چگونه از زندگی خود لذت ببریم؟

ارسـطو می‌گوید «اگر از مردم بپرسیم عالی‌ترین خوبی قابل‌ دسترس چه چیزی است؟ خواهند گفت شادی و لذت بردن از زندگی.» بسیاری از مردم می‌دانند لذت بردن و شادی چیست، اما نمی‌دانند چگونه باید به آن دست یابند؛ نمی‌دانند چگونه باید به‌دنبالش بروند. روانشناسان و پژوهشگران تحقیقات بسیاری درباره‌ی لذت بردن از زندگی و شادی، انجام داده‌اند و معتقدند می‌توان با راهکارهایی سطح رضایت و لذت از زندگی را بالا برد. در این مقاله قصد داریم برخی از این راهکارهای سودمند را به شما معرفی کنیم.

در دنیای پراضطراب و سراسر استرس‌زای امروز، آرامش و راحتی خیال و لذت بردن از زندگی، نعمتی است که بسیاری آرزوی آن را دارند. اما برای رسیدن به آرامش فقط آرزو کافی نیست، بلکه باید قدم پیش نهاد و کاری کرد. تحقیقات مختلف آشکار ساخته‌اند افراد به صورت آگاهانه و از پیش تدبیرشده می‌‌توانند نشاط و شادابی خود را افزایش دهند. آنچه در پی می‌‌آید برخی تکنیک‌های روان‌شناختی است که ضمن کمک به رفع تشویش و نگرانی، آرامش، نشاط و شادی را در زندگی ما رونق می‌‌بخشد.

فرد فعالی باشید
 برای شاد بودن نیازمند فعالیت هستیم و در واقع شـــاد بودن و لذت بردن از زندگی نیازمند انرژی است و نمی‌توان با بی‌‌تحرکی و نشستن در یک‌جا و فقط با فعالیت ذهنی، از زندگی لذت برد. درمیان انواع فعالیت‌ها سعی کنید فعالیت‌هایی را انتخاب کنید که برای شما لذت‌بخش هستند و هر روز، زمانی هر چند کوتاه را به این فعالیت‌ها اختصاص دهید. فعالیت‌های جسمانی، گروهی، تازه و جدید، بیشتر از سایر فعالیت‌ها برای شما شادی خواهند آورد. تعطیلات نوروز که در پیش‌‌ رو است، فرصت خوبی برای تمرین این راهکار است.

خلاق باشید و به زندگی خود تنوع دهید
سعی کنید در همه‌ی بخش‌‌های زندگی خود تنوع و تغییر را بگنجانید تا از روزمرگی فاصله بگیرید. می‌توانید با کمی خلاقیت امور مختلف زندگی را به شیوه‌‌های متنوعی پیش ببرید و در هر کدام از این شیوه‌‌ها، چیزهای بسیاری یاد بگیرید و تجربیات متنوعی کسب کنید. مثلا اگر هر روز به سر کار می‌‌روید، می‌توانید برای رفتن به سر کار مسیرهای مختلف را امتحان کنید تا دچار روزمرگی در این زمینه نشوید یا در نوع پوشش خود تغییر ایجاد کنید.

برای اهداف زندگی خود برنامه داشته باشید
 برای زندگی خود اهدافی را ترسیم و با استفاده از مدیریت زمان برای رسیدن به هر یک از این اهداف برنامه‌‌ریزی کنید. با این کار، می‌توانید کارهای خود را به موقع انجام دهید و از تعویق امور بپرهیزید و در نهایت هنگامی که به هدفی می‌‌رسید احساس موفقیت و رضایت از خود و زندگی‌تان داشته باشید. داشتن اهداف، بیشتر برنامه‌ها و امور زندگی انسان را تحت‌ تأثیر قرار می‌دهد، بنابراین اهداف بلندمدت و کوتاه‌مدت خود را معین کنید. اهداف به شما انگیزه می‌دهند و شیوه‌های خوب زندگی را برایتان ترسیم می‌کنند.

 انتظارات خود را واقع‌‌بین کنید
کاغذی بردارید و انواع و سطح انتظار و توقع از خود، آینده‌‌ و زندگی‌‌تان را بنویسید و بدانید انتظارات و توقعات خیلی بالا، معمولا به ناکامی می‌‌انجامد و انتظارات خیلی پایین نیز باعث ملال و خستگی می‌شود، اما توقعات در سطح معتدل، منطقی و دست‌یافتنی‌‌تر، بیشتر به نتایج دلخواه و مطلوب منجر می‌‌شود. بنابراین با کاهش سطح توقعات و مهار آرزوهای بلندپروازانه، بهتر می‌توان به شادمانی دست یافت. این جمله را نیز مدنظر داشته باشید که افراد شاد به آن چه می‌خواهند می‌‌رسند، چراکه آنها چیزهایی را طلب می‌‌کنند که توانایی به دست آوردن آن را دارند.

در زندگی خود نظم ایجـــاد کنید
زندگی بدون نظم و برنامه، یک زندگی شلوغ و بی‌سروسامان است. افراد بی‌‌نظم بطور سرسام‌آوری با انواع مشکلات روبه‌رو می‌شوند که موجب ایجاد استرس و ناراحتی در آنها می‌شود. کسالت، درماندگی، تشویش و اضطراب حاصل یک زندگی بی‌‌‌برنامه است. بر این اساس تا می‌توانید شکل واضحی به زندگی خود بدهید و برای خود برنامه‌ی مشخصی داشته باشید. این کار باعث می‌شود در پایان هر روز، احساس رهایی کنید و درنهایت لذت از زندگی خود را افزایش دهید.

روابط اجتماعی خود را گسترش دهید
وجود تعاملات اجتماعی چه در اجتماعات رسمی و چه در اجتماعات غیررسمی، احساس رضایت از زندگی، حمایت از سوی دیگران و تعلق به گروه را افزایش می‌‌دهد. تحقیقات نیز نشان داده‌‌اند افراد برون‌گرا و فعال اجتماعی، بیشتر از زندگی خود لذت می‌برند و احساس شادی می‌‌کنند. بنابراین سعی کنید در موقعیت‌های مختلف، روابط خود را گسترش دهید، بیشتر گفتگو را شروع کنید، از دیگران قدردانی و حمایت به عمل آورید تا آنها نیز حامی شما باشند.

افکار خود را مدیریت کنید
 شاید یکی از مهم‌ترین کارهایی که برای افزایش لذت در زندگی می‌توانید انجام دهید، همین کنترل افکار منفی باشد؛ چراکه شما همانی هستید که می‌‌اندیشید. هنگامی که افکار منفی به ذهن شما هجوم می‌‌آورند تا سرزندگی را از شما بگیرند، جلو آنها بایسیتد و با جایگزینی افکار مثبت و امیدوارکننده به جای افکار منفی، از شدت ناراحتی خود بکاهید. پس همیشه مراقب باشید چگونه فکر می‌‌کنید، چراکه افکار منفی شادی افراد را کاهش و ناراحتی آنها را افزایش می‌‌دهد.

نگاه خوشبینانه‌ی خود را تقویـت کنید
 یکی از مهم‌‌ترین ویژگی‌‌های افراد شاد، نگاه خوشبینانه و تفکر مثبت است. خوشبینی ساده‌لوحی نیست، بلکه تفســـیر و برداشت مثبت از اتفاقات است. در جهان اطراف ما هر لحظه اتفاق‌‌های زیادی می‌‌افتد که به خودی خود نه خوب هستند و نه بد، این ما هستیم که خوب بودن یا بد بودن آنها را رقم می‌‌زنیم. به این نکته توجه داشته باشید که در هر موقعیت و رویدادی دو انتخاب دارید، درواقع از یک اتفاق واحد، می‌توانید دو برداشت داشته باشید؛ فرد شاد برداشتی مثبت از آن دارد و فرد ناشاد از آن برداشت منفی می‌کند و آن را بد می‌‌شمارد. فراوانی برداشت‌‌های مثبت فرد را خوشبین و فراوانی برداشت‌های منفی او را بدبین می‌‌کند. فوردایس روان‌شناس نامی، که او را با برنامه‌ی شادکامی می‌شناسند، برای تقویت خوشبینی افراد، از آنان می‌‌خواهد از وقایع ناگوار تفسیرهای مثبتی ارائه دهند. اگر فرد تصور کند کارها به گونه‌‌ای انجام می‌‌گیرند که شادی او را فراهم می‌‌کنند، احتمالا رفتاری از خود بروز می‌‌دهد که منجر به شادی و لذت می‌‌شود.

هیجانات مثبت را در خود افزایش دهید
در طول زندگی خود به‌طور کلی با دو نوع هیجان روبه‌رو هستیم؛ هیجانات مثبت و هیجانات منفی. در طول زندگی روزمره تا آنجا که ممکن است باید از هیجانات منفی اجتناب و در صورت تجربه‌ی هیجان منفی باید بتوان آن را به‌طور صحیح ابراز کرد. هیجانات مثبت (شادی، لذت، و نشاط، رضایت) موجب خشنودی از زندگی و احساس کارآیی می شوند؛ همچنین هیجان‌‌های مثبت اثرات هیجان‌‌های منفی را خنثی می‌‌سازند. بنابراین باید سعی کرد در روزانه با انجام فعالیت‌های گوناگون و تفکر مثبت، این‌گونه هیجانات مثبت را افزایش داد.

در اینجا و اکنون باشید
افراد شاد همواره متوجه زمان حال هستند و سعی می‌‌کنند حداکثر لذت را ازفعالیت‌های روزانه‌ خود ببرند. شادی همواره در اینجا و زمان حال واقع است نه در جای دیگر و زمان دیگر. تحقیقات بیانگر آن است که افراد شاد بیشتر از افراد ناشاد از زندگی لذت می‌‌برند، زیرا ذهن خود را مشغول رویدادهای تلخ گذشته و گاهی اوقات ندامت از انجام برخی امور نمی‌کنند و غم روزی را که نیامده نمی‌‌خورند. البته شاید برخی افراد این راهکار را به بی‌‌خیالی تفسیر کنند، در حالی که منظور اصلا این نیست، هدف آن است که با عبرت‌آموزی از گذشته و نگاهی دوراندیش به آینده، از زمان حال لذت ببریم.

خودتان را بپذیریـــد و دوست داشته باشــید
 خویشتن‌پذیری به این موضوع اشاره دارد که شخص یادگرفته باشد با خودش زندگی کند و محدودیت‌ها و امکاناتی را که ممکن است در خودش بیابد بپذیرد. بنابراین برای افزایش لذت خود از زندگی، به بررسی احساس و نگرش مثبت نسبت به خود بپردازید و اگر برداشت نادرست و منفی به شخصیت خود دارید،آن را برطرف کنید. محدودیت‌‌ها را برطرف کنید و اگر برطرف شدنی نیستند، با آنها کنار بیاید. همچنین به تقویت مهارت‌هایی که کمک می‌کنند زندگی مستقل و شاد داشته باشید مانند رشد توانمندی‌‌ها و شایستگی‌‌ها، افزایش تسلط بر زندگی و داشتن جهت‌گیری درونی در زندگی توجه داشته باشید. در نهایت، بکوشید همیشه خودتان را صادقانه ابراز کنید تا احساس آسایش بیشتری را در زندگی روزانه تجربه کنید.

لذت بردن و شاد بــــودن را در اولویت خود قرار دهید
 شادی و لذت بردن از زندگی باید اولویت زندگی افراد باشد. افراد شاد بیش از دیگران برای شادی ارزش قائل می‌‌شوند و بسیاری از آنها شاد بودن را مهم‌ترین چیز در زندگی خود می‌‌دانند. این افراد درباره‌ی چگونگی حفظ و افزایش شادی خود زیاد فکر می‌‌کنند. آنان شادی را به‌خوبی برای خود تعریف کرده‌‌اند؛ شما نیز اینگونه باشید.

در پایان پیشـــنهاد می‌کنم این عبارت را خوب بخوانید: همه‌ی ما خودمان را چنین متقاعد می‌کنیم که با ازدواج زندگی بهتری خواهیم داشت؛ وقتی بچه‌دار شویم بهترخواهد شد و با بــه دنیاآمدن بچه‌‌های بعدی زندگی بهتر … اما وقتی می‌‌بینیم، کودکان‌مان به توجه مداوم نیازمندند، خسته می‌شویم، با خود می‌‌گوییم، بهتر است صبر کنیم تا بزرگ‌تر شوند؛ فرزندان ما که به سن نوجوانی می‌رسـند، باز کلافه می‌شویم، چون دائم باید با آنها سروکله بزنیم. با خود می‌‌گوییم، مطمئنا وقتی بزرگ‌تر شوند و به سنین بالاتر برسند، خوشبخت خواهیم شد، اما حقیقت این است که برای خوشبختی، هیچ زمانی بهتر از همین الان نیست. اگر الآن نه، پس چه موقع؟ زندگی همواره پر از چالش است. بهتر این است این واقعیت را بپذیریم و تصمیم بگیریم با وجود همه‌ی این مسائل، شاد و خوشبخت زندگی کنیم و از زندگی لذت ببریم.

زندگی، همان چیزهایی است که ما آنها را به عنوان موانع می‌‌شناسیم؛ این بصیرت به ما یاری می‌دهد دریابیم جاده‌‌ای به‌سوی خوشبختی وجود ندارد، خوشبختی، خودِ همین جاده است. پس بیایید از هر لحظه لذت ببریم. خوشبختی یک سفر است، نه یک مقصد و چه خوب گفته است بزرگ‌مردی که «بسیاری از مردم شادی‌‌های کوچک را به امید خوشبختی بزرگ از دست می‌دهند.» بنابراین لذت بردن از زندگی و شادی، رازی سر به مهر نیست؛ آرزویی دست‌نایافتنی نیست؛ گوهری نایاب نیست؛ کافی است نگاهی به نیمه‌ی پر لیوان بیندازید، لذت شادی را خواهید یافت.