در صورتی که هموگلوبین مادر کمتر از 10 گرم و فریتین سرم 12 میکروگرم و یا کمتر در یکصد سیسی و میانگین حجم گلبولهای قرمز (MCV) و میانگین غلظت هموگلوبین گلبولهای قرمز (MCHC) پایین باشد کمبود کلاسیک آهن وجود دارد، و نیاز به 120 تا 150 میلیگرم عنصر آهن در روز میباشد تا بتواند نیاز را تا اندازهای که هموگلوبین به مقدار 12 گرم در یکصد سیسی، و فریتین سرم به بیش از 35 میکروگرم در لیتر برسد، تامین کند.
کاهش فریتین سرم به کمتر از 12 میکروگرم در لیتر، همراه با 2 تا 3 بار افزایش در وقوع کموزنی زمان تولد (LBW) و زایمان قبل از ترم گزارش شده است. این یافتهها پیشنهاد میکند که زنان باردار با فریتین کمتر از 35 میکروگرم در لیتر در سه ماهه اول بارداری، بدون دریافت مکمل آهن کافی در نیمه دوم بارداری، در مخاطره هستند.
ارزیابی روتین وضع فریتین سرم قبل از هفتههای 20 بارداری نیاز به میزان مناسب مکمل آهن را در طول بقیه دوران بارداری و برای 100 روز پس از زایمان تعیین میکند.
ثابت نگهداری وضع آهن در جنین و شیرخوار
در 60 سال گذشته نتایج تحقیقات نشان داده است که سیستم خونسازی مادر، جنین را در مقابل کمبود شدید آهن حمایت میکند. هموگلوبین، آهن سرم، و فریتین سرم، همه میتوانند در طول دوران بارداری و شیردهی کم باشد و وضع آهن نوزاد و آهن شیر مادر بدون تاثیر باقی بماند.
کل خرج آهن در بارداری طبیعی، همراه با میزان آهنی که از طریق شیر مادر در 6 ماه اول از دست میرود، بین 420 تا 1030 میلیگرم، و یا 2/1 تا 5/2 میلیگرم در روز در این دوران 15 ماه است، و نیاز اصلی و عمده در سه ماهه سوم بارداری میباشد.
ذخیره کافی آهن باید قبل از بارداری، و نه در دوران از بارداری، تامین شود. دریافت کافی آهن از طریق غذا و مکمل باید ماهها قبل از شروع بارداری صورت گیرد. با تغذیه متعادل به تنهایی، مقدار کافی آهن جهت تامین نیاز زن باردار و جنین در نیمه دوم بارداری و همچنین از دست دهی حدود 600 تا 1000 میلیلیتر خون در زمان زایمان تامین نخواهد شد. پس از زایمان، مکمل آهن به مدت بیش از یکصد روز (12 هفته) و یا بیشتر حتی در مادری که شیر نمیدهد، جهت پرسازی ذخیره بدن باید مصرف شود.
حتی با وجودی که در زن باردار قدرت جذب آهن افزایش مییابد، دادن مکمل آهن، حدود 30 میلیگرم در روز، از هفته 12 بارداری تا هفته 12 بعد از زایمان هم محافظت و هم پیشگیریکننده است. به هر حال برای سلامت بهینه هموگلوبین حدود 11 گرم در یکصد سیسی و یا بیشتر در طول سالهای باروری و همچنین فریتین 35 میکروگرم یا بیشتر در یکصد سیسی از هفته 20 بارداری لازم است.
برای خواندن بخش اول- پیشگیری از کمخونی در بارداری- اینجا کلیک کنید.