سینماهایی که جان می‌کنند تا زنده بمانند

تاکنون مقالات، گزارشات، آمارها و خبرهای متعدد و گوناگونی از وضعیت کیفی و حتی کمی سینماها و همچنین استانداردهای مورد نیاز برای یک سینما نوشته و منتشر شده است. اما با این حال همچنان دیده و شنیده می‌شود که بعضی سینماهای شهر تهران وضعیت مناسبی برای پخش فیلم ندارد و شرایط رفاهی آنها بسیار پایین است و گاها ابتدایی‌ترین موارد استاندارد برای یک سالن سینمایی رعایت نشده است و به قطعیت می‌توان گفت برای تبدیل شدن سینما به یک هنرصنعت باید کارها و زیربناهای مناسبی ایجاد شود تا سرمایه‌گذاران بتوانند با اطمینان از سود ده بودن آن به سمت سرمایهگذاری در این صنعت بیایند و باعث رونق بیشتر آن شوند.

در سال‌های اخیر با ساخت چندین پردیس سینمایی در سطح شهر تهران و تجهیز این سینماها به سیستم‌های جدید D_cinema و همچنین رعایت استانداردهای لازم در سالن سینمایی مانند "اتاق تاریک" شرایط برای نمایش فیلم بهتر شده است. با این حال هنوز برخی سینماهای شهر تهران حتی نزدیک به حداقل استانداردها نیز نیستند و به گفته‌ بعضی سینماداران نگهداری از آنها و در نهایت فعالیت آنها اصلا عقلانی نیست.

مدتی قبل یکی از مخاطبین سینما که به تماشای فیلم‌های نوروزی در سینما «شکوفه» واقع در میدان شهدا رفته بود، اظهار کرد که حدود 40 دقیقه ابتدایی فیلم را نتوانسته بود ببیند و تصویر روی پرده کاملا تار و محو بوده و بعد از مدتی تصویر مقداری واضح شده است.

در همین مورد فریبزر قطبی مدیر سینما شکوفه توضیح داد که دستگاه‌های پخش فیلم بسیار ظریف هستند و با یک نوسان کوچک برق ممکن است برایشان مشکلات جدی ایجاد شود و به قول آپاراتچی‌ها عصبی شود و برای اینکه بتوان دوباره از آن‌ها استفاده کرد باید حدود 15 دقیقه زمان صرف کرد. بنابراین، این دستگاه‌ها یک سیستم مکانیکی هستند که ممکن است برایشان مشکلاتی رخ دهد.

نکته دیگری که باید به آن توجه کرد بحث رعایت استانداردها در پخش فیلم است و همچنین دستکاری نکردن سیستم‌های سینما در جهت بالابردن طول عمر این دستگاه‌ها. این در حالی است که به گفته رئیس انجمن سینماداران؛ اداره نظارت و ارزشیابی وزارت ارشاد و در  کمیسیون بند 5 آیین‌نامه‌ی سالن‌های نمایش فیلم، بررسی کیفیت سینما را بر عهده دارند.

برای روشن شدن موضوع با محمدقاصد اشرفی _رئیس انجمن سینماداران_، علی‌اکبر دماوندی _مدیر سینما پایتخت_ و همچنین فریبرز قطبی _مدیر سینما شکوفه_ گفتگو کردیم و به بررسی شرایط سینماها و کیفیت پخش آنها پرداختیم.

محمدقاصد اشرفی _رئیس انجمن سینماداران_ درباره وضعیت سینماهای شهر تهران به ایسنا گفت: ما دو نوع سیستم پخش فیلم داریم که تمام سینماها به یکی از آن‌ها یعنی D_Cinema یا E_Cinema مجهز هستند و تقریبا سیستم‌های پخش آپارات به طور کلی جمع شده‌اند. مدیران سینماها می‌توانند با مراجعه موسسه سینماشهر در صورتی که شرایط ارتقاء و تغییر سیستم‌هایشان را داشته باشند با همکاری این موسسه اقدام به ارتقا و تجهیز سینمایشان کنند. با این وجود هزینه نگهداری و خرید سیستم‌های جدید بسیار بالاست، به صورتی که برای خرید این سیستم پخش، حدود 260 میلیون تومان باید هزینه شود و سالیانه 100 میلیون تومان نیز هزینه نگهداری از آن‌هاست.

رئیس انجمن سینماداران و همچنین مالک سینما ماندانا ضمن اشاره به اینکه درصدی از هزینه تجهیز سینماها را موسسه سینما شهر به عهده می‌گیرد، اضافه کرد: برای خرید سیستم‌های پخش E_Cinema حدود 70 درصد هزینه را موسسه سینماشهر تقبل می‌کند اما برای سیستم‌های D_Cinema فقط 50 درصد هزینه را این موسسه بر عهده می‌گیرد. بنابراین خیلی از سینماها از پس پرداخت این هزینه‌ها برنمی‌آیند و دخل و خرجشان جور در نمی‌آید و اکنون بیشتر پردیس‌های سینمایی و سینماهای تازه‌ تاسیس هستند که برای جذب مخاطب اقدام به تجهیز سینماهای خود می‌کنند. در این میان پردیس‌های سینمایی به دلیل تعدد سالن‌های نمایش این امکان برایشان وجود دارد که اگر فیلمی فروش خوبی ندارد سالن‌های دیگر این کمبود را جبران کنند، این در حالی است که سینماهای تک سالنه یا دوسالنه از چنین امکانی برخوردار نیستند.

در ادامه علی‌اکبر دماوندی مدیر سینما پایتخت که در ضلع شمالی میدان هفت‌تیر واقع شده است در پاسخ به اینکه آیا ساخت پردیس‌های سینمایی باعث شده که توجه به دیگر سینماهایی که تک سالنه و یا دوسالنه هستند، کمتر شود، گفت: قطعا این طور بوده که با ساخت سینماهای جدید و پردیس های سینمایی میزان توجه به سینماهای تک سالنه و دو سالنه کمتر شده است. گویی عوامل وزارت ارشاد دیگر نگاهی به این سینماها ندارد. ما حدود 14 سال پشت سر هم جشنواره برگزار می‌کردیم اما دو سال است که این امکان به بهانه اینکه پردیس‌های سینمایی امکانات بیشتری دارند، از ما گرفته شده است.

او با بیان اینکه سازمان نظارتی برای بررسی کیفیت سالن‌ها که به صورت دوره‌ای به وضعیت سینماها رسیدگی کنند وجود ندارد، گفت: تنها چیزی که اکنون برای بررسی سیستم‌های پخش سینماها وجود دارد شرکت‌هایی هستند که قراردادهای سنگینی را با سینماها می‌بندند تا ماهانه بیایند و این دستگاه‌ها را چک کنند که البته این هزینه سنگین که به طور کلی بر عهده سینمادار قرار دارد، برای سینماهای تک‌سالنه یا دو سالنه بسیار کمرشکن است. الان شرایطی به وجود آمده، که انگار سینماها را تنها گذاشته‌اند.

او در بین صحبت‌هایش با اشاره به این نکته که به غیر از پردیس‌های سینمایی باید باقی سینماها تعطیل شوند تصریح کرد: هزینه نگهداری از سینماها بسیار بالاست در حالی که درآمد بسیار پایینی دارند به طور مثال هر کدام از لامپ‌های دستگاه‌های پخش فیلم حدود سه تا چهار میلیون تومان قیمت دارند که بعد از حدود 1700 ساعت پخش از کیفیت آن‌ها کم می‌شود و باید تعویض شوند. اگر بخواهیم حقیقت را بشنویم باید بگویم که فعالیت این سینماها اصلا جوابگوی مخارج آن‌ها نیست و البته فیلم‌ها هم قابل توجه نیستند و فروش چندانی را برای سینما به همراه نمی‌آورند. این اصرار عجیبی است که سینماهای قدیمی را نگه دارند در صورتی که ساختمان آن‌ها مستهلک شده و در موقعیتی قرار گرفته‌اند که جای پارک ماشین هم ندارند و تبدیل به سینماهای محلی‌ای شده‌اند که فروش بسیار پایینی دارند. می‌توان این سینماها را رها کرد و با پول زمین‌هایشان مشکلات مهمتری را حل کرد. البته فکر می‌کنم پردیس‌های سینمایی هم با وجود هزینه‌های سرسام‌آورشان وضعیت بهتری نداشته باشند.

دماوندی در پایان صحبت‌هایش با بیان اینکه خیلی از روزها تصمیم می‌گیرم که کلا درِ این سینما را ببندم، تصریح کرد: فقط آن عشق و ذوقی که به پای این سینما ریخته‌ام من را از این کار منصرف می‌کند. زیرا شخص دیگری هم نیست که این سینما را بعد از من ادامه دهد. ساخت و ساز این سینماها به پشتوانه قوی نیاز دارد و تاکنون هم اقدام خاصی برای ارتقا و تجهیز سینماها انجام نشده و در نهایت باید شرایطی بوجود بیاید که سینما تبدیل به مراکزی چند کاربره شوند.

فریبرز قطبی مدیر سینما شکوفه که در میدان شهدا تهران واقع شده است، در گفت‌وگویی با ایسنا بیان کرد: بعضی از آپاراتچی‌ها تا حدودی توانایی کار و تعمیر دستگاه‌های پخش فیلم را بلد هستند اما در غیر این صورت باید از متخصص آن درخواست کنیم تا بیایند و این دستگاه‌ها را تعمیر کنند. اگر سیستم‌های پخش لیزری شوند میزان هزینه نگهداری از آن‌ها پایین می‌آید زیرا که هزینه خرید لامپ‌های این دستگاه‌های کنونی بسیار بالاست.

او با بیان اینکه وزارتخانه (ارشاد) بازرسانی برای بررسی کیفیت سینماها در دوره‌های مختلف به سینماها می‌فرستد، گفت: نماینده شهرداری، وزارت مسکن و اماکن و چند نهاد دیگر برای اینکه میزان کیفیت سینماها را بررسی کنند به صورت دوره‌ای به این مکان رجوع می‌کنند اما بیشتر دغدغه آن‌ها و بررسی‌هایشان بر روی سینماهایی است که در ابتدا می‌خواهند ساخته شوند و مجوز ساخت یا کار بگیرند. البته آیین نامه‌ای هم وجود دارد که شرایط استاندارد بودن سینماها را بیان می‌کند و می‌توان آن را از وزارت ارشاد دریافت کرد. نکته دیگری هم که درباره سینماهای تک سالنه و دوسالنه وجود دارد این است که دیگر این نوع سینماها به مانند قبل جذابیت ندارند و مردم دیگر نمی‌خواهند فقط برای دیدن یک فیلم از خانه خارج شوند بلکه ترجیح می‌دهند چندین تفریح را باهم داشته باشند.