برلیانت بزرگمهر
در آستانه ماه مبارک رمضان هستیم و این سؤال در پیش رو که در این ماه چگونه تغذیه کنیم که پس از پایان رمضان و سپری شدن دوران روزه‌داری، بتوانیم سلامت خود را هر چه بیشتر حفظ نماییم. این مسأله بخصوص در مورد دختران نوجوان اهمیت بیشتری دارد.
گاه شاهد هستیم که افراد و بویژه دختران نوجوان پس از پایان ماه رمضان دچار اختلالاتی در سلامت می‌شوند که این امر بعلت تغذیه نامناسب و شیوه غلط زندگی، بخصوص در این ماه است. بهتر است در این مقاله به چند عادت نامناسب تغذیه‌ای افراد و بویژه دختران نوجوان، در این دوران بپردازیم که این عادات موجب بروز عوارض مختلف در آنان می‌شود.
1- کمبود مصرف میوه، سبزی و سالاد
از جمله مشکلات تغذیه‌ای دختران نوجوان در ماه رمضان، کمبود مصرف سبزی‌ها و میوه‌های تازه و سالاد است. معمولاً نوجوانان ترجیح می‌دهند با غذای خود، نوشابه‌های گازدار استفاده کنند که این امر نه تنها برایشان مفید نیست، بلکه زیان‌های زیادی نیز در بردارد.
از اشکالات مهم نخوردن سبزی‌ها و میوه‌های تازه این است که ویتامین و مواد معدنی به میزان کافی به بدن نمی‌رسد و در نتیجه عوارضی از قبیل کاهش مقاومت در برابر بیماری‌ها، یبوست، ریزش مو و اختلالات بی‌شمار دیگری که سلامت دختران نوجوان را به خطر می‌اندازد، بروز می‌کند.
2- نخوردن سحری
چنانچه وعده سحری از برنامه غذایی ماه رمضان حذف شود بعلت گرسنه ماندن شخص در زمانی طولانی، مشکل کاهش قندخون پیش می‌‌آید که پیامد آن، عوارض عصبی از قبیل احساس خستگی و کوفتگی، بی‌حوصلگــــی، عصبانیــت، پرخاشــگری، افسردگی، سردرد و سرگیجه می‌باشد.
علاوه بر آن نخوردن سحری و گرسنه ماندن بمدت طولانی موجب احساس تشنگی، گرسنگی و بی‌طاقتی در برابر روزه و در نتیجه عدم موفقیت در روزه‌داری می‌شود، بنابراین وعده سحری از اهمیت خاصی برخوردار است و هرگز نباید از برنامه غذایی ماه رمضان حذف شود.
3- شروع افطار با آب سرد
در ماه‌های گرم سال و ایام تابستان بعلت روزه‌داری و نخوردن آب در طول روز، معمولاً تشنگی یکی از مشکلات مهمی است که گریبان‌گیر افراد می‌شود.
به‌علت تشنگی بسیاری از افراد، روزه خود را با آب سرد آن هم به مقدار زیاد باز می‌کنند که این امر می‌تواند از نظر سلامتی اشکالاتی برای فرد در بر داشته باشد. مصرف آب زیاد پس از مدت مدیدی گرسنگی، موجب پر شدن معده و رقیق شدن شیره‌های گوارشی شده و مانع تأثیر کامل شیره‌های گوارشی بر روی مواد غذایی می‌گردد.
در نتیجه هضم غذا دچار اختلال می‌شود و سبب بروز عوارضی مانند پری و سنگینی دستگاه گوارش و بروز ناراحتی‌های گوارشی می‌گردد، حال چنانچه آب مصرفی سرد باشد می‌تواند علاوه بر عوارض فوق، موجب دل درد، نفخ و تشدید ناراحتی‌های گوارشی بشود. ضمناً اختلال در هضم و جذب غذا، نهایتاً باعث سوءتغذیه و عوارض ناشی از آن خواهد شد.
4- افطار کردن با غذای سنگین و مفصل
در برخی موارد دیده شده افرادی که در ماه رمضان تغذیه صحیح ندارند و بخصوص آنهایی که وعده سحری را از برنامه غذایی خود حذف می‌نمایند، در ساعات روزه‌داری بسیار گرسنه می‌شوند و به این دلیل به هنگام افطار، با غذای اصلی که معمولاً شامل مواد سرخکرده، چرب و سنگین است تغذیه خود را شروع می‌کنند.
یکی از اشکالات این فرم تغذیه این است که موجب تجمع چربی در بدن و چاقی می‌شود. ضمناً چنانچه پس از مدتی طولانی گرسنگی ناگهان معده را پر از غذا آن هم غذایی چرب و سنگین بنماییم، موجب سنگینی و اختلالات گوارشی شده که حتی ممکن است منجر به تهوع، اسهال و سایر ناراحتی‌های گوارشی شود که در این صورت هضم و جذب مواد مصرفی نیز دچار اختلال خواهد شد و به این ترتیب شخص نمی‌تواند از غذای مصرفی استفاده کامل بنماید.
5- افراط در مصرف مواد شیرین در وعده افطار
یکی از شایع‌ترین عادات نامناسب تغذیه‌ای در بین روزه‌داران، مصرف زولبیا، بامیه و سایر مواد شیرین به مقدار زیاد در وعده افطار و در مهمانی‌های ماه رمضان است. بطور کلی مصرف مواد شیرین از عوامل بسیار مهم بروز چاقی است، همچنین افراط در مصرف انواع شیرینی موجب افزایش چربی‌های نامطلوب خون شده و زمینه بدن را جهت ابتلا به اختلالات قلبی- عروقی فراهم می‌سازد.
از دیگر مضرات مصرف مواد شیرین، پوسیدگی و خرابی دندان‌ها است، بخصوص چنانچه بلافاصله پس از مصرف این مواد، دندان‌ها شسته نشوند. به اضافه اینکه در تهیه زولبیا، بامیه، گوش فیل و مواد مشابه، معمولاً از مقدار زیادی روغن استفاده می‌شود که مصرف روغن زیاد علاوه بر چاقی، موجب ناراحتی‌های قلبی- عروقی خواهد شد...
برای خواندن بخش دوم- 8 هشدار تغذیه‌ای برای دختران روزه‌دار- اینجا کلیک کنید.