علت دندان قروچه در خواب چیست؟

دندان قروچه چه بلایی بر سر دندانهای شما می آورد؟

چرا زمانیکه در خواب هستیم دندان قروچه می کنیم؟

آیا دندان قروچه ، واکنشی ناخودآگاه و ناشی از اضطراب و استرس بوده یا این که ناشی از

مشکلات فکی یا حتی بیماری های دیگر است؟

علت ساییده شدن دندانها چه می تواند باشد؟

با دلگرم همراه باشید تا با علت و درمان دندان قروچه آشنا شوید.

علایم دندان قروچه

همان طور که گفته شد، دندان قروچه معمولا علامت مشخصی ندارد اما ممکن است فشار دندان ها به همدیگر به حدی باشد که بر سطح دندان ها اثر بگذارد و مینای دندان را از بین ببرد. از بین بردن مینای دندان، باعث افزایش حساسیت دندان ها، ترک خوردن دندان ها و حتی شکستگی آنها می شود. در دندان های عقبی هم گاهی باعث از بین رفتن برجستگی های روی سطح دندان ها می شود. البته در بعضی مواقع علایم دیگری هم دیده شوند مثلا سردرد، دندان درد، لق شدن دندان ها، تحلیل لثه، درد گردن، بی خوابی، زخم یا درد در قسمت گونه، گوش درد، صدا هنگام باز و بسته کردن فک، حساسیت شدید دندان ها و دندانه دارشدن زبان به خصوص در قسمت های کنار هم گاهی به چشم می خورند.

انواع دندان قروچه

در کل دو نوع دندان قروچه وجود دارد:

نوع اولیه

زمانی که علت مشخص پزشکی برای بروز آن وجود ندارد.

نوع ثانویه

زمانی که دندان قروچه با اختلالاتی مانند اختلالات روانی (اضطراب و افسردگی)، مصرف داروها (مانند داروهای ضدافسردگی) یا بعضی بیماری ها (مانند پارکینسون) یا آپنه تنفسی (اختلال در تنفس هنگام خواب) همراه است. در نوع ثانویه معمولا با درمان اختلال زمینه ای مشکل دندان قروچه هم حل می شود. البته در بعضی موارد، دندان قروچه به یک عادت تبدیل می شود و در این حالت با درمان و رفع مشکل زمینه ای باز هم این عادت از بین نخواهد رفت.

نکاتی که بهتر است رعایت شوند

افرادی که مشکل دندان قروچه دارند، نباید از رژیم غذایی خاصی تبعیت کنند اما تنها ممنوعیت آنها جویدن آدامس و نوشیدن نوشابه است. شاید بپرسید آدامس و نوشابه چه تاثیری روی این مشکل می گذارند؟!

• نوشابه ها حاوی اسید فسفریک و اسید سیتریک هستند؛ این دو اسید، باعث از بین رفتن مینای دندان ها می شوند، کلسیم را حل می کنند، باعث نرم شدن مینای دندان می شوند و ساییدگی را شدت می بخشند.
• جویدن به عضلات فک اجازه می دهد که به فشار دادن عادت کنند. برای همین باید سعی کنید به خود آموزش دهید حتی در طول روز هم دندان ها را روی هم فشار ندهید.

مراقب مفصل ها باشید

مطالعات زیادی در باره دلیل رخ دادن براکسیسم یا دندان قروچه انجام شده است، برای همین این مشکل را به دو نوع اولیه (زمانی که دلیل مشخص پزشکی برای بروز آن وجود ندارد) و ثانویه (زمانی که دندان قروچه با اختلالاتی همراه باشد) تقسیم می کنند. در نوع ثانویه معمولا با درمان اختلال زمینه ای مشکل دندان قروچه هم حل می شود. در بزرگسالان می توان به طور کلی دو دلیل اصلی را برای نوع ثانویه دندان قروچه نام برد.

دلیل اول؛ استرس

وقتی از براکسیسم یا همان دندان قروچه صحبت می شود؛ استرس و فشار روحی باید به عنوان یک عامل اساسی در نظر گرفته شود. ناملایمات و استرس های روزانه ممکن است در شب یا حتی در روز خود را به صورت دندان قروچه نشان بدهند. برای همین اگر این مشکل ناشی از استرس باشد باید با روش های مختلف استرس را از بین برد. گاهی وقت ها این مشکل آنقدر حاد است که نیاز است با مراجعه به پزشک و مصرف دارو آن را درمان کرد اما اگر استرس فقط ناشی از مشکلات روزانه است، می توانید با انجام کارهایی مثل ورزش، گوش دادن به موسیقی ملایم یا دوش آب گرم یا قراردادن یک حوله گرم روی گونه که برای آرام کردن عضلات فک، موثر هستند میزان استرس را کاهش داد.

دلیل دوم؛ ناهماهنگی دندان ها

منشا دندان قروچه در بزرگسالان فقط مشکلات عصبی نیست؛ بلکه ناهماهنگی دندان ها یعنی جفت نشدن درست فک بالا و پایین و جفت نشدن درست دندان ها به دلیل کج بودن یا فقدان دندان هم می تواند عامل آن باشند. منظور از ناهماهنگی یعنی اینکه سطوح دندان ها یکسان نباشند و برجستگی یک دندان روی برجستگی دندان دیگر قرار بگیرد؛ به همین دلیل این مشکل باعث اختلال در جفت شدن دندان ها و مفصل گیجگاهی فکی می شود. اگر مفصل گیجگاهی فکی به دلیل وجود برخی از اختلالات دچار مشکل شود، موقعیت و جایگاه مفصل تغییر پیدا می کند. به همین دلیل مفصل ها به طور غیرطبیعی جابه جا می شوند. با این حال برای درمان نوع ثانویه دندان قروچه باید به دندان پزشک مراجعه کرد.

دندان قروچه کودکان

هنوز دلیل مشخصی برای دندان قروچه، مشخص نشده است اما از روی سن می توان دلایل مختلفی برای این مشکل تشخیص داد که در بالا به مشکل بزرگسالان اشاره کردیم. کودکان بیشتر در دو مرحله از زندگی خود دندان قروچه می کنند؛ یکی زمان بیرون آمدن دندان های شیری ودوم زمان بیرون آمدن دندان های دائمی اما دلایل دیگری هم در به وجود آمدن دندان قروچه در کودکان دخیل هستند. پارازیت ها، وجود انگل ها و کرمک ها یا مشکلات فکی هم می توانند یکی از عوامل به وجود آمدن دندان قروچه باشند.

با این حال با یک تست از مدفوع می توان از وجود انگل باخبر شد و اگر ریشه مشکل از آن باشد با درمان های مناسب هر دو مشکل یعنی انگل و دندان قروچه در کودکان از بین می رود؛ اگر دندان قروچه ناشی از رویش دندان ها در کودکان باشد، باید گفت این اختلال واکنش طبیعی به رشد و تکامل است و معمولا با رسیدن به سن نوجوانی بهبود پیدا می کند. بیشتر کودکان با رویش دندان های دائمی این عادت را ترک می کنند چون دندان های دائمی به درد حساس ترند. به طور کل برای ریشه یابی دلیل اصلی حتما باید دندانپزشک در این مورد نظر دهد. اگر مشکل از اختلال فکی باشد، می توان در سنین ارتودنسی (بین 14 تا 30 سال) با کمک این روش مشکل را برطرف کرد اما اگر از سنین ارتودنسی گذشته باشد، می توان با روش های بازسازی مثل روکش کردن، ترش های اصلاحی و... مشکل ناهنجاری فکی را درمان کرد.

روش درمانی دندان قروچه

نایت گارد

در بعضی مواقع باید از نایت گارد استفاده کرد. بعضی وقت ها دندانپزشک برای شما وسیله ای به نام نایت گارد می سازد که نوعی پروتز متحرک از جنس پلاستیک مقاوم است که با قالب گیری از دندان شخص ساخته می شود و باید شب ها در دهان قرار گیرد. این وسیله جلوی فشارهای نادرست و مضر روی دندان ها را می گیرد. در بیشتر موارد دندان قروچه توسط همین محافظ ها رفع می شود. البته آنها وضعیت را درمان نمی کنند بلکه فقط از صدمه به دندان ها و مفصل گیجگاهی – فکی جلوگیری می کنند. این گاردها را باید هنگام خواب شب در دهان قرار داد تا دندان ها حفظ شوند.

بیوفیدبک

این دستگاه که در سال 2001 میلادی ساخته شد وسیله ای باتری دار است که روی سر قرار می گیرد و با حس کردن انقباض عضلات صورت هنگام دندان قروچه صدایی ایجاد می کند. این صدا از درجه های کمتر شروع می شود و به تدریج افزایش می یابد تا زمانی که دندان قروچه از بین برود. قصد آن این است که فرد بدون اینکه از خواب بیدار شود، دندان قروچه خود را متوقف کند. تحقیقات نشان داده، حدود 80 درصد افراد بعد از چندبار استفاده از آن تا حدود زیادی کاهش دندان قروچه داشته اند.

تحریک حس چشایی

در این روش، بسته های ریزی را پر از ماده بی ضرر اما تلخ می کنند و آن را توسط وسیله ای شبیه دستگاه های ارتودنسی در میان دندان های عقب قرار می دهند. اگر فرد بخواهد در طول شب دندان هایش را به هم نزدیک کند، این بسته پاره و فرد هوشیار می شود. سازندگان آن معتقدند استفاده از آن کمتر از وسایل صدادار است و با خواب افراد تداخل می کند.

بوتاکس

سم بوتولونیم یا بوتاکس در اصل برای درمان لوچی (چپ چشمی) به کار می رفت اما طی آزمایش ها، آثار آن در مورد چروک های اطراف چشم مشخص شد که اکنون هم استفاده های زیبایی زیادی دارد. دندان قروچه اختلالی است که با انقباض غیرارادی عضله همراه است. در درمان آن، نوع رقیقی از سم بوتولونیم برای فلج موقتی عضلات به کار می رود و بوتاکس عضله را به قدری ضعیف می کند که اثرات دندان قروچه را کاهش می دهد اما به حدی نیست که مانع استفاده درست از عضله شود. در درمان معمولا 6 5 تزریق در عضله انجام می شود و روز بعد آثار آن ظاهر خواهند شد. این تزریق ها معمولا سالی یکبار تکرار می شوند و مقدار بوتاکس تزریق شده با توجه به قدرت عضلات افراد، متفاوت است.

مکمل های غذایی

نظریه های متعددی است که مصرف بعضی مکمل ها را برای رفع دندان قروچه توصیه می کنند از جمله منیزیم و کلسیم.

بازسازی صدمه ها

دندان های صدمه دیده را می توان با روکش بازسازی کرد. البته برای محافظت از این روکش ها بهتر است یک گارد (محافظ) را در طول خواب روی دندان ها قرار داد.

کنترل و درمان اضطراب

همان طور که ذکر شد یکی از علت های مهم در بروز دندان قروچه اضطراب است بنابراین یک راهکار درمانی مهم، کم کردن استرس و اضطراب قبل از خواب است. انجام بعضی کارها مانند گوش دادن به موسیقی ملایم یا دوش آب گرم یا قراردادن یک حوله گرم روی گونه در جلوی گوش برای آرام کردن عضلات فک، موثر هستند. در مورد کودکان نیز می توان با ماساژ، خواندن قصه یا موسیقی ملایم آنها را آرام کرد. به علاوه باید مطمئن شوید که در رژیم غذایی کودک، آب کافی وجود داشته باشد چون کم آبی بدن هم می تواند با دندان قروچه در ارتباط باشد.

راه های کمکی دیگر

گاهی شل کننده های عضلانی که توسط پزشک تجویز می شوند می توانند موثر باشند. به علاوه بعضی تغییرات در رژیم غذایی و نحوه زندگی لازم است. مثلا از خوردن و نوشیدن غذاهای حاوی کافئین و مصرف الکل و سیگار تا حد امکان خودداری شود. راهکار دیگر این است که مداد یا خودکار را در دهانتان نگذارید و آن را فشار ندهید. حتی جویدن آدامس را هم کنار بگذارید چون همه این کارها به عضلات فک اجازه می دهند که به فشاردادن عادت کنند. به علاوه سعی کنید به خود آموزش دهید حتی در طول روز هم دندان ها را روی هم فشار ندهید. در طول روز سعی کنید زبان را میان دندان هایتان بگذارید. این تمرین به عضلات فک اجازه می دهد که در وضعیت آرام قرار بگیرند.

خواهشمندیم اگر سوال یا نکته‌ای برای مطلب دندان قروچه

در ذهن شما باقی مانده است، آن‌را در قسمت نظرات با ما و سایر کاربران به اشتراک بگذارید.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------

مجله اینترنتی دلگرم

مرجان امینی