یکی از قوانین و اصول حاکم بر هستی، قانون و اصل پاکی و پاک کنندگی است. خداوند برای آلودگی ظاهری، در متن طبیعت پاک کننده هایی قرار داده است. آب، پاک و پاک کننده است.(1) خاک، پاک و پاک کننده است، (2) حتی نور خورشید درختان، استحاله، رعد و برق و... سبب پاک شدن اجسام و محیط پیرامونی انسان می شوند. در نظام تشریعی نیز خداوند متعال، مناسک و عباداتی را برای برطرف کردن آلودگی های باطنی از روان و دل انسانها قرار داده است که حجّ یکی از بهترین پاک کننده های عبادی به شمار می رود.
حضرت ابراهیم (ع) به عنوان معمار ثانی حجّ، مأموریت می یابد تا بستری پاک برای طالبان پاکی در حجّ فراهم آورد و بدین سان زائران خانه حق، در فضایی پاک، طعم شیرین پاکی را تجربه کنند.
( وَ عَهِدنا إلی ابراهیمَ و اسماعیلَ أن طَهِّرا بیَتی للِطّائفین وَ العاکفینَ وَ الرُّکَّعِ السُّجود). (3)
[ ما به ابراهیم و اسماعیل أمر کردیم: « که خانه ی مرا برای طواف کنندگان، معتکفین، رکوع کنندگان و سجده کنندگان پاکیزه کنند.» ]
امام صادق (ع) در بیان علت طواف خانه ی خدا فرمودند:
(...سپس خداوند در امتداد آن (بیت المعمور در عرش) کعبه را در زمین مستقر کرد و طواف آن توبه و طهارت بنی آدم قرار داد.... خداوند می خواهد آدمیان مانند فرشتگان دور خانه اش در زمین بگردند تا از این طریق گناهان آنها را بریزد. خداوند طواف را وسیله ی آمرزش بندگان قرار داد و خواست بندگان در عمر خویش یکبار پاک شوند و مزه ملکوتی طهارت را بچشند...) (4)
نیز حضرتش فرمود: « هر کس برای به جای آوردن حجّ یا عمره بدون تکبّر قصد این خانه (کعبه) را کند، از گناهانش باز می گردد مانند روزی که تازه از مادر متولّد شده است.» (5)
بدین ترتیب هر گونه شرایط منافی با اصل حجّ پاک مانند: رزق ناپاک، مال ناپاک، لباس یا بدن آلوده و یا دل ناپاک، مانع قبولی حجّ زائر می شود. در اینجا به برخی از روایات اهل بیت (ع) در این خصوص اشاره می کنیم:
قال رسول الله (ص) : ( مَن حَجَّ بِمالٍ حرامٍ فقالَ: لَبَّیک اللهمَّ لَبّیک، قال الله لَهُ: لالَبَّیکَ و لا سَعدَیکَ حَجُّمَ مَردودٌ عَلَیک).(6)
«هر کس با مال حرام حجّ کند و بگوید: « لَبّیک اللهمّ لبّیک» خداوند به او فرماید: « لالبّیک و لا سعدیک حَجَّت از آنِ خودت باشد.»
قال الصّادق (ع): ( مَن تَجَهَّزَ و فی جَهازِهِ عَلَمُ حرامُ لَم یَقبلِ الله مِنهُ الحَجَّ.) (7)
«هر کس برای حجّ مهیّا شود و به همراهش پرچم باطلی باشد خداوند حجّش را قبول نکند.»
پی نوشت ها :
1. ( وانزلنا من السَّماء ماءً طَهُوراً) « و از آسمان آبی پاک و پاک کننده نازل کردیم.» فرقان / 48
2. قال رسول الله (ص) : ( جُعِلَت لِیَ الارضُ مَسجِداَ و طَهُوراً.)
3. بقره / 125
4. فروع کافی، ج 4، ص 411.
5. الفقیه، ج 2، ص 205.
6. میزان الحکمه، ح 3301.
7. وسائل، ج 11، ص 146.
منبع: نیلی پور، مهدی؛ (1388)، شهر سپید خدا (مدیریت معنوی حج و عمره)، اصفهان: مرغ سلیمان