علائم - علت - پیشگیری و درمان بیماری سوزاک (بیماری مقاربتی)

بیماری سوزاک چیست؛ آشنایی با علائم، روش‌‌های تشخیص و درمان آن

سوزاک (Gonorrhea) یکی از بیماری‌های آمیزشی شایع است که از طریق آمیزش جنسی منتقل می‌شود. عامل آن نیسریا گونورآ یا گنوکوک یک دیپلوکوک گرم‌منفی می‌باشد. علایم معمول در مردان شامل سوزش ادرار و خروج ترشحات چرکی از آلت است. اما در زنان معمولاً بی‌علامت است یا ممکن است خود را به صورت ترشحات واژنی یا دردهای لگنی نشان دهد. برای پیشگیری از بروز عوارض و جلوگیری از گسترش بیماری درمان آنتی‌بیوتیکی ضروری است.

علل سوزاک چه چیزهایی هستند؟

نوع خاصی از باکتری ها منجر به بروز بیماری مقاربتی سوزاک می شوند. سوزاک یک بیماری عفونی قابل انتقال از راه تماس جنسی است. این بدان معناست که می تواند از طریق رابطه جنسی از یک شریک جنسی به طرف مقابل منتقل شود. (عفونت می تواند به واژن، آلت تناسلی مردانه، دهان و مقعد منتقل شود.)زنان باردار می توانند در هنگام زایمان، بیماری را به نوزاد خود منتقل کنند.

علائم سوزاک چه چیزهایی هستند؟

سوزاک در بسیاری از موارد علائم خاصی را ایجاد نمی کند به همین خاطر بسیاری از افراد مبتلا بدون آگاهی از بیماری خود، آن را به شریک جنسیشان منتقل می کنند.

علائم بیماری سوزاک در صورت وجود عبارتند از:

• درد هنگام ادرار کردن
• ترشحات غیر طبیعی از الت مردانه یا مهبل
• عفونت سوزاک در گلو نیز معمولا علائم خاصی را ایجاد نمی کند.
• معمولا علائم سوزاک در مردان راحت تر از زنان تشخیص داده می شود. اما برخی از مردان علائم بسیار خفیفی را از خود نشان می دهند و یا اصلا با علائم خاصی مواجه نمی شوند.
• علائم اولیه ممکن است به قدری خفیف باشند که با عفونت مثانه و یا عفونت واژن اشتباه گرفته شوند. هنگامی که یک عفونت سوزاک درمان نشده به طرف لگن (در زنان) حرکت می کند، علائم می توانند شامل درد در پایین شکم، درد در هنگام رابطه جنسی، خونریزی از واژن و یا تب باشد.
• معمولا از زمانی که فرد مبتلا در معرض عفونت قرار می گیرد تا زمان بروز علائم 2 تا 5 روز طول می کشد. اما ممکن است در برخی موارد این بازه زمانی تا 30 روز نیز طول بکشد.
• حتی اگر شما هیچ نشانه ای از بیماری سوزاک نداشته باشید (سوزاک بدون علائم و یا قبل از بروز علائم) باز هم می توانید باعث انتقال این بیماری به دیگران شوید و تا زمانی که به صورت کامل درمان نشده اید احتمال انتقال بیماری توسط شما وجود دارد.

تشخیص سوزاک چگونه است؟

• پزشک سوالاتی را در مورد سوابق پزشکی و جنسی شما خواهد پرسید. همچنین ممکن است شما را معاینه کند.
• ادرار و یا مایع حاصل از عفونت شما مورد آزمایش قرار خواهد گرفت. همچنین ممکن است به منظور تشخیص سایر بیماری های مقاربتی نیز مورد آزمایش قرار بگیرید. ممکن است تست پاپ اسمیر نیز بر روی شما انجام شود.
• به محض اینکه نسبت به بیماری مقاربتی خود مطمئن شدید حتما به شریک جنسیتان نیز اطلاع بدهید. کارشناسان توصیه می کنند که در چنین مواقعی باید با افرادی که در 60 روز گذشته با آنها رابطه جنسی داشته اید تماس بگیرید و آنها را مطلع کنید. چنانچه در 60 روز گذشته رابطه جنسی نداشته اید، حتما به آخرین شخصی که با وی در ارتباط (جنسی) بوده اید تماس بگیرید.

آزمایش‌های تشخیص سوزاک

پزشکان می‌توانند سوزاک را از چند راه تشخیص دهند. آنها می‌توانند با سواب (گوش پاک‌کن) نمونه‌ای از مایع ناحیه‌ی علامت‌دار (آلت تناسلی، واژن، رکتوم یا گلو) را بردارند و آن را روی یک اسلاید شیشه‌ای قرار دهند. اگر پزشک شما به عفونت خون یا مفصل مشکوک باشد، با گرفتن خون یا قرار دادن یک سوزن در داخل مفصل علامت‌دار برای برداشتن مایع، یک نمونه‌گیری انجام خواهد داد.

او سپس یک رنگ به نمونه اضافه خواهد کرد و آن را زیر میکروسکوپ بررسی می‌کند. اگر سلول‌ها به این رنگ واکنش نشان دهند، شما به احتمال زیاد عفونت سوزاک دارید. این روش نسبتا سریع و آسان است اما کاملا مطمئن نیست. این تست ممکن است توسط یک کارشناس (متخصص) آزمایشگاه نیز انجام شود.

روش دوم شامل گرفتن همان نوع نمونه و قرار دادن آن روی یک ظرف مخصوص است. این ظرف به‌مدت چند روز در شرایط رشد ایده‌آل قرار داده خواهد شد. اگر سوزاک وجود داشته باشد، یک گروه از باکتری گونوره‌آ رشد خواهد کرد.نتیجه‌ی اولیه ممکن است در عرض 24 ساعت آماده شود اما ارائه‌ی نتیجه‌ی نهایی تا سه روز طول خواهد کشید.

عوارض سوزاک

عفونت‌های درمان‌نشده در زنان می‌تواند آنها را بیشتر در معرض خطر ابتلا به عوارض طولانی‌مدت قرار دهد. عفونت درمان‌نشده‌ی سوزاک در خانم‌ها ممکن است از دستگاه تناسلی زنان بالا رود و رحم، لوله‌های فالوپ و تخمدان‌ها را نیز درگیر کند. این وضعیت به بیماری التهابی لگن (PID) معروف است و می‌تواند باعث درد شدید و مزمن شود و به اندام‌های تناسلی زن آسیب برساند.

PID می‌تواند توسط سایر بیماری‌های مقاربتی نیز به‌وجود بیاید. همچنین ممکن است زنان درنتیجه‌ی آن دچار انسداد (گرفتگی) یا زخم در لوله‌های فالوپ شوند که می‌تواند از حاملگی‌های بعدی جلوگیری کند یا به حاملگی خارج از رحم منجر شود. حاملگی خارج از رحم زمانی اتفاق می‌افتد که تخمک بارورشده در جایی خارج از رحم مستقر می‌شود. عفونت سوزاک می‌تواند در هنگام زایمان به نوزاد تازه‌متولدشده منتقل شود.

مجرای ادرار در مردان ممکن است زخم شود یا آبسه‌ی دردناکی در قسمت داخلی آلت تناسلی آنها ایجاد شود. این عفونت می‌تواند باعث کاهش قدرت باروری یا عقیمی مردان شود.هنگامی که عفونت سوزاک به داخل جریان خون گسترش یابد، مردان و زنان هردو ممکن است به آرتریت، آسیب دریچه‌ی قلب یا التهاب پوشش مغز یا نخاع دچار شوند. این شرایط، نادر اما بسیار جدی هستند.

درمان سوزاک

آنتی‌بیوتیک‌های مدرن می‌توانند اکثر عفونت‌های سوزاک را درمان کنند. اکثر استان‌ها نیز در درمانگاه‌های دولتی، خدمات تشخیصی و درمانی رایگان ارائه می‌دهند.

درمان‌های خانگی و بدون نیاز به نسخه

هیچ درمان خانگی یا داروی بدون نیاز به نسخه‌ای وجود ندارد که بتواند عفونت سوزاک را درمان کند. اگر احساس می‌کنید که ممکن است به سوزاک مبتلا شده باشید، باید به پزشک مراجعه کنید تا پزشک بررسی‌های لازم را انجام دهد.

آنتی‌بیوتیک‌ها

سوزاک معمولا با یک‌بار تزریق آنتی‌بیوتیک سفتریاکسون به باسن یا یک تک‌دُز آزیترومایسین خوراکی درمان می‌شود. در صورت استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها، شما باید در عرض چند روز تسکین یابید.قانون، پزشکان و کارشناسان بهداشتی را ملزم می‌کند که این عفونت را به مرکز بهداشت شهرستان گزارش دهند. مقامات بهداشت عمومی برای کمک به پیشگیری از گسترش این عفونت، با همسر فرد مبتلا تماس می‌گیرند، آزمایش‌های لازم را روی او انجام می‌دهند و در صورت لزوم درمانش می‌کنند.

ظهور سویه‌های سوزاک مقاوم به آنتی‌بیوتیک، یک چالش روبه‌رشد است. این موارد ممکن است به درمان گسترده‌تری نیاز داشته باشند که شامل یک دوره‌ی هفت‌روزه مصرف آنتی‌بیوتیک خوراکی یا درمان دوگانه با دو آنتی‌بیوتیک مختلف در کل به‌مدت هفت روز است. آنتی‌بیوتیک‌هایی که برای درمان طولانی تجویز می‌شوند، معمولا باید یک یا دوبار در روز مصرف شوند. برخی از این آنتی‌بیوتیک‌های متداول عبارت‌اند از: آزیترومایسین و داکسی‌سایکلین. دانشمندان در تلاش‌اند واکسن‌هایی برای پیشگیری از عفونت سوزاک تولید کنند.

همچنین بخوانید:

علت؛ پیشگیری و درمان بیماری سوزاک ( Gonorrhea)

بیماری سوزاک؛علائم و درمان آن

پیشگیری از سوزاک

مطمئن‌ترین راه برای پیشگیری از سوزاک یا سایر بیماری‌های مقاربتی (STD)، پرهیز جنسی است. در هنگام رابطه‌ی جنسی همیشه از کاندوم استفاده کنید. مهم است که با همسرتان روراست باشید، به‌طور منظم تست‌های STD انجام دهید و مطمئن شوید که او هم این آزمایش‌ها را انجام می‌دهد.اگر همسر شما علائمی از عفونت احتمالی دارد، به‌هیچ‌وجه با او رابطه‌ی جنسی برقرار نکنید. از او بخواهید به پزشک مراجعه کند تا احتمال ابتلای او به هرگونه عفونت واگیردار بررسی شود.احتمال ابتلای شما به سوزاک درصورتی‌که قبلا به آن یا سایر بیماری‌های مقاربتی مبتلا شده‌اید، بسیار بیشتر خواهد بود. همچنین درصورت چندهمسری بودن نیز خطر ابتلای شما به سوزاک افزایش خواهد یافت.

اگر به سوزاک مبتلا شدید، باید چه کار کنید

اگر فکر می‌کنید که ممکن است سوزاک داشته باشید، باید از هرگونه فعالیت جنسی اجتناب کنید. همچنین باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.

در طول ویزیت پزشک، خودتان را برای موارد زیر آماده کنید:

• شرح دادن علائم‌تان؛
• صحبت کردن در مورد سابقه‌ی جنسی‌تان؛
• درخواست از همسرتان برای انجام هرچه زودتر این آزمایش.

اگر برای شما آنتی‌بیوتیک تجویز شده است، مهم است که دوره‌ی درمان را کامل کنید تا مطمئن شوید عفونت‌تان کاملا درمان می‌شود. کوتاه کردن دوره‌ی درمان‌تان با آنتی‌بیوتیک می‌تواند باعث شود که احتمال مقاوم شدن باکتری‌ها نسبت به آنتی‌بیوتیک افزایش یابد. همچنین شما باید یک تا دو هفته بعد مجددا به پزشک مراجعه کنید تا مطمئن شوید که عفونت‌تان به‌طور کامل برطرف شده است.اگر نتایج آزمایش جدیدتان منفی شد و همسرتان نیز به هیچ‌گونه عفونتی مبتلا نبود، آنگاه می‌توانید فعالیت جنسی‌تان را از سر بگیرید.