نقد و بررسی قسمت نهم شهرزاد از فصل سوم

هرچقدر که فصل دوم مجموعه «شهرزاد» حال و هوای عاشقانه‌ای داشت و وصال و دلدادگی شهرزاد و فرهاد، حتی اگر کمی اغراق‌شده، اما شیرین بود، فصل سوم این مجموعه درد و غمی تمام‌نشدنی است و انگار برای هر قسمت جدید باید مطمئن شد به یک جعبه دستمال‌کاغذی قبل از تماشا مجهز هستیم.
قسمت نهم بار دیگر نشان داد که اصل روایت «شهرزاد» نفس‌های آخرش را می‌کشد و این‌همه آب‌وتاب برای یک موضوع به‌جای پیشبرد روایت کمی آزاردهنده است و در کل هرچه جلوتر می‌رویم، ریتم داستان کندتر می‌شود و اتفاقات کمتری رخ می‌دهد. در همین راستا هم هست که یک قسمت کامل به سروان پرویز و اکرم اختصاص می‌یابد و خبری از شهرزاد نیست و در قسمت بعدی این اتفاق برعکس می‌شود؛ اما آنچه بیش از همه در چند قسمت اخیر، به‌ویژه قسمت نهم خودنمایی می‌کند، غیبت قباد و حضور کمرنگ شهاب حسینی است که موجب ابهام در وضعیت و موقعیت فعلی این کاراکتر می‌شود.به‌هرحال، همه آنچه در قسمت نهم رخ داد، تن دادن شهرزاد به پیشنهاد گریزناپذیر قباد برای متارکه و بازگشت بود. البته از حق نگذریم این بار شهرزاد نه مثل قبل کاملاً منفعلانه که باعقل و درایت سعی در مدیریت رویدادهای پیش‌آمده داشت اما چیزی که او را در تصمیمش سست کرد و درنهایت وادار به تسلیم، شرایط دردناک مرضیه مادر فرهاد بود. موقعیت پردازی فتحی در اینجا به‌خوبی بازنمای واقعیت است و شرایط پیچیده و اسفناک خانواده هاشم را با جزئیات به تصویر می‌کشد. سکانس رویارویی شهرزاد و مادر فرهاد یکی از زیباترین سکانس‌های فصل سوم و حتی کل سه فصل از این مجموعه است. در این سکانس، ترانه علیدوستی مغلوب بازی زیبای فریبا متخصص می‌شود و وی در نقش مادری که برای حفظ پسرش، تنها مرد خانواده‌اش دست‌وپا میزند بی‌نظیر ظاهر می‌شود. قبلاً هم به بازی خوب و جذاب متخصص در این مجموعه اشاره‌کرده بودیم. کاراکتری که بسیار شبیه شخصیتی بود که اکرم محمدی در دیگر مجموعه زیبای حسن فتحی، شب دهم، ایفا می‌کرد. کل‌کل‌ها و سربه‌سر گذاشتن‌هایش با اصغری و تسلطش به گویش تهران قدیم، در کنار این قامت شکسته و درمانده، باعث می‌شود از خودمان بپرسیم که این‌همه مدت فریبا متخصص بااین‌همه توانایی کجا بوده است که به‌جز چند نقش خنثی فرصتی برای درخشیدن در اختیارش قرار نگرفته است.در بین ماجراهای شهرزاد و بازگشت او و فرهاد به چیزی شبیه نقطه صفر روایت، یعنی زیر پا گذاشتن عشق و تن دادن به دوری، هوشنگ است که درگیر عذاب وجدان است و در این قسمت با معشوقه سابقش روبرو می‌شود. این رویداد می‌تواند تأثیر مهمی در سیر روایت داشته باشد. اگر دو خانواده داغدار و مصیبت‌دیده بفهمند که هوشنگ ناخواسته با خبرچینی‌اش همه این اتفاقات را رقم‌زده است، موقعیت بغرنجی روی خواهد داد. از سوی دیگر، اگر هوشنگ بفهمد که مادر همسرش باعث رفتن معشوقه وی و ازدواج قریب‌الوقوعش شده است، شاید بار دیگر دست دوستی به‌سوی قباد دراز کند. به‌هرحال به نظر می‌رسد در قسمت‌های آتی باید حواسمان به هوشنگ باشد چراکه ممکن است برخلاف رویه‌اش تاکنون، تبدیل به یک کاراکتر کلیدی شود و خیلی از معاملات را تغییر دهد. در این میان، شخصیت بهبودی هم هنوز از کاراکترهای کنشگر روایت محسوب می‌شود. او که به نظر می‌رسد عازم پاریس است تا همسرش را برگرداند، در مقابل پشت کردن قباد به همکاری دوجانبه‌شان مطمئناً سکوت نخواهد کرد. کاراکتر بهبودی هم مانند قباد، در چند قسمت اخیر در حاشیه قرارگرفته است و ارتباطش با بیننده کمی کمرنگ شده است. درست مثل کاراکتر سروان پرویز که تازه با پیشنهاد عجیبش دست دوستی به‌سوی خاندان دیوان‌سالار دراز کرده بود یا شیرین که بعد از فهمیدن حقیقت در مورد مرگ پدرش به دنبال انتقام از قباد و نصرت بود، در این قسمت نقشی نداشتند و این خلأ بیننده را وادار می‌کند که از خود بپرسد به‌جای این‌همه پس‌وپیش رفتن و صحبت با مردگان و تکرار حرف‌های کهنه، نمی‌شد سری به دیگر کاراکترها زد و ریتم تندتری به روایت تزریق کرد تا فضای افسرده کننده ماجرا حداقل گیرایی داشته باشد.
در کنار همه ماجراهای «شهرزاد»، در این قسمت، همان‌طور که پیش‌تر در برنامه «دورهمی» عنوان شده بود، شاهد هنرنمایی دیگری از محسن چاووشی و سینا سرلک بودیم. علیرغم شایعاتی که کمی به واقعیت هم نزدیک بود، این دو بار دیگر همکاری خوبی در مجموعه «شهرزاد» داشتند و انتخاب این قسمت و این رویدادها برای تکرار این همکاری فقط ناشی از هوشمندی فتحی است تا بار دیگر ترانه موفق رفیقم کجایی را در ذهن بیننده زنده کند و علاوه بر استفاده دراماتیک مستقل از این قطعه بیننده را متوجه سیر دایره‌وار حوادث کند و شاید به‌طور ضمنی تلقین کند که به قول بزرگ آقا این دنیا برای رسیدن نیست، اگر رسیدی باید شک کنی.

کپی برداری و نقل این مطلب به هر شکل از جمله برای همه نشریه‌ها، وبلاگ‌ها و سایت های اینترنتی بدون ذکر دقیق کلمات “منبع: بلاگ نماوا” ممنوع است و شامل پیگرد قضایی می شود.