بررسی اپلیکیشن گپ؛ پیام رسانی برای ایرانیان

بعد از مسدود سازی وایبر در سال 94، از پیام‌رسان‌های زیادی برای جایگزینی وایبر نام برده می‌شد. در کنار تلگرام و واتس اپ نامی که همیشه سر زبان‌ها بود، پیام‌رسان ژاپنی سبز رنگی بود به نام لاین. این پیام‌رسان رفته رفته در سایه‌ی تلگرام گم شد و در حال حاضر بین ایرانی‌ها محبوبیت روز‌های ابتدایی خود را ندارد. اما با این حال، یکی از پیام‌رسان‌هایی است که به خاطر ویژگی‌های متنوع و رابط کاربری مناسب خود همچنان طرفداران خاص خود را میان مردم حفظ کرده. به همین منظور در این مقاله سعی می‌کنیم نگاه دقیق‌تری به این پیام‌رسان ژاپنی و قابلیت‌های دریافتی‌اش طی ماه‌های اخیر داشته باشیم.

پاسخ یک فاجعه

در سال 2011، فاجعه‌ای عظیم ژاپن را زمین‌گیر کرد. واقعه‌ای که به گفته‌‌ی نخست وزیر وقت این کشور، بعد از جنگ جهانی دوم بزرگترین بحران این کشور بود. سونامی تمام زیرساخت‌های ارتباطی توهوکو –شهری آسیب دیده در ژاپن- را از بین برده بود. گروهی از افراد از شرکت NHE ژاپن که زیر نظر یک شرکت مادر کره‌ای فعالیت می‌کردند، تصمیم گرفتند بستری فراهم کنند تا امکان برقراری ارتباطات با کمک اینترنت میسر شود. راهکار این افراد ایجاد لاین بود. نرم افزاری که در ماه ژوئن همان سال به صورت عمومی در ژاپن عرضه شد و کار ارتباط با مناطق آسیب دیده را ساده کرد.

شروع لاین فوق العاده بود. فقط چند ماه از عرضه‌ی این اپلیکیشن گذشته بود که سرور‌هایش به خاطر ازدحام کاربران دچار مشکل شد. این پیام‌رسان ژاپنی فقط 18 ماه برای رسیدن به 100 میلیون کاربر نیاز داشت. تنها 6 ماه بعد به 200 میلیون کاربر رسید و تا پایان نوامبر سال 2013 توانست به عدد خیره‌ کننده‌ی 300 میلیون کاربر برسد که در این میان 50 میلیون کاربر ژاپنی بودند.

لاین آنقدر موفق ظاهر شد که شرکت NHE یک کمپانی با نام Line Corporation را تاسیس کرد. نکته‌ی جالب توجه اینجاست که لاین به طور کامل ژاپنی نیست و 40 درصد از سهام آن مربوط به کشور کره‌‌ی جنوبی است.

ظاهری زیبا

وقتی از لاین استفاده می‌کنید، سردرگرم نمی‌شوید. این موضوع یکی از بهترین فواید این پیام‌رسان است. محیطی با رنگ سبز از ابتدا تا کنون باقی مانده و تغییری نکرده. اما در دسترس بودن همه چیز در صفحه‌ی اول موضوعی بسیار جذاب است که باعث می‌شود در استفاده از لاین هرگز سردرگم نشوید.

همانطور که در بالا گفتیم دسترسی به بخش‌های مختلف در این پیام‌رسان بسیار ساده است. در لاین پنج تب مجزا می‌بینید که یکی مربوط به لیست دوستان، دیگری مربوط به لیست گفت و گو‌ها، یکی مربوط به تایم‌لاین (که در ادامه بیشتر راجع به‌ آن صحبت خواهیم کرد)، بخشی مربوط به برقراری تماس‌های رایگان ویدئویی و صوتی و در آخر بخشی هم مربوط به ویژگی‌های دیگر (More) است.

در بخش More‌، به راحتی می‌توانید دوستانتان را به لیست مخاطبانتان اضافه کنید، استیکر بخرید، تم‌های موجود برای لاین را خریداری کنید، به اکانت‌های رسمی دسترسی داشته باشید، گروه گفت و گو ایجاد کنید و یا با استفاده از اپلیکیشن Line Camera به عکس گرفتن و ویرایش آن‌ها بپردازید.

محیط این نرم افزار قابل تغییر است. شما می‌توانید از میان تعداد قابل توجهی از تم‌ها یک یا چند‌ تا را خریداری کنید و به راحتی محیط داخلی اپلیکیشن را تغییر دهید.

همه‌ی این ویژگی‌ها جالب و کاربردی هستند. اما از همه‌ی این‌ها مهمتر، ساختار این ویژگی‌هاست. طراحی لاین به گونه‌ای است که به راحتی به همه‌ی این گزینه‌ها دسترسی دارید و کار در هر بخشی به سادگی هر چه تمام‌تر انجام می‌گیرد.

لاین بی‌نقص نیست؛ اما حرف‌های زیادی برای گفتن دارد

پیام‌رسان‌ها را با ویژگی‌هایشان می‌شناسند. لاین مثل هر پیام‌رسان دیگری ممکن است نواقصی داشته باشد، اما ویژگی‌های یک پیام‌رسان کامل را دارد. از پیام تصویری گرفته تا وجود انبوهی از استیکر‌ها برای خرید و همچنین تماس رایگان صوتی. به همه‌ی این‌ها ویژگی تایملاین را هم اضافه کنید.

ویژگی تایملاین، به خوبی تعبیه شده است. امکان درج کامنت و لایک وجود دارد. می‌توانید به راحتی زیر هر پست از دوستانتان مطلبی را به عنوان کامنت درج کنید و درج پست در تایملاین هم به سادگی امکان پذیر است. به طور کلی سادگی در انجام امور یکی از ویژگی‌های کاملا مثبت این پیام‌رسان ژاپنی به حساب می‌آید.

این پیام‌رسان ژاپنی در بخش پیام صوتی و تصویری قابل قبول عمل می‌کند. نمی‌توان گفت بهترین است، اما قطعا پیام‌رسان‌های مطرحی وجود دارند که لاین عملکرد بهتری از آن‌ها داشته باشد.

از دیگر ویژگی‌های لاین می‌توانیم به اکانت‌های رسمی اشاره کنیم. اکانت‌های رسمی شبیه به کانال‌های تلگرامی هستند. هر اکانت بخشی به نام Home دارد که با وارد شدن به آن می‌توانید از آخرین مطالب آن‌ اکانت بهره‌مند شوید. می‌توانید زیر هر مطلب نظر خود را درج کرده و اگر از مطلب خوشتان آمد آن را لایک کنید.

یکی دیگر از ویژگی‌های لاین، بازی‌هاست. شرکت NHE در سال 2011 Line Games را ایجاد کرد. شما می‌توانید با استفاده از اپلیکیشن لاین از بازی‌ها بهره مند شوید. بازی‌های این پیام‌رسان ژاپنی در ژانر‌های مختلفی مثل پازل، شبیه سازی و بسیاری دیگر ارائه شده اند و می‌توانند بسیار سرگرم‌کننده باشند. پیام‌رسان‌های زیادی امروزه از بازی‌ها بهره‌مند هستند، اما لاین یکی از اولین اپلیکیشن‌هایی بود که به ایجاد بازی درون پیام‌رسانش علاقه نشان داد و در این امر هم موفق عمل کرده است.

اما لاین ویژگی‌های دیگری هم دارد که متأسفانه به کار ما ایرانی‌ها نمی‌آیند. با این وجود، بد نیست در ادامه اشاره‌ای هم به آن‌ها داشته باشیم.

لاین تاکسی یکی از این ویژگی هاست. همانطور که مشخص است این شرکت ژاپنی تمهیداتی اندیشیده که می‌توان با استفاده از این اپلیکیشن درخواست تاکسی کرد. هر چند که نتوانستیم این ویژگی را خودمان مورد ارزیابی قرار دهیم، اما آنطور که به نظر می‌رسد، با توجه به اعتباری که شرکت NHE در ژاپن دارد و استفاده‌ی قابل توجه مردم این کشور از پیام‌رسان لاین، احتمالا میزان استفاده از این ویژگی و ویژگی‌های مشابه در این کشور بالا باشد.

اما این پایان ویژگی‌های لاین نیست. در لاین وقتی به بخش More بروید، در کنار عکستان و در وسط تصویر احتمالا یک عدد صفر می‌بینید. این عدد حساب شما در لاین را نشان می‌دهد. این ویژگی باعث شده که علاوه بر ویژگی‌های جالبی که در بالا مشاهده کردیم، ویژگی‌ انتقال وجه هم از طریق این پیام‌رسان انجام شود. علاوه بر این، امکان دریافت غذا، خرید از فروشگاه و ... هم برای کاربران لاین میسر است.

به طور کلی پیام‌رسان لاین دارای ویژگی‌های متعدد و بسیار زیادی است، ولی برخی محدودیت‌ها باعث می‌شود که این پیام‌رسان اپلیکیشن بی‌نقصی نباشد.

یکی از ایراداتی که این پیام‌رسان دارد این است که نمی‌توانید به طور همزمان با دو دستگاه از این پیام‌رسان استفاده کنید. در واقع در توضیحات لاین آمده که علاوه بر موبایل، تنها می‌توانید اپلیکیشن لاین را روی کامپیوترتان داشته باشید و برای استفاده از لاین در هر دستگاه دیگر، نیازمند شماره‌ای جدید هستید.

اما ایرادات به همین جا ختم نمی‌شوند. شرکت سازنده‌ی ژاپنی، در اقدامی نه چندان هوشمندانه اپلیکیشنی با نام Line Lite را عرضه کرد؛ نسخه دیگری از لاین که سبک تر است و سرعت بالاتری دارد. اما در کمال تعجب اثری از ویژگی‌هایی نظیر تایملاین و تماس‌های صوتی و تصویری در آن نمی‌بینید.

اگر این اپلیکیشن را در کنار اپلیکیشن معمولی خود در یک موبایل نصب کنید، هنگام متصل شدن به اکانت هشدار می‌دهد که اتصال اپلیکیشن معمولی از بین خواهد رفت. تا اینجا به نظر مشکلی نیست (البته با ارفاق) اما مشکل اصلی جایی شروع می‌شود که بعد از اتصال همه‌ی دیتا‌ها و پیام‌های قبلی که در اپلیکیشن معمولی خود داشتید به طور کامل حذف می‌شود و دیگر به آن دسترسی ندارید؛ موضوعی بسیار آزار دهنده که حتی هیچ هشداری بابت آن دریافت نمی‌کنید.

امنیت در هاله‌ای از ابهام

موضوعی که باید قبل از شروع بررسی امنیت لاین بگوییم این است که پیام‌رسان سبزپوش ژاپنی، به هیچ عنوان در این زمینه از سطح بالایی برخوردار نیست. این پیام‌رسان تا چند سال پیش پیام‌ها را تقریبا بدون رمزگذاری منتقل می‌کرد. اما چرا می‌گوییم تقریبا؟

به این خاطر که پیام‌های ارسالی و دریافتی، در صورتی که از اینترنت وای‌فای استفاده می‌کردید رمزگذاری می‌شد. اما اگر اینترنت سلولی یا اینترنت موبایلتان را مورد استفاده قرار می‌دادید، مسیج‌هایتان بدون رمزگذاری و به صورت کاملا واضح منتقل می‌شد.

حتی در سال 2016 مشکلات امنیتی این پیام‌رسان عکس‌هایی از زندگی شخصی یک مجری ژاپنی را برملا کرد؛ موضوعی که به نظر به خاطر وجود حفره‌ای امنیتی در پیام‌رسان لاین بود که با استفاده از این حفره‌ی امنیتی می‌شد به اکانت‌های لاینی که روی تلفن‌های آیفون هستند دسترسی پیدا کرد. هرچند این موضوع هرگز به اثبات نرسید، اما افراد خبره‌‌ی زیادی وجود این حفره‌ی امنیتی را تایید کردند.

شاید همین موضوع و جنجال‌های مربوط به آن بود که بالاخره باعث شد تا لاین از رمزگذاری End to End‌ استفاده کند، آن هم تازه در سال 2016 و بعد از گذشت 5 سال از شروع به کار رسمی این پیام‌رسان.

این نوع رمزگذاری در پیام‌رسان‌ها به نوعی پایه‌ای ترین روش انکریپشن محسوب می‌شود، موضوعی که به وضوح امنیت لاین را زیر سوال می‌برد. از طرفی هنوز نمی‌دانیم که آیا پیام‌های صوتی و تصویری که از طریق لاین منتقل می‌شوند دارای خاصیت رمزگذاری هستند یا خیر.

از لاین استفاده کنیم یا خیر؟

راجع به هر پیام‌رسانی صحبت کنیم در نهایت به همین پرسش می‌رسیم. پیش از پاسخ به این پرسش، باید موضوع را از زوایای مختلفی بررسی کرد.

اگر شما اهل ژاپن هستید و در ژاپن زندگی می‌کنید –که البته بعید است- پیشنهاد ما استفاده از لاین است. ویژگی‌های متعددی که لاین برای کاربرانش در ژاپن و کشور‌های اطراف ارائه کرده واقعا خوب و کاربردی هستند.

اما اگر امنیت و حریم خصوصی برایتان اهمیت دارد، شاید بهتر باشد که با احتیاط بیشتری به سراغ این پیام‌رسان بروید چرا که بر خلاف بسیاری از پیام رسان های اروپایی سابقه درخشانی در حفظ امنیت و حریم خصوصی کاربرانش ندارد. بنابراین این که از لاین استفاده کنید یا خیر، مستقیما به این بستگی دارد که چقدر به امنیت اطلاعات خود اهمیت می‌دهید.

نظر شما چیست؟ آیا لاین را پیام‌رسان خوب و قابل اتکایی می‌بینید؟ با ما در میان بگذارید.