به گزارش ایسنا، مطبوعات به احتمال اختلاف میان تولیدکنندگان عرب و ایران و تمایل فزاینده شرکتهای روسی برای پایبندی کمتر به توافق کاهش تولید معطوف شدهاند اما منازعه میان کشورهای عربی که حول قطر در جریان است، ممکن است به مسئله مهمی تبدیل شود که توافق اوپک را برهم خواهد زد.
طی روزهای اخیر روزنامه فرانسوی لوموند گزارش کرد عربستان سعودی تهدید کرده در صورتی که قطر به خرید سیستم موشکی ضدهواپیمای اس-400 روسیه ادامه دهد، علیه این کشور به اقدام نظامی دست خواهد زد. این روزنامه فرانسوی تاکید کرد که ملک سلمان، پادشاه عربستان نامه ای به امانوئل مکرون، رییس جمهور فرانسه ارسال کرده و هشدار داده اگر قطر اس-400 را خریداری کند، به اقدام نظامی متوسل خواهد شد. ملک سلمان مکررا از فرانسه درخواست کرده است مداخله کند.
هشدار سعودیها مایه تعجب است زیرا عربستان و متحدانش شامل امارات متحده عربی، مصر و بحرین همواره از هر گونه اقدام نظامی واقعی امتناع ورزیدهاند. رسانههای عرب به برخی از تهدیدهای نظامی غیرمستقیم اشاره کردهاند اما این مسئله هرگز از سوی ائتلاف ضدقطر تایید نشده است.
به نظر میرسد بحران فعلی که حدود یک سال از آن میگذرد تشدید شده است. هنوز هیچ واکنشی از سوی ائتلاف ضد قطر انجام نشده اما این میتواند به عنوان هشدار روشن مورد حمایت سایرین قلمداد شود.
قطر علنا تایید کرده که بزودی سیستم اس-400 روسی را خریداری خواهد کرد. جالب توجه است که عربستان نیز در این خصوص سرگرم مذاکره با روسها است.
بحران سیاسی میان این کشورهای عربی هیچ نشانی از پایان ندارد. علاوه بر تهدیدهای سعودیها، قرقاش، وزیر امورخارجه امارات متحده عربی نیز بسیار تهاجمی ظاهر شده و قطر را به دروغگویی به رسانهها متهم کرده است. بحرین که متحد کوچکتر عربستان است نیز انتقاد از دوحه را افزایش داده و قطر را به مداخله در امور داخلی خود متهم کرده است.
برای قطر وضعیت دشوار است. با وجود اینکه منابع رسانهای اعلام کردهاند دوحه توانسته عمده نتایج منفی بایکوت ائتلاف عربی را که مانع از ترافیک هوایی، تجارت و سرمایهگذاری شده است، خنثی کند اما تاثیرات این بایکوت برای اقتصاد داخلی فاجعه بار بوده است. قیمتها افزایش یافته و سرمایه گذاری محدود شده است. دوحه ناچار شده از ذخایر ارزی خود برای حمایت از کسب و کارهای داخلی و پروژههای توسعه استفاده کند. وضعیت در ماههای آینده ممکن است وخیمتر شود زیرا تاثیر تحریمهای آمریکا علیه ایران، قطر را نیز متاثر خواهد کرد.
واشنگتن احتمالا به روابط اقتصادی و مالی میان دوحه و تهران متمرکز خواهد شد. تهران در حال حاضر یکی از حامیان قطر است. تحریمهای آمریکا همچنین ممکن است تجارت میان ترکیه و قطر را محدود کند زیرا شرکتهای ترکیه به دلیل ارتباطشان با ایران در رادار توجه واشنگتن قرار دارند.
این تحولات برای همبستگی داخلی اوپک، نشانه خوبی نیستند. اتحاد استراتژیک احتمالی میان قطر و ایران ممکن است به نقطه تحولی در اواخر ژوئن تبدیل شود.
اگر ایران، قطر و ونزوئلا و احتمالا عراق و عمان تصمیم بگیرند توافق کاهش تولید فعلی میان اوپک و روسیه را مورد ارزیابی مجدد قرار دهند، بازار نفت ممکن است فوقالعاده پرنوسان شود.
شرکتهای روسی در حال حاضر کاهش پایبندی به توافق کاهش تولید اوپک و غیراوپک را منعکس کرده اند و توافق احتمالی میان شرکتهای روسی و محور قطر-ایران ممکن است بازار نفت را بیثبات کند.
به نظر میرسد رویارویی این کشورها اجتناب ناپذیر است و اختلاف داخلی میان اعضای شورای همکاری خلیج فارس ممکن است استراتژی موثر و موفق اوپک و روسیه در کنترل عرضه و حمایت از قیمتها را دچار شکست کند.