دکتر محمد حسین صالحی سورمقی؛ دکترای تخصصی فارماکوگنوزی؛ عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران
اسیدهای گیاهی دسته‌ای از اسیدهای آلی هستند که در قسمتی از ساختمان شیمیایی مشابه هستند. قسمت مشابه آنها گروه هیدروکسیل است که در ناحیه کربن آلفا (α) قرار می‌‌گیرند. به همین دلیل به نام آلفا هیدروکسی اسید با نام مخفف AHA مشهورند.
از مهم‌ترین این اسیدها مالیک و لاکتیک هستند که دارای ایزومرهای نوری می‌باشند. از بین این ایزومرهای نوری بعضی از آنها در طبیعت یافت می‌شوند مثلا ایزومر چپ گرد اسید مالیک از آب میوه‌ها به دست می‌آید.
فارماکولوژی
در بعضی حالات مانند کاهش پوست‌اندازی سلول‌ها، آکنه (جوش)، پوست‌های خشک و یا پوست‌هایی که مقدار کراتینین زیادی دارند باعث چین و چروک در پوست و پدیدار شدن پیری زودرس می‌شود. البته عوامل دیگری از جمله آلودگی هوا، نوع آب و هوا، رطوبت، محیط کار، درجه حرارت، مواد آرایشی و بهداشتی و نوع تغذیه در محافظت پوست بسیار موثر هستند.
مثلا در کاهش پوست‌اندازی سلول‌ها که به علت افزایش چسبندگی سلول‌هایی به نام کورنئوسیت‌ها صورت می‌گیرد ،پوست کراتینه می‌شود.
برای جلوگیری از این وضعیت و بازگرداندن لطافت پوست باید از چسبندگی این سلول‌ها جلوگیری کرده و لایه‌های کراتینه شده را حل کرد. AHA می‌تواند از طریق کاهش باند داخل سلول قدرت جدا شدن آنها را افزایش داده و با حل کردن لایه‌های کراتینه شده به لطافت و شادابی پوست کمک موثر نماید.
تاریخچه
مطالعات سال‌های اخیر حاکی از آن است که زنان فراعنه مصر برای لطافت پوست خود از وان شیر ترش و شیره بعضی میوه‌جات استفاده می‌کردند. بدین نحو که به‌طور مرتب در نقاطی از زمان برای مدت کوتاهی در وان شیر ترش قرار می‌گرفتند و یا شیره بعضی میوه‌جات را بر روی پوست خود می‌مالیدند.
تحقیقات سال‌های اخیر نشان داد که در شیر ترش و بعضی میوه‌جات ترکیباتی به نام اسیدهای آلی وجود دارند که امروزه به نام آلفا هیدروکسی اسید مشهور گشته‌اند. این اجسام که از اسیدیته ضعیفی برخوردارند دارای گروه هیدروکسیل مشابهی هستند که بر روی کربن آلفای ساختمان آنها متصل شده و به‌طور مخفف AHA1 مصطلع شده‌اند.
این اسیدها قادرند لایه شاخی شده (کراتینه) پوست را حل کرده و پوست‌اندازی سلول‌ها را افزایش دهند و پوست را لطیف و شاداب نمایند. همچنین چون اکثرا از محتوای میوه‌جات و یا شیر مشتق می‌شوند دارای عارضه جانبی نیستند. در سال‌های اخیر کارخانه‌های مواد آرایشی از این موضوع استفاده کرده و این اسیدها را به محصولات خود اضافه می کنند. این محصولات به نام AHA در بازار عرضه و به عنوان لایه بردار معرفی می‌شوند.
محصولات طبیعی حاوی AHA
محصولات طبیعی حاوی آلفاهیدروکسی اسید (AHA) شامل موارد زیر است:
شیر: به خصوص شیر ترش که حاوی اسید لالتیک است.
ماست: ماست از فرآورده‌های طبیعی و بسیار سودمند است که مانند شیر حاوی اسید لاکتیک می‌باشد. اضافه می‌نماید که شیر و ماست ترش حاوی مقادیر بیشتری از اسید لاکتیک نسبت به شیر و ماست تازه است.
سایر محصولات: توت فرنگی، سیب درختی، هویج، زردآلو، هلو، گوجه فرنگی، انگور، چغندر، آواکادو و بعضی میوه‌جات دیگر که ترش یا شیرین هستند حاوی انواع اسیدهای گیاهی می باشند. له شده این میوه جات و یا شیره آنها می‌تواند به عنوان ماسک پوست استفاده شود...
برای خواندن بخش دوم- اثرات و خواص اسیدهای گیاهی- اینجا کلیک کنید.
