علم حسابداری چیست؛ با اصول اولیه این علم آشنا شوید

حسابداری چیست ؟ به بیانی ساده حسابداری یک زبان است. زبانی که راجع به موقعیت مالی یک سازمان اطلاعاتی را فراهم می‌کند. اگر یادگیری حسابداری را آغاز کنید در اصل شروع به آموختن این زبان تخصصی کرده‌اید. با یادگیری زبان حسابداری می‌توانید عملیات مالی هر نوع سازمانی را بفهمید و با آن ارتباط برقرار کنید؛ زیرا اطلاعات مورد نیاز اغلب سازمان‌ها بسیار شبیه به هم هستند و می‌توان آنها را در سه دسته‌ی اصلی طبقه‌بندی کرد: اطلاعات عملیاتی، اطلاعات حسابداری مالی، و اطلاعات حسابداری مدیریتی.

1. اطلاعات عملیاتی

این دسته شامل اطلاعاتی است که به صورت روزمره مورد استفاده قرار می‌گیرد تا یک سازمان بتواند کسب‌وکار خود را هدایت کند. برای نمونه حقوق کارمندان باید پرداخت شود. فروش‌ها باید ثبت شوند. مبالغ بدهی به سازمان‌ها و اشخاص دیگر باید نگهداری شوند. پول‌های سازمان باید تحت کنترل باشند. بدهی‌های مشتریان به سازمان باید بررسی شود و صورت دارایی‌ها باید شرح داده شوند. فهرست این نوع از فعالیت‌ها طولانی است. اطلاعات عملیاتی بیشترین حجم اطلاعات حسابداری را به خود اختصاص می‌دهند و مبنای دو دسته‌ی دیگر اطلاعات حسابداری را فراهم می‌کند.

2. اطلاعات حسابداری مالی

این اطلاعات را مدیران، سهامداران سازمان، بانک‌ها، بستانکاران، دولت، عموم مردم و… استفاده می‌کنند تا درباره‌ی سازمان و عملکرد آن تصمیم بگیرند. سهامداران می‌خواهند ارزش سرمایه‌گذاری خود را بدانند تا برای خرید یا فروش سهم‌شان تصمیم بگیرند. بانک‌ها و بستان‌کاران مایل‌اند بدانند آیا سازمان توانایی بازپرداخت بدهی‌هایش را دارد؟ مدیران می‌خواهند بدانند سازمان‌ آنها در مقایسه با سایر شرکت‌ها چطور عمل کرده است؟ اگر هر سازمان برای ثبت موقعیت مالی سیستم خاص خود را به کار می‌گرفت استخراج این نوع اطلاعات کار بسیار دشواری می‌شد. اطلاعات حسابداری مالی در مورد قوانین پایه‌ای مربوط به نحوه‌ی گزارش‌دهی است و هدف یکپارچگی گزارش‌های مالی را دنبال می‌کند.

3. اطلاعات حسابداری مدیریتی

مدیران برای اتخاذ بهترین تصمیم برای سازمان نیاز به اطلاعات خاصی دارند. آنها از این اطلاعات برای سه عملکرد اصلی مدیریتی شامل برنامه‌ریزی، اجرا و کنترل بهره می‌برند. اطلاعات مالی برای تعیین بودجه، تحلیل گزینه‌های مختلف بر مبنای هزینه، تعدیل برنامه‌ها به موازات نیاز‌های تازه و کنترل و نظارت بر کارهای در حال اجرا به کار می‌رود.

چنان که می‌بینید حسابداری سیستمی چندجانبه است که افراد متفاوتی با نیاز‌های گوناگون در آن دخیل هستند. با در نظر داشتن کاربردها و استفاده‌های متنوعی که اطلاعات حسابداری دارد، پاسخ انجمن حسابداری آمریکا به این سؤال که حسابداری چیست ؟ از این قرار است: «فرایند شناسایی، اندازه‌گیری و انتقال اطلاعات اقتصادی به منظور فراهم کردن امکان قضاوت و تصمیم‌گیریِ مبتنی بر اطلاعات برای افرادی که از این اطلاعات استفاده می‌کنند.»

برای اینکه استفاده از اطلاعات مالی آسان باشد، حسابداری باید بر مبنای قوانین و قواعد خاصی که به آنها «اصول» می‌گوییم انجام شود. اصول حسابداری قوانین یا قواعدی را فراهم می‌کند که فعالیت‌های حسابداری را هدایت می‌کنند. این قوانین اصول حسابداری پذیرفته‌شده‌ی همگانی (Generally Accepted Accounting Principles) یا به اختصار (GAAP) نامیده می‌شوند. این اصول توسط هیئت استانداردهای حسابداری مالی تعیین شده که یک کارگزار غیردولتی متشکل از حسابداران و مشارکت‌کنندگانی از صنایع و سازمان‌هاست. دلایل قانع‌کننده‌ای برای سازمان‌ها، از ممیزی گرفته تا گزارش درآمدها برای درخواست وام از بانک، وجود دارد که به یک استاندار توافق‌شده‌ی کلی پای‌بند باشند.

نتیجه‌ی نهایی به دست آمده از تمام این اطلاعات حسابداری چیست ؟ دلایل نگهداری اطلاعات حسابداری را گفتیم. نتیجه‌ی نهایی ثبت تمامی این اطلاعات تهیه‌ی صورت‌های مالی است. صورت‌های مالی امکان از نظر گذراندن موقعیت مالی یک سازمان را در یک نگاه فراهم می‌کنند. صورت‌های مالی خلاصه‌هایی از اطلاعات عملیاتی فراهم می‌کنند که افراد درون و بیرون سازمان از آنها استفاده‌ی فراوانی دارند. صورت‌های مالی در یکی از این دو دسته‌ی کلی قرار می‌گیرند:

گزارش وضعیت/ موجودی: این صورت‌های مالی وضعیت مالی یک سازمان را در یک لحظه‌ی مشخص زمانی نشان می‌دهند.

• گزارش وضعیت مانند عکس فوری است.

گزارش جاری: این صورت‌های مالی جریان اطلاعات مالی را در یک بازه‌ی زمانی نشان می‌دهند.

• گزارش جاری مانند فیلم است.

اصول حسابداری پذیرفته‌شده‌ی جمعی، حسابدار را موظف به تهیه‌ی سه نوع متفاوت از صورت‌های مالی کرده است:

1. ترازنامه

ترازنامه یک گزارش جاری است که اطلاعات مربوط به منابع یک سازمان را در یک زمان تعیین‌شده مشخص می‌کند. داده‌هایی که در این صورت مالی ذکر می‌شود برای مثال شامل دارایی نقدی شرکت در بانک، بدهی‌های شرکت به بستانکاران و ارزش دارایی‌های شرکت است.

2. صورت حساب درآمد

صورت حساب درآمد که به آن صورت حساب سود و زیان یا صورت حساب عملیات نیز گفته می‌شود گزارشی است که جریانات درآمدی (مقداری که به واسطه‌ی فعالیت‌های کسب‌وکار به دست آمده است) و مخارج (مقداری که برای عملیات صرف شده است) در دوره‌ی زمانی مشخص تعیین می‌کند. این دوره‌ی زمانی معمولا ماهانه، فصلی یا سالانه است.

3. صورت حساب وجوه نقد

همان‌طور که از اسم آن بر می‌آید صورت حساب وجوه نقد جزو گزارش‌های جاری است که جریانات وجوه نقد را در شرکت در بازه‌ی زمانی معینی شرح می‌دهد.

تمام هدف حسابداری فراهم کردن اطلاعاتی مفید برای گروه‌هایی است که برای گرفتن تصمیم درباره‌ی شرکت و عملکردش به آن اطلاعات علاقه‌مند هستند. برای دست‌یابی مؤثر به این هدف، زبان خاص و در نتیجه‌ی آن قواعدی برای کاربران آن ساخته شده است. با یادگیری حسابداری شما این زبان و قواعد را می‌آموزید تا بتوانید اطلاعات مالی را به روشی قابل فهم و قابل مقایسه با دیگران به اشتراک بگذارید.

برگرفته از: moneyinstructor