه صفی الدین
10- قلعه منگاباد
11- برج آسیاب ریگ
12- مجموعه حاجی قاسمی
13- کاروانسرای علی آباد
14- مجموعه آقا عظیمی
15- مجموعه باغ بهار
16- معبد آناهیتا
17- پیر نارکی (زیارتگاه زرتشتیان)
18- معبر تاریخی طغارسنجر
19- سنگ نگاره های ارنان
20- مزار شهید کعبه برهان