خودروهای شهری در تمام نقاط جهان رایج هستند، بخصوص آنهایی که ابعاد کوچکتری دارند در شهرهای پر جمعیت بسیار مورد توجه قرار میگیرند. این طیف از خودروها معمولا علاوه بر اینکه مصرف سوخت پایینی دارند، از چابکی مناسبی برخوردار بوده و ابعاد کوچک آنها کمک میکند تا راننده در شهرهای شلوغ با مشکلاتی مانند پیدا کردن جای پارک مواجه نشود. اما یکی از دلایل مهم مورد توجه مردم به چنین خودروهایی، قیمت پایین آنها است.
اگر بخواهیم چند مدل خارجی از این خودروها را برای شما نام ببریم باید به هیوندایی I20، فورد فوکوس و … اشاره کنیم. البته خودروهای ارزان قیمت زیادی وجود دارند که در بازارهای آسیایی طرفداران زیادی دارند مانند سوزوکی آلتو A10 و هیوندایی ائون. متاسفانه در کشور ما تنوع در بخش خودروهای ارزان قیمت شهری وجود ندارد و پراید به نوعی تنها خودروی حاضر در این بخش شناخته میشود.
با گذشت چند دهه از تولید پراید، سایپا تصمیم گرفت تا یک محصول ایرانی را برای بازار خودروهای ارزان و کوچک شهری معرفی کند. تیبا نام محصولی بود که سایپا اقدام به تولید آن کرد و با استقبال خوبی نیز روبرو شد. ورود این خودرو با برچسب ملی، باعث شد مردم نسبت به گذشته یک انتخاب بیشتر داشته باشند. با وجود حرف و حدیثهای فراوان پیرامون تولید تیبا، این خودرو توانست آمار فروش بالایی را به خود اختصاص دهد. بعد از گذشت چند سال از تولید تیبا، سایپا مدل فیسلیفت شده این خودرو را با نام ساینا به مردم معرفی کرد که تغییرات ظاهری زیادی داشت اما در حال حاضر استقبال از این خودرو چندان خوب نبوده است. امروز ما در چرخان به سراغ مقایسه این 2 خودرو با هم رفتهایم، با ما همراه باشید…
طراحی ظاهری
زمانی که برای اولینبار با تیبا مواجه شدیم، خبری از ظرافت، زیبایی و یا حتی اسپرت بودن در آن نبود و چهرهای بسیار مایوس کننده داشت که طراحی آن از قاعده خاصی پیروی نمیکرد. بدنه منحنیوار تیبا با چراغهای برگی شکل و جلوپنجره کوچک اصلا هماهنگ با هم طراحی نشده و در نمای روبرویی خودرو کاستیهای زیادی دیده میشود. البته تیبا بهنوعی بهعنوان اولین تجربه ملی سایپا شناخته میشود اما باید بدانیم که طراحی بدنه تیبا نتیجه همکاری مشترک سایپا و یک شرکت نهچندان مطرح ایتالیایی است. در نمای پشتی، طراحان تیبا کمی بهتر عمل کردهاند ولی این بهمعنای زیبا شدن تیبا نیست بلکه به معنای قابل تحملتر بودن طراحی بخش عقب است.
همانطور که قبلا اشاره کردیم در ساینا تغییرات ظاهری بسیار گسترده و مثبت بوده است. نمای ظاهری ساینا اگرچه تغییر یافته ولی چندان بینقص نیست ولی نسبت به تیبا قابل تحملتر است. طراحی ساینا اسپرتتر از تیبا شده و چراغ های جلو با جلوپنجره و سپر هماهنگی بیشتری دارند و دیگر جلو پنجره زشت و کوچک تیبا در ساینا دیده نمیشود. در قسمت جلویی، طراحان بدنه را کمی عضلانیتر طراحی کردهاند و خطوط منحنی تیبا را از ساینا حذف کردهاند که باعث شده چهرهای تهاجمیتر پیدا کند. ورودی هوا در قسمت پایین سپر نیز در زیبایی ساینا تاثیر مثبتی داشته است. در نمای عقب، چراغها هماهنگی خوبی با بخش جلویی دارند و از فرم چراغهای جلو نیز پیروی میکنند. در نمای جانبی ساینا، فقط تغییر را می توان در آینههای جانبی دید و تغییر دیگری نسبت به تیبا مشاهده نمیشود.
ابعاد
از لحاظ ابعادی، تیبا 4105 میلیمتر طول، 1641 میلیمتر عرض و 1484 میلیمتر ارتفاع دارد و فاصله بین 2 محور آن نیز در حدود 2410 میلیمتر اعلام شده. وزن خالص خودروی تیبا، 1000 کیلوگرم است. در مقایل ساینا 4215 میلیمتر طول، 1663 میلیمتر عرض و ارتفاعی همانند تیبا دارد. وزن خالص ساینا نیز 1050 کیلوگرم اعلام شده است. همانطور که مشاهده میکنید، ساینا از لحاظ ابعادی کمی قد کشیده که این باعث میشود فضای داخلی کابین جادارتر شود.
کابین و تجهیزات رفاهی
طراحی داخلی ساینا و تیبا، بسیار بههم نزدیک است و تغییرات زیادی دیده نمیشود. زمانیکه با کابین ساینا مواجه میشوید، تغییرات چشمگیر نخواهند بود. سایپا بیشتر بر روی تغییر رنگ داخلی ساینا تمرکز کرده و بخشهای نقرهای رنگ را به آن اضافه کرده است. متاسفانه کیفیت مواد بکار رفته در داشبورد ساینا نسبت به تیبا تغییر مثبتی نداشته و این بخش در صنعت ایران از جمله قسمتهایی است که در بسیاری از خودروها تغییری نمیکند و فقط قیمت افزایش پیدا میکند! جنس داخلی کابین ساینا و تیبا از مواد ارزان قیمت بوده و هیچ تفاوتی با هم ندارند. اما سایپا از لحاظ تجهیزات ساینا را کمی کاملتر از تیبا کرده است و در 2 مدل معمولی و لوکس، این خودرو را روانه بازار کرده است. مدل فول یا همان لوکس، با تجهیزات قابل قبولی ارائه شده که از جمله آنها میتوان به آینههای جانبی با برقی قابلیت تنظیم، برقی بودن تمام شیشهها، دماسنج محیط اطراف، ایموبلایزر، سیستم تهویه مطبوع نیمه اتوماتیک، کیسههای هوای راننده و سرنشین جلو، ترمز ABS و EBD و سنسور دنده عقب اشاره کرد.
محل قرارگیری دکمههای بالابر شیشهها در ساینا نسبت به تیبا دچار تغییر شده و تهویه دیجیتال نیز در مرکز داشبورد خودنمایی میکند. اما یکی از انتقادات اساسی در زمان عرضه تیبا، مربوط به صندلیهای آن میشد به همین دلیل سایپا تغییرات جدیدی را در صندلیهای ساینا اعمال کرده تا راحتی بیشتری داشته باشید. یکی از شباهتهای تیبا و ساینا مربوط به بخش مونتاژ میشود. ساینا نیز مانند تیبا از کیفیت مونتاژ پایینی برخوردار است و تعداد عیوب حاصل از بیدقتی در مونتاژ در برخی از موارد از تیبا نیز پیشی گرفته است!
پیشرانه و فنی
در بخش فنی، تیبا و ساینا با هم تفاوتی ندارند و سایپا ترجیح داده است که از همان مشخصات فنی که در تیبا بهره برده، در ساینا نیز استفاده کند. در ساینا و تیبا از یک پیشرانه چهار سیلندر 1.5 لیتری استفاده شده است. در ایتدا این پیشرانه برای تیبا 80 اسب بخار قدرت را تامین میکرد اما با انجام برخی از تغییرات این توان به 87 اسب بخار افزایش یافت. ساینا نیز همین توان را در اختیار دارد. وزن کم، قدرت کافی و گشتاور مناسب باعث شده که تیبا و ساینا در برخی موارد مانند سربالایی جادهها، عملکرد قابل قبولی را از خود نشان بدهند. گیربکس 5 سرعته دستی در هر 2 خودرو وظیفه انتقال قدرت را بر عهده دارند اما در ساینا این گیربکس تقویت شده است و دقت تعویض دنده یا همان ضریب تعویض نیز تغییر یافته و باعث عملکرد بهتر آن شده است. میزان مصرف سوخت هر 2 خودرو تقریبا یکسان است و درحالت ترکیبی در هر 100 کیلومتر، 7 لیتر سوخت مصرف میکنند.
ایمنی
همانطور که گفته شد، تیبا و ساینا از لحاظ ایمنی مجهز به 2 کیسههوا هستند و ترمز ABS نیز برای آنها درنظر گرفته شده اما متاسفانه هیچگونه تست تصادفی از این خودرو در دسترس نیست و فقط یک کلیپ انیمیشن از سوی سایپا منتشر شده که مربوط به تست تصادف تیبا میشود که خیلی بچگانه ساخته شده است! از لحاظ قدرت بدنه بدون شک خودروهایی مانند سمند یا پژو پارس از تیبا و ساینا قدرتمندتر هستند. به طورکلی از لحاظ ایمنی بسیاری از خودروهای ایرانی ضعف دارند و نمیتوان به آنها اطمینان کرد که ساینا و تیبا نیز جزء این خودروها محسوب میشوند.
قیمت
در حال حاضر ساینا EX با قیمت 27.700.000 تومان و تیبا صندوقدار با قیمت 24.800.000 تومان از سوی سایپا قیمتگذاری شده که اختلاف قیمت 3 میلیون تومانی با وجود تغییرات ایجاد شده، کاملا قابل درک است. البته این جمله به معنای کوبیدن مهر تایید بر قیمت این خودرو نیست، چرا که در سایر کشورهای خارجی چنین خودروهایی اصلا ارزش خرید ندارند و با این قیمت میتوان نمونههای با کیفیتتری را یافت. اما شرایط خودروسازی ایران در حال حاضر بهگونهای است که باید قبول کنیم که ساینا یک خودروی قابل قبول با قیمت کمتر از 30 میلیون تومان است و چارهای جز خرید این خودروها نداریم، چرا که انتخاب دیگری وجود ندارد! امیدواریم روزی صنعت خودروی ایران بهحدی پیشرفت داشته باشد که خودروهای قدرتمند، ایمن و پیشرفته با قیمت منصفانه بدون محدودیت در دسترس قرارگیرند.