روستای اینی اردبیل، وسیع ترین روستای واقع در جلگه مغان می باشد. این منطقه دیدنی و زیبا خود از سه بخش اینی علیا، اینی وسطی و اینی سفلی تشکیل شده است که اینی علیا بزرگ ترین روستا می باشد. روستای اینی اردبیل مملو از مکان های دیدنی و باستانی است. از مکان های قابل ذکر این روستای آذری زبان می توان به اینی قالاسی، آتشکده (اوجاق)، تپه های باستانی، شهر قدیمی دیگه بر و مسجد غریبان اشاره کرد که همه این بناها در کنار جنگل تفریحی و بهشت طبیعی این منطقه قرار دارد. این مقاله درباره دیدنی های روستای اینی، تاریخچه روستای اینی و جاذبه های گردشگری روستای اینی است.
چطور این بهشت گمشده استان اردبیل را پیدا کنیم؟
روستا در 10 کیلومتری شهر گرمی استان اردبیل قرار دارد. مختصات جغرافیاییاین منطقه 38 درجه و 59 دقیقه عرض جغرافیایی و 48 درجه و 9 دقیقه طول شرقی است که از سمت شمال هم مرز با کشور آذربایجان است. روستا از شرق به روستای آلایله و بی اره، از جنوب به روستای قوزلو مغان و از غرب به روستای چلک راه دارد. هر ساله روز ششم محرم عزاداران و عشاق امام سوم شیعیان، حضرت امام حسین (ع) در اینی گرد هم می آیند با تجمع در مسجد غریبان یکی از بزرگ ترین عزاداری ها را برای سالار شهیدان ترتیب می دهند. این متن درباره دیدنی های روستای اینی، تاریخچه روستای اینی و جاذبه های گردشگری روستای اینی است.
تاریخچه اینی
اینی کندی که گویش محلی روستای اینی است یکی از پر جمعیت ترین روستاهای شهرستان گرمی استان اردبیل است. ساکنان اولیه این منطقه از عشایر بوده اند و هر ساله از مراتع و دامنه کوهستانی اینی (ییلاق) به دهکده ای به نام شور درق یا همان شور دره کندی (قشلاق) کوچ می کرده اند. شور درق در 7 کیلومتری گرمی است که در راه گرمی به بیله سوار و پارس آباد قرار دارد. نزدیک ترین روستا به قشلاق اهالی اینی هاچاکند است. روستاهای فراوانی گرداگرد آن قرار دارند از قبیل شکراب، کله سر، قزل گونی، شکرلو، سیدار، نقاره، هاچاکند و ساری نصیرلو. زمین های این روستای قشلاقی در صد سال قبل تر بایر بودند و طی یک قرن گذشته توسط ملاکین خریداری و آباد شده است. برای گردش یک روزه در روستای اردبیل دیدار از مکان های زیر را نباید فراموش کرد. این متن زیبا درباره دیدنی های روستای اینی و تاریخچه روستای اینی است.
اینی قالاسی
در بالای قله ای که شیب تندی هم دارد دیواری گرداگرد سه حوض و زمینی پر از آهک و مصالح دیگر کشیده شده است که اهالی اینی آن را به نام قلعه می شناسند. قلعه ای که زمان ساخت و سازنده آن برای کسی مشخص نیست. طبق گفته قدیمی های روستا، در دامنه قلعه و روستای اینی آبادی های زیادی وجود داشته که قلعه متعلق به آن ها بوده است. یکی از این آبادی ها «دیگه بر» بوده که هنوز هم همچون یک شهر باستانی از مناطق دیدنی است. حوض های داخل قلعه اینی عمق شان از 2 تا 4 و نیم متر است. اطراف قلعه قبور تاریخی، ملاط ساروج، سفال های شکسته بسیاری وجود دارد که متاسفانه بارها مورد دستبرد حفاران غیر مجاز قرار گرفته اند. شکل و ظاهر قلعه روستای اینی اردبیل شباهت زیادی به قلعه بابک کلیبر دارد. این مقاله درباره تاریخچه روستای اینی است.
دیگه بر شهر باستانی
دیگه بار یا دیگ آوار یا همان دیگه بر منطقه ای است در شمال غربی دهکده اینی اردبیل که در دامنه کوه شین آوار قرار دارد و سمت جنوب روستای قوزلو قرار دارد. این بخش ها اکنون با نام های دیگه ور، بولانی، جین لو دره و قارغادولانماز نامیده می شوند. هرچند این محل در حال حاضر اراضی کشاورزی است ولی اهالی محلی از وجود دیوارهای سنگی در این محدوده سخن های فراوانی به میان می آورند. در منابع رسمی کشور مطلبی درباره این منطقه باستانی استان اردبیل وجود ندارد اما شنیده های سینه به سینه حکایت از امنیت بالای این شهر دارد و ظاهرا در بعضی کتاب های موجود در شوروی سابق نام آن به ثبت رسیده است. البته حفاری های بسیار اوایل دهه 50 که تقریبا به صورت شغل در آمده بود موید تاریخی بودن این منطقه است.
کوه آیدین چالان و یخچال طبیعی اینی
قسمت شمالی روستا به قله کوهی چسبیده که آیدین چالان نام دارد. می گویند. آیدین نامی در گذشته برای ذخیره آذوقه دام و حشم است .تمام علف های این کوه را با داس درو کرده است و از این رو آیدین چالان نام گرفته است. قسمت بدون علف کوه، سیاه رنگ است و از زمان حمله روس ها یا به قول محلی ها حمله نیوخوف به یادگار مانده است. می گویند این منطقه به دلیل شلیک گلوله توپ توسط نجف قلی خان، پوشش گیاهی خود را از دست داده است. بخش باش یول یا راه بالایی کوه که از صخره تشکیل شده است هیچ راهی به کوه گزرون و بزداغ ندارد. اورتایول یا راه وسطی راه میانبری به عرض 30 تا 40 سانتی متر برای رسیدن به گزرون و بزداغ دارد و قره قوش اوچن در سمت چپ این صخره عظیم 40 متری قرار دارد. یخچال طبیعی اینی دارای یک غار در شمال روستا است که در حدود یک کیلومتری اینی قرار دارد و در کوه گزرون واقع است. از ویژگی های این یخچال این است که در یک روز گرم معمولی با ورود به این یخچال دمای صفر درجه را تجربه می کنید. متاسفانه در 10 سال گذشته به دلیل زلزله های متعدد ورودی این منطقه بسیار باریک است. در گذشته وجود این یخچال را معجزه می دانستند و از یخ آن در تابستان استفاده می کردند و برای تشکر هنگام ورود تکه ای نان یا یک شی عزیز می گذاشتند و معتقد بودند دو مار سیاه و سفید مامور حفاظت از این معجزه الهی هستند و اهالی با دادن نان خود را از گزند این دو مار ایمن می داشتند.
