تحریریه زندگی آنلاین- گروه دنیای سلامت
وابستگی شدید، ارتباط بسیار عمیق و دیر پایی است که بین کودک و والدین در نخستین سال‌های زندگی کودک به وجود می‌آید و روی رشد او، هم از نظر فیزیکی و هم از نظر توانایی‌ها اثر می‌گذارد. این وابستگی مانع از آن می‌شود که کودک بتواند عواطف و احساساتش را به زبان آورد و روابط سالمی با دیگران برقرار کند و ادامه دهد.
اگر شما فرزندی دارید که دچار اختلال وابستگی است، احتمالا از اینکه او همیشه به شما می‌چسبد، خسته شده‌اید. کودکانی که دچار اختلالات وابستگی و یا سایر مشکلات مربوط به وابستگی هستند، هنگام ارتباط برقرار کردن با دیگران دچار مشکل می‌شوند و نمی‌توانند احساسات و عواطف خود را مدیریت کنند.
این روند با کمبود اعتماد و ارزش نهادن به خود، ترس از نزدیک شدن به هر کس دیگر و خشم همراه است و نیاز به کنترل دارد. کودکی که احساس وابستگی شدید به والدینش می‌کند، همیشه احساس ناامنی و تنهایی دارد. ولی چرا برخی از کودکان دچار این اختلال می‌شوند و برخی دیگر نمی‌شوند؟
پاسخ این سوال کنش‌های بین والدین و کودک است. اختلال وابستگی نتیجه تجربیات منفی در روابط مربوط به سال‌های نخست زندگی است. وقتی که کودک خردسال شما به طور مداوم تنها می‌ماند، به حال خودش رها می‌شود، احساس ضعف و بی‌قدرتی می‌کند و از او مراقبت نمی‌شود (به هر دلیلی)، دنیا را جایی خطرناک، ترسناک و ناامن می‌بینید.
علل به وجود آمدن اختلال وابستگی
این نوع وابستگی وقتی به وجود می‌آید که کودک نمی‌تواند به طور پایدار و ثابت با یک یا هر دو والدینش ارتباط برقرار کند. دلایل بسیاری باعث ایجاد این حالت می‌شوند: نوزاد گریه می‌کند ولی هیچ کس به گریه‌هایش توجهی ندارد و او به حال خودش رها می‌شود.
نوزاد گرسنه است و یا خودش را کثیف و به مدت چند ساعت کسی به او توجه نمی‌کند. تقریبا کسی با نوزاد حرف نمی‌زند، نگاه نمی‌کند، کسی به او لبخند نمی‌زند و نوزاد احساس تنهایی می‌کند.
کودک خردسال فقط از طریق رفتارهای افراطی سعی می‌کند توجه دیگران را جلب کند. کودک در مورد سوء استفاده قرار می‌گیرد و یا اینکه با او رفتار درستی نمی‌شود. کودک خردسال نمی‌تواند والدینش را در کنار هم داشته باشد و هر بار یکی از او مراقبت می‌کند.
والدین به دلیل وجود برخی مشکلات، مثل افسردگی، بیماری و یا هر چیز دیگر از نظر عاطفی با کودک ارتباط مناسب ندارند. گاهی اوقات نیز شرایط (که معمولا اجتناب ناپذیرند) باعث بروز این اختلال می‌شود. کودک آنقدر کوچک است که نمی‌تواند درک کند چه اتفاقی در حال وقوع است و چرا. هیچگاه برای درست کردن اشتباهات و مشکلات دیر نیست. هر چه زودتر متوجه علائم این اختلال شوید، سریع‌تر می‌توانید درمان را شروع کنید.
آرام کردن کودک که با وجود این اختلال به شدت گریه می‌کند
برخورد با کودکی که بی‌وقفه گریه می‌کند، گاهی اوقات به صبر زیادی نیاز دارد. ممکن است دچار عصبانیت، نگرانی و ناامیدی شوید؛ به خصوص اگر کودک‌تان برای چند ساعت به شدت گریه کند و آرام نشود و تماس چشم در چشم نیز برقرار نکند. در چنین مواقعی باید با شیوه‌های تعادل برقرار کردن آشنا باشید.
وقتی که خودتان آرام و متمرکز باشید، بهتر می‌توانید این‌کار را انجام دهید.
علائم و نشانه‌های وابستگی
از ارتباط مستقیم چشم به چشم پرهیز می‌کند. لبخند نمی‌زند. انتظار آن را ندارد که کسی او را بلند کند و در آغوش بگیرد. تلاش برای آرام کردن و ارتباط برقرار کردن را رد می‌کند. وقتی که او را تنها رها می‌کنید، به نظر می‌رسد هیچ توجهی به شما ندارد. به صورت تسلی ناپذیری گریه می‌کند.
زمزمه و سر و صدا ندارد. با چشم‌هایش شما را دنبال نمی‌کند. توجه به این علائم اولیه بسیار مهم است. گاهی این علائم شباهت زیادی به علائم بیماری اوتیسم (ADHD) دارند؛ به همین دلیل بهتر است با مشاهده آنها به پزشک متخصص مراجعه کنید.
چه کار کنیم تا کودک‌مان احساس امنیت و اطمینان کند
احساس امنیت و اطمینان مهم‌ترین نکته است. این کودکان دردنیای پیرامونشان احساس ناامنی می‌کنند. بنابراین قبل از شروع هر کاری باید احساس امنیت و اطمینان را به وجود آورید. توقعات خود را روشن کنید تا او بداند شما در برابر کارها و رفتارهایش چه واکنشی خواهید داشت...
برای خواندن بخش دوم- اختلال وابستگی در کودکان- اینجا کلیک کنید.
