در بسیاری از مواقع پیش می آید که برای رفتن به مهمانی یا دیدن دوستان تان آماده می شوید و ناگهان متوجه می شوید، که روی صورت تان یک جوش نسبتا بزرگ ظاهر شده. متاسفانه با شروع دوران بلوغ این اتفاق به کرات می افتد و می توان تغییرات هورمونی را مهمترین عامل چنین اختلالی دانست.
اما خبر خوبی هم در این ارتباط وجود دارد و آن این است که این روند قابل درمان است. در ادامه توضیحاتی را در مورد آکنه هایی که به دلیل تغییرات هورمونی به وجود می آیند، خواهیم داد و راهکارهای علمی را برای برطرف کردن آنها مطرح خواهیم کرد.
آکنه های هورمونی
اگر فکر می کنید که آکنه ها عمدتا به دلایل هورمونی شکل می گیرند، تصور شما درست است. دکتر «ژیل وایبل» از متخصصان پوست نیز این موضوع را تایید می کند و می گوید:
“با شروع دوران بلوغ هورمون تستسترون هم در زنان و هم در مردان عامل اصلی شکل گیری آکنه ها هستند. این هورمون باعث تحریک غدد چربی و بزرگ تر شدن آنها می شود. دوران بلوغ در خانم ها تا 18 سالگی و در آقایان تا 21 سالگی به طول می انجامد.”
دکتر «جاشوآ زایشنر» از متخصصان پوست و محققان بیمارستان «سینای» در نیویورک بر این باور است که بعد از پایان دوران بلوغ نیز شاهد چنین آکنه هایی خواهید بود که عدمتا هم به صورت برآمدگی های قرمز رنگی و در یک سوم پایینی صورت نمود پیدا می کنند.
دلایل شکل گیری آکنه ها
زمانی که غدد چربی تحریک می شوند، سلول های پوست که در راستای فولیکول های مو قرار دارند را تحت تاثیر قرار می دهند و باکتری های آکنه در منافذ تجمع پیدا می کنند. جمع شدن این باکتری ها سبب تورم و قرمزی پوست شده در نهایت آکنه ها شکل می گیرند.
دکتر «دبرا جمیلان» می گوید، این آکنه ها می توانند به صورت جوش های سر سیاه، کیست و یا جوش های چرکی باشند. عمدتا هم پیش از دوران قاعدگی، قبل از یائسگی و یا پس از کنار گذاشتن قرص های ضدبارداری شکل می گیرند. همچنین استرس فراوان می تواند سبب ظاهر شدن این آکنه ها شود.
چگونگی تشخیص این جوش های هورمونی
دکتر وایبل می گوید حتی اگر پوست تان صاف و شفاف است امکان دارد در سنینی بین 20 تا 30 سالگی، به طور ناگهانی شاهد یک جوش نسبتا بزرگ روی صورت باشید. عمدتا هم این جوش ها به صورت منافذی متورم و دردناک در منطقه پیشانی و یا روی بینی که از آن به منطقه T یاد می شود ظاهر می شوند.
دکتر زایشنر، می گوید: “آندروژن هایی چون تستسترون، با تحریک غدد چربی در آنها میزان بیشتری از چربی را به وجود می آورند. باکتری های تولید کننده آکنه، عامل اصلی این تورم ها هستند.”
آیا عادت ماهیانه می تواند از دلایل شکل گیری این آکنه ها باشد؟
دکتر زایشنر بر این موضوع صحه می گذارد و تغییرات هورمونی در دوران پیش از شروع قاعدگی را از دلایل شکل گیری این آکنه ها می داند.
وی در مورد تاثیر قرص های ضدبارداری بر شکل گیری این جوش ها می گوید، اگرچه برخی از انواع این قرص ها تنظیمات خوبی را در هورمون ها بوجود می آورند و از شکل گیری چنین آکنه هایی جلوگیری به عمل می آورند اما برخی دیگر از انواع این قرص ها وضعیت را بدتر می کنند.
همچنین بارداری، بدنیا آوردن نوزاد و نیز یائسگی نیز می توانند آکنه هایی را روی پوست صورت شکل دهند.
آکنه های هورمونی رایج ترین انواع این آکنه ها
امکان دارد که به افرادی در زندگی تان برخورد کنید که در طول زندگی به هیچ آکنه ای روی پوست خود برخورد نکرده باشند و این باعث نگرانی شما شود اما بهتر است بدانید که تعداد این افراد نادر است و بیشتر جمعیت با آن مواجه هستند.
آمار بدست آمده از انجمن پوست آمریکا نشان می دهد که نیمی از زنان بین 20 تا 29 سال آمریکایی، تجربه شکل گیری آکنه روی صورت شان را دارند. این آمار در میان زنان بین 31 تا 40 سال، تا 26 درصد و در سنین حدود 40 تا 49 سال تا 25 درصد کاهش پیدا می کند.
این بدان معنی است که در بهترین حالت از هر 4 زن یک نفر با این روند دست و پنجه نرم می کند. بنابراین جای نگرانی وجود ندارد.
تصورات رایج و اشتباه در مورد آکنه های هورمونی
دکتر وایبل می گوید یکی از رایج ترین تصورات اشتباه این است که مصرف قرص های ضدبارداری می تواند سبب درمان این آکنه ها شود به همین دلیل هم برخی از افراد در زمان مشاهده آکنه بر روی صورت شان بلافاصله و برای درمان شروع به خوردن قرص ضدبارداری می کنند.
وی ادامه می دهد: “برخی از این آکنه ها با دریافت هر نوع هورمون دیگری از جمله هورمون های موجود در قرص های ضدبارداری بدتر هم می شوند.”
یکی دیگر از تصورات اشتباه رایج این است که به دلیل تاثیر ژنتیک بر پوست، نیازی به مراقبت از پوست وجود ندارد. می توان گفت حتی گاهی با مراقبت های فراوان از پوست نیز، جوش و آکنه روی صورت دیده می شود که می تواند بدان معنا باشد که تنها علت شکل گیری آکنه ها کثیفی و عدم رعایت نظافت نیست و ژنتیک هم نمی تواند تنها عامل شکل گیری آنها باشد.
بهترین رهکارهای درمانی آکنه های هورمونی
خوشبختانه راهکارهایی برای درمان این نوع از آکنه ها وجود دارد که می تواند هم به صورت داروهای خوراکی و هم پماد باشد. دکتر زاشنر «بنزولین پروکسید»، «اسید سالیسیلیک»، و «رتینوئیدها موضعی» را برای درمان آکنه مفید می داند.
اخیرا یکی از انواع قوی «رتینوئید» به نام «دفرین» مورد تایید سازمان جهانی دارو قرار گرفته که با تجویز پزشک می توان آن را تهیه و مصرف کرد. این دارو در مقایسه با کلینزرها تاثیرات طولانی و موثرتری را دارا هستند. می توانید آنها را روی صورت مالیده و بعد از اندکی ماندن روی پوست شسته و به خوبی آب بکشید.
روش درمانی دیگر نیز «نور درمانی» است که به گفته دکتر زایشنر نور آبی می تواند باعث از بین بردن آکنه های پوستی شود. همچنین تورم و قرمزی آن را نیز برطرف می کند.
وی تاکیید می کند که بهتر است در همان ابتدای شکل گیری آکنه ها به متخصص پوست مراجعه شود تا او درمان های لازم و موثر را هرچه زودتر شروع کند. این امر باعث پایداری درمان در آینده خواهد شد.
تجویز آنتی بیوتیک و «رتینوئیدها موضعی»، پماد داپسون، برخی از برندهای بنزولین پروکسید همچون اپیدو فورتِ، درمان های هورمونی همچون اسپیرونولاکتون و قرص های ضدبارداری مورد تایید سازمان جهانی دارو می توانند موثر باشند.
