درمان فلج بل (عصب صورت) با فیزیوتراپی و حرکات اصلاحی
فلج بل با ایجاد ضعف ناگهانی در عضلات صورت، باعث افتادگی نیمی از صورت میشود. در این شرایط، لبخند فرد کج شده و چشمی که در طرف افتاده قرار دارد در مقابل بسته شدن مقاومت میکند.فلج بل (عصب صورت)، که به آن فلج عصب صورت هم گفته میشود، در هر سنی میتواند رخ بدهد. دلیل این عارضه دقیقاً مشخص نیست، اما گمان میرود که ناشی از تورم و التهاب عصب کنترل کننده عضلات یک طرف صورت، در واکنش به یک عفونت ویروسی، باشد.با دلگرم همراه باشید.
دلیل ابتلا به فلج بل چیست؟
وقتی عصب صورت به درستی کار می کند، یک سری پیغام ها دریافت می کند که از مغز به صورت فرستاده می شود. این پیغام ها می توانند محتوایی همچون بستن پلک، لبخند زدن یا اخم کردن داشته باشند یا فرمان تف کردن به غدد بزاقی بدهند. ولی وقتی این عصب ملتهب می شود و تحت فشار قرار می گیرد، یعنی زمانی که فلج بل (Bell's palsy) رخ می دهد، این پیغام ها به درستی ارسال نمی شوند. در نتیجه ضعف یا فلج موقت عضلات یک طرف صورت رخ می دهد.
فلج بل اغلب به عفونت ویروسی مانند
HSV-1 (ویروسی که موجب تبخال می شود)، ویروس Epstein-Barr (ویروسی که منجر به مونونوکلئوز عفونی می شود) یا انفلوانزا ربط دارد. همچنین به عفونت های گوش، سرماخوردگی، عامل عفونی بیماری لایم و ضربه به سر یا صورت نیز می تواند مربوط باشد.در بعضی افراد، واکنش دستگاه ایمنی به عفونت ویروسی منجر به التهاب عصب صورت می شود. چون این عصب ملتهب می شود، هنگام عبور از حفره کوچکی در قاعده جمجمه، تحت فشار قرار می گیرد و نمی تواند پیغام های درست را از مغز به صورت بفرستد.
نشانه ها و علائم فلج بل
اغلب ویروس یا عفونتی که باعث فلج بل می شود، آنقدر خفیف است که بعضی از کودکان اصلا احساس ناراحتی یا بیماری نمی کنند. معمولا ویروس یا عفونت قبل از آنکه فلج بل خودش را نشان بدهد، از بین می رود. فلج بل خیلی سریع رخ می دهد. بعضی از کودکان در پشت یا جلوی گوش هایشان به مدت چند ساعت یا حتی چند روز احساس درد می کنند.از آنجائیکه فلج بل در هر بار فقط روی یک عصب صورت رخ می دهد، فقط یک طرف از صورت فلج می شود. بعضی از کودکان فقط ضعف خفیفی دارند، بعضی دیگر اصلا نمی توانند یک طرف از صورتشان را حرکت دهند. این باعث می شود که به نظر برسد که یک طرف صورت آنها (به خصوص دهان) آویزان شده است.
نشانه های دیگر فلج بل عبارتند از:
• احساسی که گویی یک طرف صورت رگ به رگ شده یا کشیده شده است
• سردرد
• مشکل در حس چشایی جلوی زبان
• مشکل در تولید بزاق
• صداها در یک گوش بلندتر از حد معمول شنیده می شوند
• مشکل در کامل بستن یک چشم و در نتیجه آبریزش چشم
• تیر کشیدن چشم
• اذیت شدن و خشک شدن چشم
فلج بل فقط بر عضلات صورت اثر می گذارد، بنابراین اگر بقیه بخش های بدن سفت یا فلج شده اند، باید فورا نزد پزشک بروید، زیرا ممکن است نشانه بیماری دیگری باشند.
چگونه فلج بل تشخیص داده میشود؟
پزشک شما ابتدا یک معاینه فیزیکی برای تعیین میزان ضعف عضلات صورت شما انجام خواهد داد. همچنین سوالاتی در مورد علائم شما خواهد پرسید؛ از جمله اینکه چه زمانی این علائم رخ داده است و یا چه موقع برای اولین بار متوجه آن شدهاید.پزشک شما نیز میتواند از انواع تست برای تشخیص فلج بل استفاده کند. این آزمایشات ممکن است شامل آزمایش خون برای تشخیص یک عفونت باکتریایی یا ویروسی باشد. ممکن است اسکن ام.آر.آی یا سی تی اسکن برای بررسی اعصاب صورت شما تجویز شود.
چگونه فلج بل درمان میشود؟
در کلینیک طب فیزیکی و توانبخشی پین آکادمی درمانهای بهروز و متنوعی در اختیار بیماران مبتلا به فلج بل قرار میگیرد.معمولاً بین 3 تا 5 هفته بعد از بروز علائم با استفاده از روشهای درمان ما در کلینیک پین آکادمی بیش از 90 درصد بیماران کاملاً مداوا میشوند. برای 10 درصد باقی مانده درمانهای بلند مدت در نظر گرفته میشود و بعد از یک سال تقریبا تمام علائم فلج بل در بیماران از بین میرود.
- داروهای استروئیدی برای کاهش التهاب
- داروهای ضد ویروس، مانند آسیکلوویر
فیزیوتراپی
فلج بل میتواند باعث آتروفی عضلات صورت در منطقه آسیبدیده گردد. در نتیجه، فیزیوتراپی اغلب برای تداوم تحریکات عصب صورت و حفظ تون عضلانی لازم است. فیزیوتراپی شامل ماساژ و نرمش عضلات صورت نوزادان برای جلوگیری از آتروفی میباشد.
گرما درمانی
گرما درمانی نیز میتواند برای درمان فلج بل و رهایی بیمار از تورم عضلات و کاهش درد استفاده شود. معمولاً پد گرمکننده و یا بستههای ژل گرم استفاده میشود، اما پارچه خیس گرم و مرطوب نیز میتواند برای از بین بردن درد و ناراحتی بیماران استفاده شود.
طب سوزنی
طب سوزنی که یک روش درمانی سنتی چینی است، نیز برای تحریک اعصاب و عضلات صورت استفاده میشود. طب سوزنی شامل فرو کردن سوزنهای نازک در نقاط خاصی از بدن بیمار است. این درمان میتواند به کاهش درد و التهاب کمک کند. اما این روش باید توسط متخصص مجرب در طب سوزنی و تنها پس از مشورت با پزشک انجام شود.
محفاظت از چشم
فلج بل معمولاً بر چشمها تأثیر میگذارد. محفاظت چشم یک عامل مهم در درمان فلج بل است. فلج بل میتواند توانایی پلک زدن طبیعی را مختل سازد و چشم را در معرض التهاب و خشکی قرار دهد. بنابراین، مرطوب نگه داشتن چشم و محافظت آن در برابر آلودگی و آسیب ( به ویژه در شب)، از اهمیت زیادی برخوردار است. قطرههای روانکننده چشمی، مانند قطره اشک مصنوعی یا پماد و ژل چشم و پچهای چشم، که به حفاظت از چشم کمک میکند نیز مفید و مؤثر هستند.
ماساژ
ماساژ صورت ممکن است از مشکلات دائمی مربوط به فلج عضلات جلوگیری کند. ماساژ صورت میتواند به شل شدن عضلات صورت و آرامش فردی کمک کند. به افراد مبتلا به علائم فلج بل توصیه میشود که برای از بین بردن استرس (که ممکن است منجر به این بیماری شود)، آرامش و استراحت بیشتری داشته باشند.
تحریک الکتریکی
تحریک الکتریکی که توسط فیزیوتراپیست به عنوان روش درمان اضافی استفاده میشود، گاهی اوقات توسط پزشکان برای برقراری ارتباط عصبی و عضلانی و بهبود وضعیت فلج صورت توصیه میشود. مقدار کمی جریان الکتریکی برای تحریک عضلات صورت با الصاق الکترود بر روی بدن بیمار استفاده میشود. جریان الکتریکی از طریق الکترود به عصب مبتلای بیمار منتقل میشود.
آموزش بیوفیدبک
توانبخشی عضله که مجهز به بیوفیدبک کامپیوتری است کلیدی برای بهبود کنترل و تقارن عضلات صورت شماست.یکی از عناصر کلیدی موفقیت با روش بیوفیدبک EMG برای افت صورت، یادگیری مهار (آرامش) عضلات در سمت مبتلای صورت است، در حالی که به طور همزمان بکارگیری (انقباض) عضلات در سمت مبتلای صورت حاصل شود.در طول بیوفیدبک، شما از طریق کامپیوترمیتوانید نمایش فعالیت ماهیچههای صورت خود را مشاهده کنید، این کار به مشارکت فعالانه شما در تمرینات ماهیچههای صورت خود کمک میکند.
شما میتوانید پیشرفت خود را ثبت کنید و عضلات قوی سالم صورت خود را مهار کنید و در عین حال به طور همزمان، به بکارگیری (سفت و منقبض کردن) عضلات ضعیف و فلج شما کمک میکند.با ترکیب تمرینات ماهیچههای صورت، با توصیههای پزشک آسیبشناس خود و یا سایر متخصصان و مشاهده فعالیت ماهیچههای صورت خود بر روی کامپیوتر، شما میتوانید کم کم کنترل ارادی بیشتری را اعمال کنید.
درمان با ویتامینهایی مانند B12، B6، و عنصر معدنی روی
مطالعات بارها نشان داده است که ویتامین B به بهبود اعصاب آسیبدیده کمک میکند. همچنین این ویتامینها به ویژه برای سلامت مغز و در نتیجه بهبود تمرکز مفید است. مصرف مکمل ویتامینهای B به شدت توصیه میشود.برای درمان فلج بل روشهای دیگری مانند درمان با لیزر و تزریق بوتاکس نیز وجود دارد.
چشم انداز بلند مدت برای درمان افراد مبتلا به فلج بل
چشمانداز درمان برای افراد مبتلا به فلج بل معمولاً مثبت است. زمان بهبودی ممکن است بسته به شدت آسیب عصبی متفاوت باشد. اما بهطورکلی، افراد میتوانند شاهد بهبودی خود در عرض دو هفته پس از شروع اولیه علائم باشند. اکثر این علائم در طی سه تا شش ماه به طور کامل بهبود مییابند، اما ممکن است برای افراد مبتلا به موارد شدید فلج بل، این زمان طولانیتر باشد. در موارد نادر، علائم فلج ممکن است همچنان بازگردد و یا اینکه دائمی باشد.
خواهشمندیم اگر سوال یا نکتهای برای مطلب درمان فلج بل
در ذهن شما باقی مانده است، آنرا در قسمت نظرات با ما و سایر کاربران به اشتراک بگذارید.
مجله اینترنتی دلگرم
مرجان امینی