علت سوزش و گزگز کف پا چیست؟
سوزش کف پا (احساس اینکه کف پا به شکل دردناکی داغ است) میتواند خفیف تا شدید باشد. در برخی موارد، سوزش یا داغ شدن پا ممکن است به حدی دردناک باشد که درد ناشی از آن باعث اختلال در خواب شود. در برخی شرایط، ممکن است سوزش کف پا همراه با احساس سوزن سوزن شدن (پارستزی) یا بیحسی و یا هر دو باشد. این مشکل با مصرف دارو و درمانهای فیزیکی قابل درمان است.با دلگرم همراه باشید تا با راه های مناسب برای درمان سوزش پا آشنا شوید.
علت و درمان سوزش و داغ شدن کف پا
بیماری دیابت، شایع ترین علت بروز این مشکل است که معمولا علائم آن با احساس داغ شدن و سوختن کف پا و بی حسی انگشتان پا شروع می شود.نوروپاتی محیطی و بیماری عروق محیطی که در اثر دیابت به وجود می آیند، متهمان اصلی داغ شدن و سوزش کف پا هستند و بیمار مبتلا به این مشکل، بایستی به پزشک متخصص ارتوپد یا متخصص غدد مراجعه کند تا پاهای او را بررسی کند.
- اگرچه این مشکل در بیماران دیابتی شایع است، ولی می تواند علل دیگری نیز داشته باشد.
- شغل فرد و نوع کفش او نیز می تواند باعث داغ شدن کف پا شود.
- پلیس ها و کارگران ساختمانی به دلیل آنکه مدت طولانی می ایستند و کف پای آنها با گرمای زمین در تماس است، می توانند دچار داغی کف پا شوند.
- انجام ورزش گلف یا تنیس در یک روز گرم نیز می تواند باعث بروز این مشکل شود.
- کفش ها، به خصوص آنهایی که پوشیده و بسته هستند یا از مواد مصنوعی ساخته شده اند نیز باعث عرق کردن و داغ شدن و احساس سوختن کف پا می شوند.
- جوراب نیز می تواند باعث احساس آتش گرفتن کف پا شود، خصوصا جوراب هایی که از جنس الیاف پلاستیکی (نایلونی) هستند.
- یکی دیگر از علل شایع داغ شدن کف پا، بیماری پای ورزشکار (قارچ بین انگشتان پا) است.
- مهم ترین راه درمان احساس سوختن کف پا در اثر نوروپاتی، متوقف کردن آسیب اعصاب است
برخی از علل این مشکل که کمتر شایع هستند، عبارتند از:
- نوشیدن الکل
- نارسایی مزمن کلیه
- بیماری عروق محیطی
- سندرم تونل مچ پا
- ورم عصب مورتون
- کمبود ویتامین
- بیماری ایدز
- سندرم درد ناحیه ای پیچیده
- عمل جراحی بای پس معده
علل سوزش پا
در اکثر موارد، نوروپاتی علت سوختن پا است رشته های عصبی آسیب دیده اند و اعصاب آسیب دیده حتی اگر هیچ زخم یا آسیبی وجود نداشته باشد سیگنال های درد را به مغز ارسال می کنند.
در اغلب افراد مبتلا به نوروپاتی، اعصاب پا برای اولین بار آسیب دیده اند. این افراد اغلب احساس سوزن سوزن شدن و بی حسی در پاها را نیز دارند. بسیاری از مردم شکایت دارند که پای آنها بیش از حد به لمس (hyperesthesia) حساس است و می توانند درجات مختلفی از سوختن درد را داشته باشند. این سوختن می تواند از خفیف تا ناتوان کننده باشد.
دیابت و سوء استفاده از الکل به مراتب شایع ترین علل نوروپاتی در پاها می باشد. بسیاری از شرایط دیگر که می توانند سبب نوروپاتی و یا حس سوزش در پاها شوند عبارتند از:
- بیماری مزمن کلیوی ( اورمی )
- نوروپاتی فیبر کوچک
- کمبود ویتامین ( ویتامین B12 و گاهی اوقات ویتامین B6 )
- سوء استفاده از الکل
- سطح پایین هورمون تیروئید ( هیپوتیروئیدیسم )
- بیماری لایم
- بیماری ایدز
- پلی نوروپاتی آمیلوئید
عوارض جانبی دارو
از جمله داروهای شیمی درمانی، مصرف بیش از حد ویتامین B6، داروهای HIV، ایزونیازید، آمیودارون، متفورمین و غیره می باشد.
- اریتروملازیا
- مسمومیت با فلزات سنگین ( سرب، جیوه، آرسنیک )
- واسکولیت ( التهاب رگ های خونی )
- سارکوئیدوز
- نشانگان گیلن باره
- ادم یا احتباس مایعات
- چاقی
- نقرص
- قرار گرفتن در معرض مواد سمی یا مواد شیمیایی
- اختلالات خون
- نوروما
- فشار خون
- علاوه بر نوروپاتی، عفونت و التهاب پاها نیز می تواند سبب احساس سوزش شود. شایع ترین آن پای ورزشکاران در اثر عفونت پوستی ناشی از قارچ است.
- بیماری عروق محیطی (PAD) نیز معمولاً باعث سوزش پا است. گردش خون ضعیف پا اغلب ممکن است باعث درد، سوزن سوزن شدن و سوختن پا به خصوص هنگام راه رفتن شود.
- هفته ها یا ماه ها پس از عمل جراحی بای پس معده، برخی از مردم احساس سوختن پا را تجربه می کنند. جذب ضعیف ویتامین B پس از بای پس معده می تواند سبب نوروپاتی در پاها و احساس سوزش پا شود.
تشخیص سوزش پا
در اکثر کسانی که سوزش پا به علت احتمالی مانند (دیابت) دارند برای این افراد، تشخیص سوختن پا به علت نوروپاتی مشخص است و تست های اضافی مورد نیاز نیست.
در تعداد کمی از مردم که احساس سوزش ناگهانی و به سرعت در حال بدتر شدن است و یا هیچ علت توجیهی ندارد ممکن است تست های بیشتری برای تشخیص صحیح نیاز باشد این آزمایشات ممکن است شامل:
الکترومیوگرافی (EMG). آزمون عملکرد عضله با استفاده از ضبط فعالیت الکتریکی در داخل عضلات است پروب را ممکن است بر روی پوست قرار داده و یا ممکن است برای آزمون EMG یک سوزن را داخل عضلات نمایند.
مطالعه هدایت عصبی .مطالعه هدایت عصبی تست توانایی اعصاب برای انتقال تکانه های عصبی است عصب تحریک می شود و سپس پاسخ در عضله های که عصب آنرا کنترل می کند اندازه گیری می شود.
تست های آزمایشگاهی. گاهی اوقات، آزمایش خون، ادرار و یا مایع نخاعی ممکن است برای کمک به تشخیص علت سوزش پا پیشنهاد شود سطح ویتامین را می توان با یک آزمایش خون ساده بررسی نمود
بیوپسی عصب. خیلی به ندرت، ممکن است یک دکتر پیشنهاد برداشتن یک تکه از بافت عصبی و بررسی آن در زیر میکروسکوپ نماید.
داروها و مواد شیمیایی
برخی داروها ممکن است منجر به سوزش کف پا شوند که عمدتاً ناشی از تاثیر آنها بر اعصاب پا است. این مشکل ممکن است همراه با شیمی درمانی (داروهای ضد سرطان) مشاهده شود. داروهای کاهنده کلسترول مانند استاتینها نیز گاهی اوقات در تشدید مشکلات عصبی دخیل هستند اما بطور قطعی ثابت نشده است. مواد دیگری نیز میتوانند بر اعصاب تاثیر گذاشته و منجر به احساس داغی کف پا شوند. در نوروپاتی الکلی، استفاده طولانی مدت و بیش از حد الکل ممکن است به اعصاب آسیب برساند و منجر به احساسهای غیر طبیعی مانند سوزش کف پا شود.
سایر دلایل احتمالی سوزش کف پا عبارتند از:
- بیماری شارکو-ماری-توث (گروهی از اختلالات ارثی که بر اعصاب دستها و پاها تاثیر میگذارند)
- شیمی درمانی
- بیماری مزمن کلیوی
- سندرم درد منطقهای پیچیده (درد مزمن ناشی از سیستم عصبی ناکارآمد)
- کمکاری تیروئید
- سندرم تونل تارسال
درمان سوزش کف پا
نیاز به تعیین دلیل آن دارد، بنابرین مشاوره با یک متخصص طب فیزیکی ضروری است. ممکن است در صورتی که مشکل تنها یک نیروی اضافه از حد مکانیکی نباشد، نیاز به آزمایشهای متعددی برای تعیین دلیل آن باشد.
ارتز
درمان مشکل نیروی مکانیکی اضافه بر روی پا با استفاده از وسایل کمکی یا کفش و کفیهای طبی معمولاً در برطرف کردن این مشکل موفقیتآمیز است (در صورتی که دلیل سوزش کف پا اضافه بار مکانیکی نباشد، موثر نخواهند بود). سایر دلایل موضعی مانند عفونت قارچی، گیر افتادن عصب و عرق پا نیز قابل درمان هستند.
دارو
داروهای تسکین دهندهی درد ممکن است برای درمان هر گونه دلایل احتمالی سوزش پا نیاز باشند. این وضعیت با مصرف استاتینها جهت کاهش تجمع پلاکهای چرب و آسپرین به منظور پیشگیری از انسداد کامل در اثر لختههای خونی قابل درمان میباشد.
فیزیوتراپی
متخصص فیزیوتراپی ممکن است شاکویو، طب سوزنی، تزریق اوزون یا پی آر پی و لیزر درمانی را توصیه کند.
جراحی
ممکن است گاهی اوقات در موارد شدید نیاز به عمل جراحی باشد که در آن مسیرهای جایگزینی برای جریان خون ایجاد میشوند (بایپس) یا شریان از طریق آنژیوپلاستی با بالون گشاد میگردد. در موارد بسیار شدید بیماری شریانی محیطی، ممکن است نیاز به قطع بخشی از پا باشد، هر چند نادر است.
نکات دیگر
برای کمک به کاهش سوزش پا میتوان اقدامات زیر را انجام داد:
- بلافاصله بعد از پیادهروی کفش و جوراب خود را در بیاورید تا کفش خشک شود.
- کف پای خود را در آب خنک قرار دهید، از یخ استفاده نکنید.
- کفش و جوراب خود را در طول روز عوض کنید.
- تا حد امکان به پاهای خود استراحت دهید.
- مصرف مواد مخدر یا الکل را کاهش دهید.
- میزان مصرف مواد مغذی بخصوص ویتامین B را در طول روز افزایش دهید.
- استفاده از کفش مناسب نقطهی شروع خوبی برای از بین بردن مشکلات مربوط به پاست.
خواهشمندیم اگر سوال یا نکتهای برای مطلب سوزش کف پا
در ذهن شما باقی مانده است، آنرا در قسمت نظرات با ما و سایر کاربران به اشتراک بگذارید.
-----------------------------------------------------------------------------------
مجله اینترنتی دلگرم
مرجان امینی