کلاسیک و دوست داشتنی؛ بازی ایرانی «مموراندا» روی پلتفرم استیم منتشر شد

هاروکی موراکامی نویسنده شهیر ژاپنی سال‌هاست که با جادوی قلم خودش خوانندگانی از سرتاسر جهان را پای آثارش نشانده و جوایز ادبی زیادی را هم درو کرده است. موراکامی جزو معدود نویسنده‌های ژاپنیست که در ایران به اصطلاح گل کرده و آثارش توسط ناشرین و مترجمین مختلف روانه بازار کتاب شدند و با وجود ممیزی‌های زیادی که در برخی آثارش به اجبار اعمال می‌شود، کماکان کتبی خواندنی هستند. از بین جوانان ایرانی علاقه‌مند به موراکامی و دنیای سورئال کتاب‌هایش، 6 تن دست به کار شدند و یک بازی کامپیوتری بر اساس داستان‌های موراکامی ساختند و با نام Memoranda آن را منتشر ساختند.

بازی Memoranda در کمپین کیک استارتر خود توانست بیش از 20 هزار دلار کمک‌های مردمی جمع کند و از همین رو سازندگان تصمیم گرفتند کیفیت بازی را (علی الخصوص در بخش صداگذاری که گویا تا پیش از جمع شدن این کمپین حمایت مالی چیز دندانگیری در بازی نبوده) ارتقا دهند. بازی یکی دو سال پیش برای سرویس‌های استیم و Gog و به زبان انگلیسی توسط ناشری به نام Digital Dragon منتشر شد و حالا بعد از گذشت دو سال روی پلتفرم هیولا با زیرنویس سلیس فارسی برای کاربران ایرانی هم منتشر شده است. امری که هر چند کمی دیر بود ولی در نهایت شاهد عرضه یکی از بهترین بازی‌های مستقل ایرانی در سبک ماجراجویی کلیک و اشاره برای گیمرهای ایرانی هستیم.

• سازنده: Bit Byterz
• ناشر: Digital Dragon
• پلتفرم ها: پی‌سی
• پلتفرم بررسی: پی‌سی

جهان بازی Memoranda را چیزی مانند یونیورس های جدید سینمای حال حاضر هالیوود تصور کنید که در آن کاراکترهایی از فیلم‌ها و داستان‌های مختلف گرد هم جمع می‌شوند مثل یونیورس مارول و دی‌سی! با این تفاوت که دنیای بازی Memoranda متشکل شده است از کاراکترهای گوناگون داستان‌های کوتاه هاروکی موراکامی و شخصیت اصلی آن نیز میزوکی، دختری از داستان میمون شینگاوا این نویسنده است.

موراکامی یک رویه را در داستان نویسی پیش نمی گیرد و راوی بسیار صریحی است که در تمام داستان‌هایش مسائلی ماروا الطبیعه را وارد بطن داستان می‌کند که چنان عادی جلوه می‌نمایند که معنای دقیق سورئال و یا رئالیسم جادویی را شکل می‌دهند. او در کتاب‌هایش از جملات ساده استفاده می کند و خوانندگان در خوانش سطور نوشته شده به دست او نیاز به فرهنگ لغت ندارند اما موراکامی تفکر و تعمقی را در انتهای داستان‌هایش به جان مخاطب می‌اندازد که نشان از تبحر او در نوشتن دارد. می‌گویند نویسنده ی خوب مثل یک شکارچی می‌ماند که آرام آرام پیش رفته و در اوج لحظه طعمه را به چنگ می‌آورد، همه این‌ها باعث می‌شود که از بازی Memoranda یک توقع ویژه داشت و این توقع هرچند آنچنان برآورده نمی‌شود اما سقوط هم نمی‌کند.

بازی داستان دختری به میزوکی را روایت می‌کند که بعد از جدایی با همسرش حالا در شهر کوچکی زندگی می‌کند و درگیر یک سری مسائل عجیب و غریب شده، او 17 شب است که به خاطر حضور ملوانی با چشمانی ورقلمبیده و به رنگ خون در اطرافش نمی‌تواند بخوابد و اسم خودش، میزوکی، را گاهی فراموش می‌کند. همانطور که در صفحه 5 کتاب توصیف او آمده:

هر چیز دیگری را بیاد می آورد. هرگز اسم افراد دور و برش را فراموش نمی کرد. آدرس، شماره تلفن، روز تولد و شماره ی پاسپورت اش، برای بیاد آوردن هیچ کدام از این ها مشکلی نداشت. شماره تلفن دوستان اش و حتی مشتریان مهم را حفظ بود. وقتی در شرایطی بود که می دانست قرار است اسم اش را بپرسند هم مشکلی در بیاد آوردن نداشت. تا زمانی که می دانست چه چیز در انتظارش است، حافظه اش خوب کار می کرد. اما وقتی عجله داشت و آماده نبود، این مدار منظم شکسته می شد.

شهری که میزوکی در آن زندگی می‌کند پر از ارجاعات ریز و درشت به داستان‌های موراکامی است. لا به لای دیالوگ‌ها حتی (مثلا زمانی که میزوکی خاطره‌ای از دوستش تعریف می‌کند که دستی روی کمرش روییده بود) این ارجاعات وجود دارد و عشق وافر گروه به موراکامی و آثارش کاملا محرز است. داستان‌هایی همچون حمله به نانوایی، شهر گربه‌ها، قضیه فیل گمشده، چاقوی شکاری، گربه‌های آدمخوار، دختر جشن تولد، ابرقورباغه،سال اسپاگتی، همسر من یک مردی یخی است، بید کور زن خفته، داستان یک عمه بینوا، پس از زلزله و مرد هفتم و... همه و همه به نوعی در جای جای بازی حضور دارند. اما اینکه قبل از انجام بازی، گیمر برای لذت بیشتر به مشق شب احتیاج داشته باشد شاید به مذاق خیلی‌ها خوش نیاید.

البته برای لذت بردن از بازی لزوما نیازی به خواندن داستان‌های هاروکی موراکامی نیست ولی توصیه می‌کنم که کتاب آینه جادویی و چند داستان دیگر از نشر شمشاد و همین داستان میمون شینگاوا را بخوانید. اینکه داستان بازی بیش از 30 کاراکتر از قصه‌های موراکامی را در طول مدت زمان نسبتا کوتاه آن معرفی می‌کند، باعث شده که اکثر این شخصیت‌ها شکلی کاغذی داشته باشند ولی جالب اینجاست که جذابیت‌های ظاهری خود را برای گیمر ناآشنا با داستان‌های موراکامی هم دارند و این مساله برمی‌گردد به طراحی هنری بی‌نظیر بازی.

طراحی فنی و هنری بازی Memoranda بسیار زیباست و از برخی آثار بین‌المللی هم بهتر از آب در آمده و باید به ملیحه رهروان که کار این طراحی را انجام داده تبریک گفت. در این میان صداگذاری و صداپیشگی قوی بازی (که گویا توسط گروهی خارج از کشور صورت گرفته) این زیبایی را دو برابر می‌کند و در نهایت قطعات موسیقی اختصاصی بازی روح رئالیسم جادویی اثر را وارد کار می‌کند.

بازی در این موارد که گفته شد انصافا سنگ تمام می‌گذارد و خرده‌ای نمی‌توان به آن گرفت. ضمن اینکه در نسخه تازه عرضه شده با زیرنویس فارسی که بهانه نوشتن این مطلب شده، زیرنویس‌ها بسیار سلیس و روان هستند و ترجمه دیالوگ‌ها با حالتی طنز و فارسی عامیانه صورت گرفته که گیمر وطنی را سر شوق می‌آورد.

اما بازی جدا از داستان تو در توی خود که در ابتدای امر کمی تا قسمتی افرادی که داستان‌ها را نخوانده‌اند را گیج می‌کند، از یک مشکل دیگر رنج می‌برد؛ مشکلی که البته برای برخی گیمرهای قهار سبک ماجراجویی شاید بیشتر به چالش شبیه باشد تا ایراد. معماهای بازی Memoranda به جد سخت هستند و حل کردن آنها نیاز به مقادیر زیادی فسفر و آزمون و خطا و کمی شانس برمی‌گردد.

طراحی برخی از این معماها به عقل جن هم نمی‌رسد و گیمر در بسیاری موارد دهان مبارکش صاف می‌شود تا بفهمد باید چه خاکی بر سر خود بریزد تا مثلا فلان در را باز کند. البته جهان بازی آنچنان بزرگ نیست که در این باتلاق اسیر شده معماها، هرچه دست و پا بزنید چیزی نفهمید و با کمی گشت و گذار در نهایت می‌فهمید باید چکار کنید.

گیمر مجبور است در این موارد روی هرچیزی که می‌بیند در بازی کلیک کند و هر آیتم عجیب و غریبی که با خودش دارد را با یکدیگر امتحان کند بلکه فرجی بشود! مثلا یک عدسی دارید و یک چارپایه که عمرا بتوانید حدس بزنید ترکیب این دو یک چارپایه عدسی‌دار به شما می‌دهد! NPCها هم در بازی کمک چندانی نمی‌کنند و یادداشت‌های دفترچه Memoranda میزوکی و البته سه راهنما در کنار معماها باعث می‌شود تا دوگوله گیمر کار کند و معماها را شکست دهد.

البته سخت بودن برخی معماها واقعا حالت غیر منطقی می‌گیرد و گیمرهای ماهرتر این سبک را عاصی می‌کند. راهنمایی که در این مورد می‌توانم به شما کنم اینست که حتما در هر محیطی از بازی که هستید، دکمه F را نگه‌دارید تا ببینید در چه نقاطی می‌توانید interaction کنید، چرا که گاهی این نقاط بسیار ریز هستند و اصلا به چشم نمی‌آیند!

بازی Memoranda بازی کوتاهی است و نهایتا 3 الی 4 ساعت وقت برای پایان بردن آن لازم است (که این زمان با تفکر روی معماها و گیر کردن در آنها بالا و پایین می‌شود) مموراندا تجربه جدیدی در بین بازی‌های ایرانیست و در ترکیب ادبیات و گیم نیز توانسته تاحد زیادی موفق ظاهر شود و زمانی که در زیر نام اصلی بازی تاکید بر اقتباسی از داستان‌های موراکامی می‌شود، نمی‌توان چندان به بازی خرده گرفت که چرا داستان بازی بیشتر برای طرفداران و خوانندگان داستان‌ها ملموس‌تر هست.

مموراندا توانسته همانند نثر بی شیله پیله و روان و با رنگ و بوی رئالیسم جادویی موراکامی، جهانی را خلق کند که با وجود کاستی‌هایش، گیمر را مجذوب خود سازد و شاید اگر در این راه کمک بیشتری برای حل معماها می‌کرد و همچنین در بخشی جداگانه، تاریخچه کوتاهی از شخصیت‌ها می‌نوشت؛ بازی کاملا بی‌ایرادی بود اما در هر حال تجربه آن به تمام گیمرهای ایرانی و علاقه‌مند به تفکر کردن زیاد توصیه می‌شود.