واکسن ایرانی پاپیلوم انسانی به مرحله پایانی تولید رسید

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با بیان اینکه محققان دو شرکت دانش بنیان ایرانی به پیشرفت 90 و 70 درصدی در تولید واکسن HPV ( پاپیلوم انسانی ) رسیده اند، گفت:نخستین واکسن ایرانی این بیماری بزودی تولید و احتمالا از سال 98 وارد بازار می شود.

به گزارش به نقل از ایرنا از معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، دکتر رضا ملک زاده درباره ضرورت تولید واکسن های مورد نیاز کشور گفت: تولید هر واکسن داخلی برای عفونت های ویروسی و بیماری هایی که افراد باید در برابر آنها واکسینه شوند، یک موفقیت برای کشور است؛ چرا که واردات واکسن، هزینه های سرسام آوری دارد و بسیار گران به دست مصرف کننده داخلی می رسد.
وی تصریح کرد: هزینه واکسیناسیون HPV برای هر فرد، 750 هزار تومان و نرخ استفاده از این واکسن در کشور، 43 هزار دز است ؛ بنابراین تحقیقات و تلاش ها برای تولید واکسن های موثر و با کیفیت که این هزینه ها را به شدت کاهش دهد، قابل حمایت هستند.

** اولویت های تولید واکسن در ایران
وی درباره اولویت های تعریف شده در تولید واکسن های داخلی گفت: این اولویت بندی در کشورها از جمله ایران، از توصیه های سازمان بهداشت جهانی برای مقابله با بیماری های در حال شیوع، سیاستهای ملی سلامت و برنامه های کشوری واکسیناسیون، تبعیت و روند کاملا مشخصی را طی می کنند.
دکتر ملک زاده افزود: بر این اساس تولید برخی واکسن ها در اولویت نخست قرار دارند و برخی دیگر در اولویت بعدی هستند. اما تلاش های علمی محققان داخلی برای تولید واکسن ها جزو هر اولویتی که باشند، قطعا در پاسخ به نیاز جامعه است و نمی توان حرکت علمی دانشمندان کشور را متوقف کرد.

** دو واکسن HPV ایرانی به پیشرفت های قابل توجه در فرایند تولید رسیدند
معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت به واکسن های HPV در حال تولید توسط پژوهشگران دو شرکت دانش بنیان ایرانی اشاره کرد و گفت: واکسن ایرانی دو ظرفیتی HPV (سروتیپ های 16 و 18 که نقش عمده ای در بروز سرطان دهانه رحم دارند) مشابه سرواریکس است و در مراحل آزمایشات بالینی و دریافت مجوز سازمان غذا و دارو است و با دریافت مجوز، احتمالا از ابتدای سال 98 وارد بازار می شود و دیگر واکسن چهار ظرفیتی HPV ( سروتیپ های 6 ، 11، 16 و 18 ) مشابه گارداسیل در مرحله آزمایشات حیوانی است و به پیشرفت 70 درصدی رسیده است .
وی افزود: از آن جا که برنامه های تشخیصی ویروس HPV تحت پوشش بیمه قرار ندارد، ساخت واکسن بیماری، ضمن آن که با کاهش قابل توجه هزینه ها، به نیاز داخلی پاسخ خواهد داد، تولید آن را از انحصار شرکت های سازنده دنیا (گارداسیل و سرواریکس) خارج خواهد کرد و از سوی دیگر یک سرمایه گذاری ارزی برای کشور محسوب می شود؛ چرا که این واکسن دومین واکسن پرفروش دنیاست و ما می توانیم نیاز برخی کشورها را تامین کنیم.
بر اساس اعلام سازمان بهداشت جهانی، HPV یا پاپیلوم انسانی، هم اکنون شایعترین بیماری مقاربتی عصر حاضر است که به دلیل روابط محافظت نشده رخ می دهد و مردان بیشترین عامل انتقال این بیماری هستند و مهمترین عواقب ابتلا به این ویروس، بروز سرطان دهانه رحم است.

** تخمین شیوع 7 درصدی HPV در بین زنان کشور
ملک زاده به نتایجی از مطالعات مرتبط با شیوع HPV در کشور اشاره کرد و گفت: نتایج برخی تحقیقات انجام شده در ایران شیوع کلی این ویروس در جمعیت زنان را حدود 4 تا 7 درصد تخمین زده می زند.
وی به مطالعه ای اشاره کرد که در سال 1392 انجام شده و در آن، 30 هزار زن 30 تا 49 سال از جمعیت عادی 4 شهرستان کشور نمونه گیری شدند و نتایج آن نشان داد نزدیک به 3 هزار نفر HPV مثبت داشتند.
معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت گفت: همچنین در سال 2017 گزارشی از «ICO HPV INFORMATION CENTRE » در مورد وضعیت HPV در ایران با استناد به نتایج مجموعه ای از مطالعات در چندین شهر جمع آوری و منتشر شد که نتایج آن نشان می دهد شیوع HPV در زنان مورد بررسی با سیتولوژی نرمال، 7.4 درصد است و حدود 2.8 درصد زنان در جمعیت عمومی، حامل 16/18HPVدر ترشحات دهانه رحم بودند.
ملک زاده اضافه کرد: یک مرور سیستماتیک بر روی 14 مطالعه در ایران، شیوع HPV در بین زنان سالم در استانهای مختلف ایران را 9.4 درصد اعلام کرده که در این میان، شیوع 16HPV، 2.3 درصد و شیوع 18 HPV نیز 1.7 بوده است.

** ضرورت انجام مطالعات فراگیر برای شیوع HPV
وی خاطرنشان کرد: آنچه از یافته های منتشره بر می آید این است که تاکنون مطالعه فراگیری در کشور که بتواند با حجم نمونه قابل تعمیم، شیوع HPV را در زنان و گروه های مختلف سنی نشان دهد وجود ندارد و از سویی اغلب مطالعات در کشور در زمینه HPV در موارد سرطان و تعیین ارتباط آن صورت گرفته است؛ در حالی که صورت دیگر بیماری، در زنان و مردان زیر 30 سال است که خود را با بروز زگیل های آنوژنیتال با تبعات بسیار فراوان نشان می دهد.
ملک زاده این را نیز یادآور شد که هم اکنون، زگیل های آنوژنیتال، توسط متخصصان زنان و متخصصان پوست بخوبی در بیماران مراجعه کننده، شناسایی شده و کاملا تحت درمان قرار می گیرند.

** مرگ سالانه 250 هزار زن در جهان بر اثر سرطان دهانه رحم
سرطان دهانه رحم یکی از خطرناک ترین بیماری هایی است که ابتلا به ویروس HPV یا پاپیلوم انسانی علت اصلی آن است. علی رغم این که سرطان دهانه رحم قابل پیشگیری است، سالانه بیش از 500 هزار زن در سراسر جهان مبتلا به این بیماری شده و بیش از 250 هزار زن جان خود را از دست می دهند.

** مرگ سالانه 370 زن مبتلا به سرطان دهانه رحم در ایران
معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت، سرطان دهانه رحم را هفدهمین سرطان شایع در بین زنان ایرانی دانست و با استناد به آمارهای تخمینی ،مرگ های ناشی از سرطان دهانه رحم در کشور را سالانه 370 مورد اعلام کرد.

** اعلام نتایج دقیق ترین نظام ثبت سرطان دهانه رحم در ایران
ملک زاده، همچنین از انجام جامع ترین و دقیق ترین ثبت سرطان دهانه رحم مبتنی بر کل جمعیت ایران (پوشش بالای 98 درصد) در سال 94 خبر داد و گفت: این نظام جامع، ضمن ثبت 671 مورد سرطان دهانه رحم در کشور نشان داده است میزان بروز بیماری در هر 100 هزار زن، 1.78 است و استان تهران با 164 مورد ( 2.36 در هر 100 هزار نفر) نخستین استان مبتلاست و پس از آن به ترتیب، استانهای خراسان رضوی، فارس، مازندران، گلستان، اصفهان، کرمان، خوزستان ، آذربایجان شرقی، کرمانشاه ، البرز، گیلان، هرمزگان، آذربایجان غربی، اردبیل، سیستان و بلوچستان، بوشهر، همدان، خراسان شمالی، مرکزی، کردستان، سمنان، خراسان جنوبی، لرستان، قزوین، چهارمحال و بختیاری، کهکیلویه و بویراحمد، ایلام قرار دارند.

** واکسیناسیون یک پیشگیری عالی از سرطان دهانه رحم است
ملک زاده، با اشاره به اهمیت پیشگیری از عفونت ویروس HPV ، به عنوان یکی از راه های ابتلا به سرطان دهانه رحم و شیوع آن ، ضمن تاکید بر اصلاح رفتار و سبک زندگی برای پیشگیری از هر نوع بیماری و در این خصوص، اصلاح رفتارهای جنسی بویژه پرهیز از ارتباطات جنسی محافظت نشده با شرکای متعدد گفت: واکسینه شدن البته در صورتی که افراد از نظر پزشک و مراقبان بهداشتی، واجد شرایط واکسن باشند، یک پیشگیری عالی است؛ اما باید گفت واکسینه شدن تابع سیاست و دستورالعمل های بهداشتی کشورهاست. این واکسن در برخی کشورها از سن 9 سالگی تزریق می شود و در ایران از سن 12 سالگی. سازمان بهداشت جهانی توصیه می کند این واکسن به افراد زیر 26 سال تزریق شود و کشورها آن را در برنامه واکسیناسیون خود بگنجانند. علت تزریق زودهنگام واکسن نیز، کاملا مبنای پزشکی داشته و آن، ضرورت ایجاد مصونیت بموقع در برابر بیماری، در جریان واکسیناسیون است.
وی با بیان این که عفونت HPV که عمدتا مردان عامل انتقال آن هستند، در اغلب موارد توسط سیستم ایمنی پاکسازی می شود گفت:اگر بدن نتواند عفونت ویروس را پاک کند، پایداری طولانی مدت ویروس در بدن ممکن است منجر به بروز سرطان دهانه رحم شود. بنابراین انجام واکسیناسیون یک راه پیشگیری موثر در برابر سرطان دهانه رحم است.

** کاهش بروز بدخیمی ها در زنان کمتر از 50 سال با واکسیناسیون HPV
معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت گفت:مطالعات نشان می دهد که واکسیناسیون HPV در درازمدت، باعث کاهش 98 درصدی موارد بدخیمی ها در زنان کمتر از 50 سال می شود. همچنین برنامه های غربالگری زنان باعث کاهش 30 درصدی بدخیمی های مهاجم در زنان بالای 50 سال می شود. با ادغام این دو رویکرد، می توان تا 81 درصد از بروز بدخیمی ها کاست.

** واکسن HPV هیچ عارضه ای ندارد
وی افزود: شواهد مطالعات منتشره نشان داده است که واکسیناسیون از ایجاد ضایعات دهانه رحم در زنان جوان بویژه افراد 15 تا 26 سال محافظت می کند. این شواهد حاصل 26 مطالعه بر روی 73 هزار و 428 هزار زن عمدتا زیر 26 سال در تمام قاره ها بوده که طی 8 سال انجام شده است و اثرات و ایمنی واکسن را بر پیش سرطان دهانه رحم و عفونت HPB 16/18 مورد بررسی قرار داده اند و با اطمینان بالایی از عدم افزایش عوارض ناخواسته جدی ناشی از واکسن خبر می دهند. البته تزریق واکسن به زنان باردار ممنوع است و باید کاملا زیر نظر پزشک انجام شود.
ملک زاده گفت: بر اساس مطالعات انجام شده، در صورتی که میزان پوشش واکسیناسیون HPV در بین زنان جوان تا 70 درصد باشد، کاهش قابل ملاحظه بروز سرطان دهانه رحم مورد انتظار است
وی یادآور شد: واکسنHPV از ذرات شبه ویروس تهیه می شود و حاصل فناوری نوترکیب است. این ذرات فاقد هر گونه محصول بیولوژیک زنده با DNA هستند و قدرت بیماری زایی ندارند و بنا بر مطالعات علمی فراوان و تاییدیه سازمان بهداشت جهانی واکسن موجود برای ویروس HPV ایمنی، کارایی و اثربخشی عالی دارند.

** نقش بسیار مهم غربالگری در پیشگیری و تشخیص زودهنگام سرطان دهانه رحم
معاون وزیر بهداشت همچنین درباره پیشگیری از سرطان دهانه رحم گفت: انجام تست غربالگری سرطان دهانه رحم برای افراد واجد شرایط و در معرض خطر مانند افراد دارای فعالیت جنسی، نقش بسیار مهمی در پیشگیری، تشخیص و درمان زودهنگام بیماری دارد؛ چرا که کشف و شناسایی سلول های پیش سرطانی که بخشی از غربالگری سرطان دهانه رحم است می تواند بسیار کمک کننده باشد.
به گفته وی، هم اکنون، غربالگری سرطان دهانه رحم توسط متخصصان زنان کشور بخوبی در حال انجام است و در آینده شاهد ثبت دقیق تر میزان بروز این سرطان در کشور خواهیم بود.

** آیا تکرار غربالگری ضرورت دارد؟
وی یادآور شد: از آن جا که مشاهده زگیل تناسلی یا ابتلا به ویروس HPV لزوما به معنای ابتلا به سرطان دهانه رحم نیست بنابراین تست غربالگری سرطان دهانه رحم پیش از هر گونه اطمینان و یا نگرانی لازم است. افرادی که غربالگری سرطان دهانه رحم را انجام داده و از عدم ابتلا به آن مطمئن شده اند خطر ابتلا به این سرطان در آینده نزدیک برای آنها کم است اما انجام تست های مجدد تا وقتی فعالیت جنسی دارند ضروری است چرا که خطر کم و بیش وجود دارد.
اطلاع رسانی در خصوص پیشگیری از بیماری HPV هر سال ، 13 اسفند ماه همزمان با روز جهانی آگاهی از HPV صورت می گیرد اما در برنامه «ماه عسل» به سونامی این بیماری در ایران طی سالهای آینده اشاره و موجب موضع گیری هایی در این خصوص شد.

** بدون اتکا به نتایج مطالعات فراگیر، چگونه می توان از سونامی یک بیماری سخن گفت؟
معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت، ضمن تاکید بر پرهیز رسانه ها بویژه رسانه ملی دراعلام میزان شیوع بیماری ها و پیش بینی اپیدمی آنها در آینده توسط افراد غیرمتخصص از سویی و لزوم خودداری از به کارگیری توصیفاتی همچون «سونامی» برای شیوع بیماری ها بدون اتکا به اسناد مطالعاتی و علمی مورد تایید گفت: خوشبختانه ایران در حوزه تحقیقات علوم پزشکی و نظام ثبت بیماری ها بویژه ثبت سرطان به دستاوردهای بسیار مهم بین المللی رسیده است که نمونه اخیر آن تهیه نخستین گزارش « ثبت سرطان مبتنی بر کل جمعیت ایران» بود که برای انتشار در معتبرترین مرجع جهانی «سرطان در پنج قاره» مورد تایید قرار گرفت و نشان داد که ایران در حوزه ثبت سرطان همپای کشورهای پیشرفته دنیا توانسته یکی از با کیفیت ترین و دقیق ترین گزارشات ثبت سرطان دنیا را ارائه دهد.
ملک زاده، نتایج ثبت سرطان دهانه رحم را یکی از بخشهای نظام ثبت سرطان دانست و افزود: وقتی کشور ما دارای چنین توانایی علمی و تحقیقاتی در حوزه پزشکی است انتظار می رود که موضوعات مهم مرتبط با بیماری ها را دستخوش حواشی بی فایده که هیچ ثمری برای مردم ندارد نکنیم.
ویروس HPV یا پاپیلوم انسانی، بیش از100 نوع یا سوش مختلف دارد. بیش از 80 درصد افراد مبتلا به HPV علائم قابل مشاهده ای در بدن ندارند و تعداد کمی دارای علائم هستند. مهمترین علامت ابتلا به ویروس HPV ایجاد زگیل در نواحی از بدن مانند دست، پا ، سر و گردن و نیز در ناحیه تناسلی است.
اکثر عفونتهای HPV به مرور زمان برطرف می شوند یا به دلیل ضعیف شدن در بدن تاثیر نمی گذارند اما اگر بدن نتواند عفونت ویروس را پاک کند پایداری طولانی مدت ویروس در بدن ممکن است منجر به تغییرات پیش سرطانی می شود که در صورت عدم درمان برخی از این تغییرات با گذشت زمان به سرطان از جمله سرطان دهانه رحم، سرطان آلت تناسلی، سرطان مقعد ، سرطان دهان، سرطان زبان، سرطان گلو و برخی از دیگر سرطانها (عمدتا بسته به رفتارهای جنسی ) تبدیل می شوند.