عوارض درآوردن کیسه صفرا

بیماری خطرناک کیسه صفرا

برداشتن کیسه صفرا عوارض ندارد/ کم تحرکی احتمال ایجاد سنگ صفرا را افزایش می‌دهد؛با این بخش از دلگرم

همراه باشید تا با بیماری های کیسه صفرا و راه های مناسب برای درمان این عارضه آشنا شوید.

مقدمه ای در مورد کیسه صفرا

اندامی است که در سطح تحتانی کبد قرار دارد. این عضو از سه قسمت اصلی فوندوس یا قعر کیسه، تنه و اینفاندیبولوم تشکیل شده است. وظیفه این کیسه نگه‌داری مایع زرد رنگ صفرا (BILE) است. این مایع به هنگام ورود مواد غذایی به معده از کبد ترشح می‌شود و سپس از طریق مجرایی به کیسه صفرا انتقال می‌یابد. صفرا از طریق مجرای صفراوی مشترک به روده باریک ریخته می‌شود.

کار این مایع ایجاد امولسیون پایدار روی چربی‌های غذاست که در دوازدهه انجام می‌گیرد. گاهی اوقات انسان به سنگ کیسه صفرا مبتلا می‌شود که در صورت وخامت بیماری تحت عمل جراحی قرار می‌گیرد. هنگام جراحی معمولاً پزشک معالج کیسه صفرا را از بدن خارج می‌کند. در این صورت پس از گذشت مدتی مجرای صفرا گشاد می‌شود و کار کیسه صفرا را انجام می‌دهد.

کیسه صفرا چه کار می کند؟

کیسه صفرا، کیسه ای کوچک است که صفرای تولیدشده در کبد در آن نگهداری می شود. این کیسه در زیر کبد قرار گرفته و در پاسخ به غذایی که ما می خوریم، مخصوصا غذاهای پر چرب، مقداری صفرا را از طریق مجاری صفراوی به داخل روده کوچک می ریزد (تصویر بالا) و نقش بسیار مهمی در هضم و جذب چربی های غذایی بر عهده دارد.برخی از مشکلات کیسه صفرا مانند سنگ های صفراوی ریز که مجرای صفراوی را مسدود نمی کنند، معمولا هیچ علامت و ناراحتی را ایجاد نمی کنند

• به طور معمول، کیسه صفرا اندامی کوچک و بی آزار است که باعث ناراحتی و بیماری خاصی در فرد نمی شود، مگر زمانی که مشکل خاصی آزادسازی صفرا از آن را کاهش دهد و یا مجاری را مسدود کند. عوامل متعددی وجود دارند که می توانند منجر به ایجاد این مشکلات کیسه صفرا شوند.شما میدانید که کیسه صفرا دارید،اما آیا میدانید محل آن کجاست وعملکرد آن چیست؟
• کمی درباره کیسه صفرا و نقش آن در گوارش بدانیم.آیا میدانید محل قرارگرفتن قلبتان کجاست؟بطور قطع میدانید.
• آیا میدانید محل قرار گرفتن مغزتان کجاست؟جواب مثبت است.
• در مورد کیسه صفرا چطور؟این یکی از اعضایی است که شما تا زمانی که مشکلی پیش نیامده باشد ، درمورد آن
• زیاد فکر نمی کنید.اجازه دهید بعضی از این جاهای خالی را پر کنیم.
• کیسه صفرای شما کجا واقع شده است؟

زمانی که کیسه صفرای شما شروع به درد کند ،شما بلافاصله می فهمید که جای آن کجاست.

توماس راگولاــMD,PHD ــ جراح ارشد در انستیتوی اضافه وزن و سوخت و ساز(Bariatric and Metabolic ) کلینیک کلیولند در اوهایو میگوید: "کیسه صفرا در ناحیه یک چهارم بالایی سمت راست شکم قرار دارد"."اگر مشکلی وجود داشته باشد، به طور معمول بیمار از درد در این ناحیه شکایت می کند-درست زیر دنده ها- بعضی بیماران تهوع هم دارند.کیسه صفرا به کبد وصل است ، تقریباّ چهار اینچ (حدود 10cm)اندازه دارد و کشیده یا به شکل گلابی می باشد.

از جمله عواملی که باعث بروز این مشکلات در کیسه صفرا می شوند:

1- سنگ صفرا

این وضعیت به شرایطی اطلاق می شود که سنگ های کوچک و یا گاهی یک سنگ بزرگ در داخل کیسه صفرا ایجاد شود.در برخی موارد سنگ صفرا منجر به دردی شدید در فرد می شود، اما حدود 90 درصد مبتلایان به سنگ صفراوی هیچ گونه علامتی ندارند.در برخی موارد، سنگ صفراوی برای بیش از 10 سال با فرد می ماند و هیچ علامتی ایجاد نمی کند.

2- کولیک صفراوی

کولیک صفراوی به شرایط جدی تری اطلاق می شود که سنگ صفرا در مجرای صفراوی ایجاد یک انسداد می کند. دراین حالت کیسه صفرا برای از میان برداشتن این انسداد شدیدا منقبض می شود و فرد احساس دردی شدید خواهد داشت. این انقباضات شدید و دردهای همراه با کولیک صفراوی معمولا یک تا دو ساعت طول می کشد. اما از آنجایی که حمله ای و برگشت پذیر هستند تا زمانی که فرد به فکر درمان بیفتد، همچنان با فرد می مانند.

3- التهاب کیسه صفرا

التهاب کیسه صفرا می تواند در اثر وجود سنگ های صفراوی، مصرف الکل، عفونت ها و حتی تومور هایی که باعث ترشح بیش از حد صفرا می شوند ایجاد شود. اما باز هم شایع ترین علت ایجاد آن سنگ های صفراوی خواهد بود. التهاب کیسه صفرا می تواند دوره ی چند هفته ای داشته باشد. تب در این بیماری شایع نیست.

در 20 درصد از موارد ممکن است، کیسه صفرای ملتهب توسط باکتری های عفونی مورد حمله قرار بگیرد و عفونی شود. گاهی نیز پیش می آید که کیسه صفرا پاره شود که در این شرایط فورا توسط عمل جراحی خارج می شود.فراموش نکنید حملات مکرر درد در این بیماری مراجعه به پزشک را ضروری خواهد کرد، مخصوصا زمانی که این دردها با تب نیز همراه باشد.

اما علائم بیماری های کیسه صفرا

در اینجا می خواهیم به شایع ترین علائم و نشانه های بیماری های کیسه صفرا بپردازیم. اگرچه علائم و نشانه های اختصاصی هر یک از بیماری ها نامبرده با دیگری متفاوت اند، اما به طور کلی علائمی وجود دارد که مواجهه با آنها، نشانگر وجود یک مشکل و ناهنجاری در کیسه صفرا می باشد.

شایع ترین علائم و نشانه های بیماری های کیسه صفرا از قرار زیر اند:

- درد شدید در ناحیه شکم

- دردی که به شانه راست می زند و گاهی کمر را نیز درگیر می کند.

- دردی که بعد از خوردن غذا تشدید می شود، مخصوصا اگر غذایی چرب مصرف شده باشد.

- دردی که تیز و کرامپی است.

- دردی که با یک نفس عمیق تشدید می شود.

- درد در ناحیه قفسه سینه

- سوزش سر دل، سوء هاضمه و احساس زیاد شدن گاز معده

- احساس پری در شکم

- تهوع، استفراغ و تب

- لرز

- احساس درد با لمس شکم، مخصوصا در قسمت راست فوقانی شکم

- زردی (پوست و چشم ها)

- تغییر رنگ غیر طبیعی مدفوع (مخصوصا به رنگ روشن تر و خاکستری)

برخی از مشکلات کیسه صفرا مانند سنگ های صفراوی ریز که مجرای صفراوی را مسدود نمی کنند، معمولا هیچ علامت و ناراحتی را ایجاد نمی کنند.این نوع سنگ ها معمولا هنگاه عکسبرداری با اشعه ایکس برای یک بیماری دیگر و یا انجام عمل جراحی در ناحیه شکم و به طور اتفاقی تشخیص داده می شوند.

چه چیزی ممکن است باعث اشکال در کیسه صفرا شود؟

مهمترین مشکل رایج در کیسه صفرا، سنگهای کیسه صفرا هستند ــ سنگهای کوچکی که از صفرای سفت و سخت شده و کلسترول تشکیل می شوند.سنگهای کیسه صفرا می توانند مانع خروج صفرا از کیسه صفرا، شوند و مشکلات زیر را بوجود آورند:
- درد شدید بویژه بعد از خوردن غذاهای چرب و خیلی چرب

- یرقان (زرد شدن پوست و چشمها)

- التهاب و تحریک پذیری دیواره های کیسه صفرا

مشکلات دیگری هم ممکن است در کیسه صفرا دیده شود که بسیار نادرند ، از جمله :
- سرطان کیسه صفرا

- سوراخ شدن کیسه صفرا(پاره شدن یا شکاف)

- قانقاریا(سیاه شدن و از بین رفتن نسج کیسه صفرا) در صورتی که خون به میزان کافی به کیسه صفرا نرسد.

- التهاب پانکراس(لوزالمعده) ،در صورت حرکت سنگ های صفراوی از کیسه صفرا وبستن راه مجاری پانکراس توسط این سنگ ها.گاهی ، مشکلات کیسه صفرا مانند سنگ های صفراوی ،ممکن است هرگز ایجاد درد نکنند. اما این به معنی نبودن اشکال در آن نیست. اگر شما دردی در ناحیه بالای سمت راست شکم، احساس میکنید،بویژه بعد از خوردن غذاهای خیلی چرب،به پزشک مراجعه کنید ومراقب مشکلات کیسه صفرای خود باشید.

روش های تشخیص سنگ کیسه صفرا چیست؟

برای تشخیص این بیماری از سونوگرافی، سی تی اسکن، ام آر آی، اسکن ایزوتوپ و ای ار سی پی استفاده می شود البته انجام همه آنها ضرورت ندارد و برحسب مورد تصمیم گیری می شود همچنین تست ها و آزمایشات خونی که نشانگر عفونت یا زردی و یا التهاب پانکراس باشد نیز بر حسب مورد از سوی پزشک درخواست می شود.سنگ کیسه صفرا چه زمانی به جراحی نیاز دارددرمان سنگ های صفرای علامت دار که در ابتدا به آن اشاره شد فقط جراحی و برداشتن سنگ همراه با خود کیسه صفرا است.

برداشتن کیسه صفرا عارضه ی خاصی ندارد و بعد از برداشیتن کیسه صفرا صفرای مازاد به جای انبار شدن در کیسه صفرا مستقیما به داخل روده ریخته می شود که این اقدام گاهی بعد از عمل تا مدتی بیمار را دچار اسهال می کند که این مشکل نیز موقتی است و بهبود می یابد.درمان دارویی به علت امکان عود مجدد سنگ، معمولا توصیه نمی شود. ولی در مورد افرادی که تحمل بی هوشی و عمل جراحی را نداشته باشند، می توان از درمان های دارویی استفاده کرد.

گردآوری شده ی مجله اینترنتی دلگرم

مرجان امینی