زباله‌های پلاستیکی در حال بلعیدن زمین

محیط زیست فقط یک درخواست دارد که آن مقابله با آلودگی ناشی از پلاستیک است، چرا‌که جهان ما غرق در ضایعات پلاستیکی مضر است. دبیر کل سازمان ملل متحد افزود: هر سال بیش از هشت میلیون تن پلاستیک در اقیانوس‌ها رها می‌شود. اکنون تعداد میکروپلاستیک‌های موجود در دریا از ستاره‌های کهکشان ما بیشتر است. از جزایر دورافتاده تا قطب شمال، هیچ‌جای کره زمین دست‌نخورده نیست.

اگر همین روند ادامه پیدا کند، تا سال 2050 اقیانوس‌های ما بیشتر از ماهی، پلاستیک خواهند داشت، پیام ما در روز جهانی محیط زیست، ساده است و آن این است که از استفاده از ظرف‌های یک‌بار‌مصرف خودداری کنید و از چیزی که قابل مصرف دوباره نیست استفاده نکنید. ما با هم می‌توانیم مسیری به سوی دنیایی تمیزتر و سرسبزتر بسازیم.

خطر جدی سونامی ریزپلاستیک‌هابرای همه جانداران
اتحادیه اروپا برای مبارزه با آلودگی پلاستیکی، قدم نخست را برداشته، اما برای کاهش حجم خطرناک ریزپلاستیک‌ها به همتی جهانی نیاز است. آگاه‌سازی شهروندان، سرمایه‌گذاری در صنعت بازیافت، وضع مالیات بر پلاستیک و همچنین ممنوع‌سازی تولید برخی محصولات پلاستیکی مثل نی‌های نوشیدنی یا ظروف پلاستیکی یک‌بارمصرف شماری از راهکارهای این اتحادیه برای حل این معضل بزرگ زیست‌محیطی است.

دانشمندان، کارشناسان و فعالان محیط زیست مدت‌هاست که نسبت به خطرات ریزپلاستیک‌ها هشدار می‌دهند و تصمیم اتحادیه اروپا در این زمینه با واکنش مثبت این گروه روبه‌رو شده است. رولف بوشمان، کارشناس پسماند، از این تصمیم استقبال می‌کند، اما در گفت‌وگو با دویچه‌وله گفته برای حل این معضل باید جهانی فکر کرد، زیرا بخش بزرگی از زباله‌های پلاستیکی که وارد دریا می‌شوند مربوط به کشورهای فقیر جهان است.

ریزدانه‌های پلاستیکی قطری کمتر از پنج میلی‌متر دارند و در بسیاری از محصولات آرایشی و بهداشتی استفاده می‌شوند. ریزپلاستیک‌ها همچنین در پی تجزیه زباله‌های پلاستیکی، سایش، شستن لباس‌ها و خودروها به وجود می‌آیند. دانه‌های ریز آبی‌رنگی که در محصولات بهداشتی نظیر خمیردندان‌ها، شوینده‌های صورت یا شامپوهای بدن وجود دارند در اصل ریزدانه‌های پلاستیکی هستند که برای سایندگی و زدودن هر‌چه بهتر جرم استفاده می‌شوند. این ریزدانه‌ها از تمامی صافی‌ها و فیلترها رد می‌شوند و در نهایت به دریاها و اقیانوس‌ها راه می‌یابند.

شمار زیادی از مصرف‌کنندگان نیز نمی‌دانند این دانه‌های کوچک آبی‌رنگ که در محصولات بهداشتی و آرایشی‌شان وجود دارند، ریزپلاستیک‌ است. فعالان محیط زیست برای ممنوعیت به‌کارگیری ریزپلاستیک‌ها تلاش‌های زیادی کرده‌اند. لباس‌هایی از جنس الیاف مصنوعی تولیدکننده بخش زیادی از ریزپلاستیک‌های جهان هستند. حدود 60 درصد از لباس‌ها از پشم و پرز مصنوعی درست شده‌اند و روند استفاده از نخ‌های مصنوعی ارزان‌قیمت رشدی صعودی داشته است. هنگام شستن ژاکتی از جنس پشم مصنوعی، تا یک میلیون الیاف از آن جدا شده و وارد فاضلاب می‌شود.

نتایج تحقیقی نشان می‌دهد در اتحادیه اروپا سالانه حدود 30 هزار تن الیاف مصنوعی وارد فاضلاب می‌شوند. ریزپلاستیک‌ها نه‌تنها رودخانه‌ها و دریاها را آلوده می‌کنند، بلکه میلیون‌ها انسان روزانه با نوشیدن آب لوله‌کشی آنها را وارد بدن خود می‌کنند. محققان آمریکایی با بررسی بیش از 150 نمونه از آب لوله‌کشی چندین شهر از پنج قاره جهان به این نتیجه رسیدند که در 83 درصد از نمونه‌ها الیاف پلاستیکی میکروسکوپی وجود دارد. لاستیک خودرو و خط‌کشی‌های خیابان‌ها و جاده‌ها نیز دلیل دیگر تولید ریزپلاستیک‌ها هستند.

آمار اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت در سال 2017 نشان می‌دهد، لاستیک خودروها (با 28 درصد)، پارچه‌های با الیاف مصنوعی (با 35 درصد) و گرد و غبار شهری (با 24 درصد) بیشترین سهم در تولید ریزپلاستیک‌ها را دارند. محصولات آرایشی و بهداشتی با دو درصد، در مقایسه سهم کمتری در تولید ریزپلاستیک‌ها دارند. ریزپلاستیک‌ها هم جان انسان و هم حیوانات را به خطر می‌اندازند، البته تأثیر آنها هنوز به‌طور دقیق روشن نیست.

تحقیقات در این زمینه در آغاز راه هستند، اما نکته مسلم این است که پلاستیک و ریزدانه‌های پلاستیکی وارد معده همه جانداران می‌شود. آنها می‌توانند با پرکردن معده یا گیرکردن در روده حیوانات مانع از جذب غذا شوند، اما میزان خطر آنها بر سلامتی انسان‌ها برای علم پزشکی امروز همچنان ناشناخته است.