سفری تکرار نشدنی به بافت فرهنگی، تاریخی میبد

شهر تاریخی میبد در فاصله 50 کیلومتری شمال غرب شهر یزد، در میانه ی دشت یزد – اردکان و بر دامنه ی یک تراس طبیعی، با شیبی از جنوب به شمال واقع شده است. به طوری که بخش هایی که بر لبه ی این تراس در قسمت جنوبی شهر قرار دارند. بیش از بیست متر از آبادی های ایین دست شمالی، بالاترند. ساختار کهن شهر میبد شامل سه بخش کهن دژ، شارستان و ربض (آبادی های پیرامون) می باشد. شارستان دامن گسترده در پای قلعه ی کهن، محل زندگی پیشه وران، بازرگانان، صنعت گران و تعداد معدودی از کشاورزان و باغ داری میبد بوده است. بافت ارزشمند فرهنگی، تاریخی میبد و باغ های هم پیوند آن با شماره 3490 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. موزه مردم شناسی، موزه پست، موزه سفال،کهن دژ نارین قلعه و ... از جاهای دیدنی میبد می باشد. سرامیک سازی، سفال گری، زیلو بافی و کاربافی از صنایع دستی شهرستان میبد به شمار می رود. با ما در مجله گردشگری همگردی همراه باشید برای بازدید از جاذبه های گردشگری شهرستان میبد...

مسجد جامع

مسجد جامع از مهم ترین بناهای تاریخی باقی مانده از دوران اسلامی در شهر میبد است که مساحتی در حدود سه هزار متر مربع دارد. مسجد جامع که از جاذبه های گردشگری شهرستان میبد به شمار می رود، در حدود سده سوم هجری قمری با طرح شبستانی بنیان شده و در قرن ششم هجری قمری ایوان و گنبدخانه به آن افزوده شده و در قرن هشتم هجری قمری توسعه یافته و فضاهایی از دوران صفویه و قاجاردر مسجد وجود دارد. بخش اصلی مسجد شامل: صحن بزرگ، گنبدخانه و ایوان همراه با شبستان های اطراف است که فضای تابستانه محسوب می شود و گرم خانه ی شرقی و غربی و شمالی نیز دارد که شبستان های زمستانی مسجد هستند. مسجد امام حسن (ع) و مسجد حاجی حسنعلی و حاجی رجبعلی از جمله ساختمان های این مجموعه هستند.

کهن دژ نارین قلعه

یکی از مهم ترین بناهای خشتی ایران و از آثار تاریخی پیش از اسلام بوده که قدمت آن هزاره ی سوم پیش از میلاد تخمین زده شده است. بنای این کهن دژ که از جاهای دیدنی میبد است، بر بالای مرتفع ترین پشته ی گلی شهر، به ارتفاع 25 متر و در پهن هایی به مساحت چهار هکتار و در پنج طبقه ساخته شده است. مصالح به کار رفته در این مجموعه ی متراکم خشت و گل بوده و خشت های مشاهده شده در آن اغلب با ابعاد 10*24*40 منتسب به معماری ساسانی است. این قلعه که کهن دژ شهر قدیم میبد است، از دو بخش اصلی مردم نشین و حاکم نشین با پنج دربند و پنج لایه حصار و باروی تو در تو تشکیل شده است.

کاروانسرای شاه عباسی

از جمله کاروانسراهای سبک صفوی است که با شیوه معروف چهار ایوانی و با آجر ساخته شده است. ساختمان کاروان سرا شامل؛ ساباط، غرفه های بیرونی، هشتی ورودی، حیاط مرکزی، حوض خانه و مهتابی و چهار هشتی زیبا و فضاهای سرپوشیده شرقی و غربی و یک صد ایوان و اتاق و اجاق برای استفاده ی کاروانیان بوده است. هم اکنون، کتابخانه، موزه ی زیلوهای تاریخی میبد و رستوران سنتی در این مکان قرار دارد. رباط شاه عباسی یکی از ساختمان های ایستگاه کاروانی بوده که بر سر راه ری به کرمان، در کنار بارو و حصار شارستان است که مجموعه چاپارخانه، آب انبار و یخچال در مجاورت آن قرار دارد. این بنا هم اکنون از جاذبه های گردشگری شهرستان میبد به شمار می رود.  

چاپارخانه

پیشینه چاپارخانه در ایران به دوره هخامنشیان می رسد. از این مراکز به عنوان ایستگاه های تبادل نامه ای استفاده می شده است. وظیفه چاپارخانه ها نگهداری و تیمار تعدادی اسب تیز رو و پیک تازه نفس جهت ارسال و مبادله سریع نامه ها و امانت های مهم بوده است. از این رو، چاپارخانه میبد به صورت قلعه ساخته شده که دفاع و حفاظت از آن میسر باشد. و هم اکنون از آن به عنوان موزه پست استفاده می شود که از جاهای دیدنی میبد قلمداد می شود.

قلعه ی بارجین

این قلعه در دو طبقه ساخته شده که دارای چهار برج ساده در چهار گوشه و یک ورودی در سمت شمال است. در بالای سردر ورودی، اتاقی قرار دارد که مختص ارباب قلعه بوده است. نقشه ی (پلان) قلعه به صورت حیاط مرکزی بوده که اتاق ها در اطراف حیاط واقع شده اند. پوشش اتاق های طبقه ی اول به صورت طاق ضربی و در طبقه ی دوم به صورت فیل پوش است. مهم ترین تزئیناتی که در بنا به کار رفته، قاب بندی هایی است که در جبهه ی شرقی و غربی دیده می شود.

برج کبوتر خانه

این برج تنها کبوتر خانه ی موجود و از جاهای دیدنی میبد است. پوسته ی عظیم خشتی با شش جرز داخل، اعضای اصلی کاربردی بنا را تشکیل می دهند. ورودی کوچکی در سمت غرب این برج قرار دارد و دو راه پله، حرکت عمودی این مجموعه را فراهم ساخته است. بدنه ی جرزهای برج کبوترخانه از حفره هایی به ابعاد 20*20 سانتی متر ساخته شده که هریک آشیانه ی کبوتران است. چهار برجک و یک برج میانی بر روی سقف در جهت ورود و خروج کبوتران قرار داشته و رنگ تند مقرنس ها عامل جذب پرندگان بوده است.

زیارتگاه خدیجه خاتون

زیارتگاهی است مورد احترام که در مهرجرد میبد واقع شده است. خدیجه خاتون در واقع همان «سید بنت ابی طاهر بن الحسین بن احمد بن جعفر» است. احتمال فراوان داده می شود که این امام زاده از فرزندان ابو جعفر محمد یزد معروف به امام زاده جعفر متوفای 424 ق. باشد که بر اساس قانون سال شماری انساب، با ده نسل از علی العریضی به امام صادق (ع) منتهی می شود. سابقه ی مزار به سده ی ششم هجری بر می گردد. بر سطح درونی گنبد، نقاشی آبرنگ زیبایی از دوره ی قاجار، خودنمایی می کند.

بافت تاریخی ندوشن

ساختار موجود شهر ندوشن که قدیمی ترین بخش آن به دوران ایلخانی بر می گردد، به صورت قلعه ای است که در برج و باروی خشتی – چین های محصور بوده و با توجه به شواهد موجود نظیر منبر مسجد جامع ندوشن، در قرن پنجم و ششم از رونق برخوردار بوده است؛ ولی هیچ اثری از معماری آن دوران در آن به چشم نمی خورد. بر اساس متون تاریخی مربوط به یزد، ساختار فعلی ندوشن متعلق به زمان حضور آل مظفر در میبد می شود و تغییر چهره ی بافت مذکور نیز توسط همین خاندان صورت گرفته است.

جاذبه های گردشگری شهرستان میبد

1- نارین قلعه و بافت تاریخی کوچک
2- مجموعه شاه عباسی
3- آب انبار کلار، یخچال خشتی
4- مسجد جامع میبد و خانه سالار
5- قلعه و بافت تاریخی مهرجرد
6- مجموعه بابک و هتل رستوران حاج ملک
7- برج کبوتر خانه
8- بافت تاریخی میبد
9- شهرک صنایع دستی
10- موزه سفال
11- موزه زیلو
12- موزه پست
13- موزه مردم شناسی
14- قلعه بارجین
15- مجموعه کچلک
16- خانه هوشمند
17- فرودگاه انگلیسی ها
18- آسیاب بیده
19- راسته بازار
20- مجموعه بافت بیده

مراکز اقامتی پذیرایی و توریستی شهرستان میبد

1- هتل حاج ملک، 32322221
2- هتل بهجت، 32355005
3- مهمان پذیر ناصر، 32351745
4- دفتر خدماتی گردشگری میبد سیر، 32322552
5- تعاونی شماره 13، 32352711
6- تعاونی شماره 4، 32323822

تلفن های ضروری شهرستان میبد

1- فرمان داری میبد، 32352220
2- شهرداری میبد، 32352041
3- میراث فرهنگی، 32354190
4- اسکان مسافران، 32322021
5- آتش نشانی، 125
6- شرکت ملی گاز، 194
7- اداره اطلاعات، 113
8- اطلاعات تلفن، 118
9- فوریت های پزشکی، 115
10- ساعت گویا، 119
11- اوقات شرعی، 192