تحریریه زندگی آنلاین- گروه کودک سالم
بیشتر پدر و مادرها می‌دانند که خلاقیت کودکان چقدر اهمیت دارد، اگرچه این قدرت در همه کودکان وجود دارد، ولی از زمانی که به وسیله والدین تقویت نشود، کارآمد و شکوفا نمی‌شود. خلاقیت، توانایی مواجهه با چالش‌ها به روش‌های مختلف است و هر چقدر این توانایی در کودکان بیشتر باشد، والدین بیشتر به آنها اعتماد می‌کنند.
خلاقیت تنها به عملکرد خوب مغز مربوط نمی‌شود و بخشی از آن به همکاری وراثت و ژنتیک و چگونگی تربیت و پرورش بستگی دارد. شجاعت و خلاقیت کودکان، توانایی است که نمی‌توان آن را با پول برای کودک خرید، بلکه بذر آن را باید با پرورش و راهنمایی صحیح از همان دوران کودکی کاشت. از آنجا که کودک حساس‌ترین مراحل رشد خود را در خانواده می‌‌گذراند، خانواده عامل مهمی در پرورش خلاقیت اوست.
شیـوه‌های ایجـاد خلاقیـت در کودکان
به جای موعظه کردن کودکان، با آنها وارد عمل شوید. به جای اینکه دائم به کودکان خود هشدار دهید چه کاری را باید انجام دهید و چه کاری را نباید، خود با آنها همراه شوید. وقتی در انجام بازی‌ها و فعالیت‌های سرگرمی با کودکان سهیم شوید، آنها احساس می‌کنند که موفقیت‌شان برای شما اهمیت دارد.
حتی شاید خود شما هم چیز جدیدی یاد گرفتید. بنابراین دفعه بعد که آنها تصمیم گرفتند کار جدیدی انجام دهند، از جای خود بلند شوید و در ایده جدید آنها شرکت کنید.
کودکان را به انجام فعالیت‌ها و کارهای دستی تشویق کنید
تمایل انسان از دیرباز به سمت ساختن و خلق چیزها بوده است. کامپیوتر و تلفن‌های هوشمند را کنار بگذارید و با ابزار ساده‌ای همچون چکش، سوزن و میخ و چوب وارد عمل شوید و یک چیز جدید بسازید. ممکن است با انجام این کار، جرقه‌ای در ذهن کودک خود ایجاد و خلاقیت او را شکوفا کنید. با این کار، کودکان را با نسل‌های قبلی آشنا می‌کنید و به آنها فرصت تجربه آن را می‌دهید، نسل قبل از بازی‌های کامپیوتری و اینترنت.
توقع خود را از کودک‌تان بیشتر کنید
اگرچه همراهی کودک در انجام یک کار جدید به ایجاد خلاقیت او کمک می‌کند، ولی کمک بیش از حد شما، در کودک این حس را ایجاد می‌کند که خود به تنهایی نمی‌تواند از عهده انجام آن برآید. مسئولیت بیشتری را به کودکان واگذار کنید و توقع بیشتری از آنها داشته باشید.
اگر نقش رهبری کار را به کودک خود واگذار کنید، توانایی و قدرت آنها در انجام کار شما را شگفت‌زده خواهد کرد. ابزار انجام کار را در اختیار آنها قرار دهید و به حال خود رهایشان کنید.
مواد اولیه را برای آنها فراهم کنید
فراهم‌سازی و در اختیار قرار دادن مواد اولیه به رشد خلاقیت کودک کمک می‌کند. لوازمی همچون چوب‌بستنی، پولک، خاک‌رس و ... را دراختیار او قرار دهید. به جای روشن کردن تلویزیون، برای کودکان اسباب‌بازی‌هایی بخرید که قدرت تخیل آنها را بیشتر کند؛ مثل یک خانه عروسکی و یا یک قطار بزرگ. با این کار نه تنها خلاقیت آنها بیشتر می‌شود، بلکه تفکر انتزاعی آنان نیز بهبود می‌یابد و فرصت قرار گرفتن در نقش‌های جدید و کارهای گروهی را پیدا می‌کنند.
تلاش‌های کودک خود را تحسین کنید
همان طور که می‌دانید، تحسین کودک برای دستیابی به موفقیت بسیار مؤثر است و در او انگیزه ایجاد می‌کنید و این تحسین قبل از دستیابی به نتیجه کار، می‌تواند خلاقیت ذهنی و توانایی کودک را افزایش دهد. زمانی که کودک با تشویق والدین به این باور می‌رسد که توانایی انجام آن کار را دارد، قابلیت، انگیزه و خلاقیت او برای دستیابی به هدف بیشتر می‌شود.
هرگز کودک خود را به دلیل عدم کسب نتیجه دلخواه تحقیر نکنید. حقارت در کودکان موجب از بین رفتن خلاقیت آنها می‌شود.
انجام فعالیت‌های گروهی با همسالان
در حالی که دخالت و شرکت والدین در کارهای کودکان اهمیت زیادی دارد، ولی باید برای آنها فرصتی فراهم کنید تا بتوانند با دوستان و همسالان خود در انجام کاری سهیم شوند. یادگیری کودکان از یکدیگر یکی از روش‌های فوق‌العاده مفید است و تأثیر آن مشابه هیچ آزمون یا آموزشی نخواهد بود.
به دنبال ایجاد کارهای فوق برنامه و یا اردو و کارهای تیمی برای کودک‌تان باشید و یک کار گروهی در زمینه موسیقی و یا ... در خانه برای آنها فراهم کنید. فکرهای بکر و پروژه‌های خلاقانه از همین‌جا آغاز می‌شوند.
کودک خود را به سفر ببرید
دیدن مناطق و فرهنگ‌های مختلف، ذهن کودک را باز می‌کند. فرزند خود را به مکان‌های ناآشنا ببرید تا فرهنگ‌های مختلف را از نزدیک ببیند. گاهی حتی نوع زندگی نزدیک‌ترین روستا و یا شهر با نوع زندگی شما بسیار متفاوت است. با کودک خود در مورد فرهنگ‌های مختلف تحقیق کنید و به کودک خود آموزش دهید که با دیدی متفاوت به جهان نگاه کند.
متوجه باشید که همیشه همه تفکرها نباید به یک گونه باشد
مغز به روش‌های متفاوتی اطلاعات را پردازش می‌کند؛ بنابراین اصرار نداشته باشید که کودک شما به همان شیوه که شما فکر می‌کنید، فکرکند. گاهی نوع پردازش اطلاعات او به شیوه خودش، او را بارورتر و قدرت خلاقیت او را بیشتر می‌کند. شیوه‌های مختلف پردازش اطلاعات را به او بیاموزید و در نهایت به او اجازه دهید که خود تصمیم بگیرد و روش خود را انتخاب کند.
افق دید کودک را باز کنید
از او درخواست کنید تا نامه‌ای بنویسد و در مورد آینده خود در آن توضیح دهد، اینکه چه کاره خواهد شد و در طول هفته و یا آخر هفته مشغول انجام چه کاری می‌شود؟ در اوقات فراغت خود چه فعالیتی می‌کند؟ با چه کسانی دوست خواهد بود و ... سپس در مورد آنها با کودک خود صحبت و او را در رسیدن به این اهداف راهنمایی کنید و توضیح دهید که برای دستیابی به این اهداف از همین امروز می‌تواند چه کارهایی انجام دهد.
شما آئینه کودکان‌تان هستید. کودکان با نگاه کردن به شما الگوبرداری می‌کنند. بنابراین به عنوان الگوی آنها سعی کنید کارهای خلاقانه انجام دهید و اجازه دهید این نوع فعالیت‌های شما را ببینند. به روش‌های آموزشی خود در خانواده توجه و کارهای خلاق دیگران را در حضور کودک‌تان تحسین کنید.
کارهای خلاقانه خود را در معرض نمایش قرار دهید و در مورد آنها با کودک خود بحث کنید. همچنین خود در کلاس‌ها و فعالیت‌های گروهی مختلف شرکت کرده و کودک را برای شرکت در این گروه‌ها تشویق کنید.
کودکان خود را در کلاس‌هایی همچون موسیقی، تئاتر، شطرنج و... ثبت‌نام کنید و پیشرفت او را زیر نظر داشته باشید. فراموش نکنید که استعداد فقط بخش کمکی از خلاقیت است و تمرین و ممارست سهم بیشتری در شکوفایی خلاقیت کودکان دارد. کنجکاوی کودک خود را تحسین و او را در یافتن پاسخ ترغیب کنید. همیشه پاسخ کنجکاوی آنان را به طور مستقیم ندهید و گاه با گفتن من نمی‌دانم، او را ترغیب به یافتن پاسخ کرده و به او بگویید که او را همراهی می‌کنید تا پاسخ سوالش را پیدا کند.
با طرح سوالات مختلف او را به تفکر وادارید و ذهن او را تحریک کنید. هیچ‌گاه کودک خود را با خواهر یا برادرش مقایسه نکنید و از گفتن عبارات منفی و دلسرد کننده بپرهیزید.
با کودک خود مهربان باشید و شوخی کنید. طنز به شادی کودکان منجر می‌شود و هر چقدر کودک به لحاظ روحی در شرایط مساعدتری قرار داشته باشد، ذهن او خلاق‌تر می‌شود. با او بازی‌های تخیلی کنید. تخیلات عملکرد مغز را بهبود می‌بخشد. یک جمله و یا کلمه انتخاب کنید و تمام اعضای خانواده دور هم جمع شوید و شروع به تعریف و درست کردن یک داستان کنید، بدین ترتیب که هر نفر یک جمله به جمله اول اضافه کند.
در اکثر مواقع، اگر والدین کمی صبر و حوصله داشته باشند، متوجه خلاقیت در کودکان می‌شوند و بهترین زمان برای اطلاع از مقدار خلاقیت کودکان، تماشای کارها و بازی آنهاست. کودکان خلاق اغلب به روش‌های متفاوت بازی می‌کنند و هیچ‌گاه یک نوع بازی را با یک روش ثابت همیشگی تکرار نمی‌کنند.
می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر و چگونگی پرورش خلاقیت کودک‌تان با یک مشاور نیز مشورت کنید.
