عباد الرحمن چه کسانی هستند؟

همه انسانها بندگان خدایند. اکنون با لحاظ این مطلب، پرسشی پیش می آید که چگونه از یک سو همه انسانها، بلکه تمامی موجودات بندگان خدا هستند و از دیگر سو، به مقتضای آیات محل بحث، بندگان خدا واجد نشانه های خاص و مزایا و مشخصات ویژه ای می باشند؟
عباد جمع «عبد» به معنی بندگان است و «رحمان » کلمه ای است مبارک که در قرآن کریم مکررا ذکر شده است. 113 مرتبه در بسم الله آغاز سوره ها آمده و 56 بار در آیات داخل سوره های قرآن مجید که پنج مورد آن در سوره فرقان است. انتخاب لفظ رحمان بجای الله و اضافه لفظ عباد به آن، ممکن است به این دلیل باشد که سخن از بندگانی است که مشمول رحمت واسعه الهی قرار گرفته اند، به سوی کانون رحمت سیر می کنند، رحمت فراگیر الهی در دنیا و رحمت خاص الهی در آخرت، آنان را فرا گرفته و خداوند عالیترین درجات و مقامات را به آنان خواهد داد; چنانکه در پایان این آیات کریمه می خوانیم: اولئک یجزون الغرفة بما صبروا و یلقون فیها تحیة و سلاما; «غرفه بهشتی به آنان جزا داده خواهد شد بخاطر آن صبر و پایمردی که نمودند و در آنجا تحیت و سلام نثار آنان خواهد گردید.»
خداوند متعال در سوره فرقان (سوره 25، آیات 63 75) ویژگى هاى بندگان ممتاز خود (عباد الرحمن) را - که دوازده خصلت است بر شمرده، و در آخر مى فرماید: اگر بندگان خدا داراى این ویژگى ها باشند، قطعاً هدایت یافته و به پاداش عظیم الهى خواهند رسید.
چنانچه می دانیم همه انسانها بندگان خدایند. اکنون با لحاظ این مطلب، پرسشی پیش می آید که چگونه از یک سو همه انسانها، بلکه تمامی موجودات بندگان خدا هستند و از دیگر سو، به مقتضای آیات محل بحث، بندگان خدا واجد نشانه های خاص و مزایا و مشخصات ویژه ای می باشند؟
در پاسخ به این پرسش می گوییم:

عبودیت به معنی تذلل به دو گونه است:

1- قهری و طبیعی

2- ارادی و اختیاری
اصطلاح عبد به این معناست که همه موجودات بطور قهری متواضعند; ولی نوع دیگری از عبودیت و فرمانبرداری اضطراری نیست; بلکه اختیاری و ارادی است و ویژه گروه و جمعیت مخصوصی است و آیات محل بحث، ناظر به حال آنان می باشد.
خداوند متعال در سوره فرقان (سوره 25، آیات 63 75) ویژگى هاى بندگان ممتاز خود (عباد الرحمن) را - که دوازده خصلت است بر شمرده، و در آخر مى فرماید: اگر بندگان خدا داراى این ویژگى ها باشند، قطعاً هدایت یافته و به پاداش عظیم الهى خواهند رسید.

منابع:
ویژگی هاى بندگان خدا در قرآن ـ محمد محمدى اشتهاردى

فرآوری: زهرا اجلال