رضوانه رضایی: صبح آن یکشنبه بغض در گلوی گوینده اخبار پیچید، تا یک کشور را سیاهپوش کند. داغی که خبر آسمانی شدن امام امت بر دل های ایرانیان نهاد و آنها را روانه پایتخت ساخت تا باشکوه ترین تشییع جنازه تاریخ ایران را تا به امروز رقم بزنند، اصحاب رسانه را هم دستپاچه ساخت تا چگونه از پس به تصویر کشیدن این غم بزرگ بر صفحات سیاه و سفید کاغذهای روزنامهها برآیند.
تیتر، تصویر، یادداشت، خاطره و یا ... کدامیک می توانست در رسانه های مکتوب آن روزها که تنها به تعداد انگشت شماری روزنامه می رسید، تصویرگر اوج تاثر ایرانیان برای از دست دادن امام شان باشد.
جهان اسلام در سوگ امام
روزنامه کیهان «جهان اسلام در سوگ امام خمینی» را بهعنوان تیتر یک خود برگزید. خبر تشییع پیکر حضرت امام و همچنین «قرائت وصیت نامه ایشان در جلسه مجلس خبرگان» از دیگر تیترهای خبری این روزنامه بود. اعلام خبر تعطیلی کشور تا پایان هفته و تصمیم به چهل روز عزای عمومی از سوی روسای قوا یکی دیگر از تیترهای مهم این روزنامه بود که بالای صفحه سمت راست خودنمایی میکرد. کیهان جدای از اینکه در این شماره خود به واکنش های جهانی به خبر درگذشت امام اشاره کرد؛ در دو گزارش مجزا به عزاداری مردم ایران پس از شنیدن خبر فوت ایشان و همچنین روایت آنچه که در شب اول ارتحال ایشان در جماران گذشت پرداخت.
تو می روی، که بماند؟
روزنامه اطلاعات با پایین آوردن لوگوی خود، جایگاه خبر ارتحال امام را در بالای روزنامه با تیتر «امام خمینی به ملکوت اعلی پیوست» تعیین کرد. «پیام حجتالاسلاموالمسلمین احمد خمینی به امت امام»، «اطلاعیههای حضرات آیات گلپایگانی، مرعشی و نجفی»، از دیگر تیترهای مهمی بودند که این روزنامه آنها را در صفحه یک خود قرار داد. اطلاعات «پیام روسای سه قوه و نخستوزیر» با این عنوان که راه امام در پیش روی ما و چراغ راه آینده ماست را در وسط صفحه به نمایش گذاشت. البته این روزنامه برخلاف کیهان، گزارش تولیدی از این اتفاق مهم نداشت و تنها به ارائه پیام های مسئولان و همچنین اعلام زمان تشییع پیکر حضرت امام پرداخته بود. سخن روز این روزنامه هم با عنوان «تو می روی، که بماند؟» و با این شعر حافظ «شربتی از لب لعلش نچشیدیم و برفت / روی مه پیکر او سیر ندیدیم و برفت» به چاپ رسید.
سه روز عزای عمومی در لبنان
روزنامه جمهوری اسلامی هم با گردش لوگوی خود به سمت راست روزنامه تیتر «روح بلند امام به ملکوت اعلا پیوست» را انتخاب کرده بود. جمهوری اسلامی هم همچون دو روزنامه دیگر به اعلام قرائت وصیتنامه امام در مجلس خبرگان پرداخت و همچنین پیام های تسلیت مشترک روسای سه قوه و نخست وزیر ایران و اطلاعیه آیات عظام گلپایگانی، مرعشی و نجفی را منتشر کرد. در صفحه یک این روزنامه هم خبری از گزارش تولیدی خبرنگاران این روزنامه نبود و تنها خبر متفاوت آن با سایر روزنامه ها، اعلام خبر سه روز عزای عمومی در لبنان از سوی دولت این کشور بود.
نخستین گفتگوی دختر امام پس از ارتحال ایشان
هرچند در آن ایام از سوی سران قوا تا پایان هفته تعطیلی رسمی اعلام شده بود اما روزنامه ها همچنان رسالت اطلاع رسانی خود را حفظ کردند. روز 16 خرداد، روزنامه ابرار تیتر یک خود را به «وصیتنامه امام خمینی قانون جاودانه انقلاب اسلامی» اختصاص داده بود. این روزنامه در همین روز گفتوگویی را هم با دختر امام انجام داد که تیتر آن بود: «آخرین کلامهای امام در لحظات آخر زندگی».
برگزاری جلسه خبرگان رهبری و برگزیده شدن آیتالله خامنهای بارأی قاطع نمایندگان این مجلس از دیگر تیترهای این روز ابرار بود. این روزنامه از دو عکس برای صفحه نخست خود استفاده کرده بود، عکس اول سید احمد خمینی را بر بالای سر پدر نشان میداد و عکس دوم نشاندهنده وداع مردم با پیکر امام در تهران بود.
روزنامه جمهوری اسلامی نیز در این روز، تیتر «امت با راه امام تجدید بیعت و با پیکرش وداع کرد» را انتخاب کرده بود. انتخاب آیتالله خامنهای بهعنوان رهبر انقلاب، سوگ جهان اسلام برای امام و متن کامل وصیتنامه رهبر انقلاب از دیگر عناوین صفحه نخست این روزنامه بود.
«آخرین وصایای حضرت امام به امت اسلام» هم تیتر انتخابی روزنامه اطلاعات برای این روز بود.
پیام سید احمد خمینی به حضرت آیتالله خامنهای رهبر جمهوری اسلامی ایران با این تیتر که «یادگار امام: انتخاب شایسته خبرگان روح امام عزیزمان را شاد و آرام کرد» هم در صفحه یک این روزنامه جا گرفت.
روزنامه ها پس از تشییع امام(ره)
در آن ایام تعطیل کماکان مطالب روزنامه ها راهی چاپخانه شدند تا در شماره های فوق العاده خود از مراسم تشییع حضرت امام برای مردم بگویند. روزنامه اطلاعات در این تاریخ در شماره فوقالعاده خود نخستین پیام مقام معظم رهبری را بهعنوان تیتر نخست خود انتخاب کرده بود.
روزنامه جمهوری اسلامی هم در شماره فوقالعاده روز 17 خرداد «امت در تشییع امام قیامت کرد» را بهعنوان تیتر یک انتخاب کرده بود که از تیترهای به یادماندنی این روزنامه به شمار می رود.
بیعت با رهبر جدید جمهوری اسلامی از دیگر خبرهایی بود که در روزنامه جمهوری اسلامی در روز جمعه 19 خردادماه منتشر شده بود. روزنامه روز شنبه جمهوری اسلامی نیز به خطبه های نماز جمعه تهران اختصاص یافته بود. نمازجمعه ای که از سوی آیت الله هاشمی رفسنجانی که آن زمان ریاست مجلس را برعهده داشت، اقامه شد تا او در نخستین جمعه فقدان امام از نحوه انتخاب آیت الله خامنه ای به عنوان رهبر از سوی خبرگان رهبری بگوید.
27215