شهر فنوج ؛ خوش آب و هواترین شهرستان استان سیستان و بلوچستان

شهرستان فنوج سیستان و بلوچستان از زیباترین شهرهای سرزمین ایران در جنوب غربی و 550 کیلومتری شهر زاهدان است. شهر فنوج تا مرکز کشور 1775 کیلومتر مربع فاصله دارد و از غرب با استان کرمان هم مرز است. این شهر با داشتن وسعتی حدود 7730 کیلومتر مربع حدود 1/4 از مساحت استان را دارا می باشد و دنیایی از محوطه های تاریخی درون آن به چشم می خورد. آب و هوای شهر فنوج در همه ی فصول با دیگر شهرستان های استان متفاوت است. بادهای ملایم و خنک فنوج از روزگاران گذشته برای گردشگران و مسافران این شهر، دلنشین و مطلوب بوده. پس در ادامه با ما در مجله گردشگری همگردی همراه باشید برای سفر به شگفت انگیزترین جاهای دیدنی فنوج...

معرفی جاذبه های تاریخی شهر فنوج

محوطه پیش از تاریخ بند کهور زبرینک فنوج

قدمت آن مربوط به دوران پیش از تاریخ می باشد. این محوطه در قسمت شرقی روستای زبرینک از جاهای دیدنی فنوج در ارتفاع 606 متری از سطح دریا واقع شده است که در قسمت شمالی آن رودخانه کتیچ جریان دارد.  
در سطح محوطه قطعات سفالی قرمز رنگ ساده منقوش به چشم می خورد. سفال های این محوطه از نوع سفال های چرخ ساز مزین به نقوش هندسی می باشند.
آثار معماری نیز در محوطه به چشم می خورد که در قسمت شمالی به صورت دیواری از سنگ دیده می شود. بر روی تپه آثاری از یک قلعه سنگی مشاهده می شود که در ساخت این بنا از سنگ های کف رودخانه و گل استفاده شده است. این بنا بر اثر عواملی تخریب شده، اما در برخی از قسمت های آن آثاری از دیوار سنگ چین شده و پی اتاق سنگ چین شده دیده می شود. در قسمت غربی محوطه نیز آثاری از سفال های دوران اسلامی به چشم می خورد که از نوع سفال های قرمز رنگ لعاب دار با لعاب سبز است.

محوطه پشت کلات کتیچ

این محوطه از جاهای دیدنی فنوج که قدمت آن مربوط به پیش از تاریخ می باشد. این محوطه در قسمت شرقی روستای زبرینک و رودخانه کتیچ در ارتفاع 606 متری از سطح دریا واقع شده است. در سطح محوطه قطعات سفالی خاکستری رنگ منقوش به چشم می خورد که مزین به نقوش هندسی از قبیل مثلث، لوزی و خطوط موج دار و موازی می باشند. این قطعات ظروف خاکستری از نوع سفال های چرخ ساز نازک بوده که از نظر ساخت و پخت از کیفیت بالایی برخوردارند. از نقوش حیوانی می توان از نقش بز نام برد که به طرز خاصی روی سفال ها نقاشی شده است. در قسمت غربی محوطه آثاری از معماری وجود دارد که پی اتاق سنگ چین شده قابل مشاهده است که این آثار مربوط به دوران اسلامی می باشند. این محوطه از جمله محوطه هایی است که در دوران مختلف دارای استقرار بوده است.

مسجد پشت قلعه

این مسجد به دوره اسلامی بر می گردد و قدمتی بین 300 تا 400 سال دارد. این مسجد در محله پشت قلعه در جنوب شهر فنوج واقع شده است. این مسجد در زمینی به گستره 272 مترمربع و زیربنای 166 متر مربع ساخته شده است. شبستان مسجد دو قسمتی است و دیوارهای آن 180 سانتی متر ضخامت دارند. مسجد پشت قلعه شبیه مسجد دزک سراوان، تک مناره ای و مناره آن با حدود پنج متر ارتفاع در ضلع جنوبی مسجد قرار گرفته است. همچنین پلکانی برای دسترسی به قسمت فوقانی مناره برای اقامه اذان وجود دارد و ورودی صحن مسجد در ضلع شمالی واقع شده است. مسجد دارای دو ستون می باشد که بر روی سقفی از چوب های درخت نخل قرار دارد.
دارای دو ورودی که در اصلی در قسمت شمال شرقی مسجد و در دیگر که کمتر مورد استفاده قرار می گیرد و بیشتر روزها بسته است در قسمت جنوب به دالان مسجد راه دارد. محراب مسجد طاق مانند و بسیار ساده می باشد.

قلعه کلا بزرگان

در 2 کیلومتری شمال شرقی شهر فنوج واقع شده است. قلعه این محوطه ابعاد 20 در 8 متر است. جالب است در این قلعه علاوه بر سفال های دوره اشکانی – ساسانی ظروف لعابدار دوره اسلامی نیز دیده می شود و تا دوره اسلامی محل سکونت بوده است.

قلعه کلایوک (کلائوکان)

این قلعه از جاهای دیدنی فنوج در قسمت جنوب غربی و در حاشیه شرقی رودخانه فنوج و درست رو به روی مجرای ورودی رودخانه رامک واقع می باشد. اطراف آن را زمین ها و باغ های کشاورزی احاطه کرده اند. قلعه بر روی صخره بلندی قرار گرفته که به رودخانه های اطراف اشراف کامل دارد. این قلعه احتمالا یک برج دیدبانی مربوط به دوره اسلامی می باشد که بیش از 80 درصد آن تخریب شده و وردی آن از طریق مجرایی در پایین کوه می باشد که به بالای صخره راه دارد. اطراف قلعه مملو از قطعات مختلف سفال می باشد. سفال ها بیشتر از نوع نخودی قرمز و دارای اشکال هندسی است.

قلعه کتی

این قلعه در فاصله 10 کیلومتری جنوب شهرستان فنوج سیستان و بلوچستان واقع شده است. قلعه، دژی نفوذ ناپذیر در برابر دشمن که از سنگ های محل به صورت طبقه طبقه و پلکانی ساخته شده است.

سنگ نگاره (نبشت) جاده کلدر

این سنگ نگاره در فاصله 8 کیلومتری شرق فنوج در روی تخته سنگی به ارتفاع 10 متر در داخل رودخانه حکاکی شده است. آثار شکار انسان نخستین و تصاویر انسان نمایان است.

معرفی جاذبه های طبیعی شهر فنوج

تنگه فنوج

چالوس بلوچستان یکی از زیباترین مناطق گردشگری شهرستان فنوج سیستان و بلوچستان است که در کنار آن نماد فنوج تک کوه یا سفید کوه با قامت رعنای خود با پوشش گیاهی گز روغن، گون، بادام کوهی و انواع گیاهان دارویی چشم هر گردشگری را خیره می کند.

محوطه بز پیران

این مکان در دهستان مسکوتان در بین راه روستای کهن عیسی به جوگز پایین بر روی بستر رسوبی – ماسه ای واقع شده است.
محوطه مذکور متشکل از سه برجستگی با ارتفاعات متفاوت است که مرتفع ترین آن ها در سمت جنوب واقع شده است. نوع خاک این محوطه تا حدودی متفاوت از خاک های مناطق همجوار است و میزان خاک رس بیشتر است.
بر روی محوطه با شن های متوسط و قلوه سنگ های نسبتا بزرگ پوشیده شده که در قسمت جنوب بیشتر به چشم می خورد. برجستگی های شمالی دارای ارتفاع کمتری هستند. این محوطه که به نظر می رسد تپه ای متعلق به هزاره سوم ق.م می باشد بر سطح آن به صورت پراکنده و با تراکم کم سفال های خاکستری و قرمز منقوش به چشم می خورد. این پراکندگی در سمت شمال بسیار بیشتر از بخش های مرکزی و جنوبی است. گیاهان اطراف شامل درختان نخل، پیر، کهور، چگرد و بوته های صحرایی همچون کلیر است.