وقتی فوت ناگهانی معلم و یداللهی تلخ‌ترین هفته یک سال کبیسه را رقم زد/ کلاه قرمزی آمدنی شد/ رگ خواب مخاطب در دستان شجریان و پورناظری

سرویس فرهنگی فردا؛ احسان سالمی: سال 95 را یکی از تلخ‌ترین سال‌های فرهنگ و هنر کشورمان بود؛ سالی که ابتدای آن با درگذشت عباس کیارستمی کارگردان سرشناس سینمای ایران آغاز شد و آخرین روزهای آن هم با درگذشت ناگهانی دو چهره سرشناس دنیای هنر یعنی علی معلم و افشین یداللهی به پایان رسید. 

درگذشت ناگهانی مدیرمسئول 54 ساله ماهنامه دنیای تصویری در این هفته خبری بود که جامعه سینمایی کشور را در بهت و حیرت فرو برد. معلم که در این سال‌ها به عنوان یکی از کارشناسان سینمایی در برنامه‌های مختلف تلویزیونی حضور پیدا کرده بود، در حالی به واسطه سکته قلبی از دنیا رفت که قرار بود در فرودین ماه سال آینده برنامه‌ جدیدی را با اجرای خود برای پخش از آپارات آماده کند.

معلم در این سال‌ها با برگزاری جشن حافظ تلاش کرد تا تنها جشن خصوصی سینما و تلویزیون ایران را آن‌گونه که خود مدنظر دارد، برگزار کند. جشنی که آخرین دوره آن به واسطه برخی از حواشی بیش از همیشه جنجالی شد.

معلم که علاوه بر اجرای برنامه‌های سینمایی، سابقه تهیه‌کنندگی سینما را با آثاری چون «شوکران» و «گاوخونی» به دست آورده بود، در آخرین فعالیت خود در این عرصه قصد داشت همراه با مسعود جعفری جوزانی پروژه کورش کبیر را آغاز کند که با درگذشت ناگهانی او ناتمام ماند.

در چند سال گذشته با فرارسیدن ایام نوروز یکی از داغ‌ترین اخبار رسانه‌های مختلف تولید یا عدم تولید مجموعه کلاه قرمزی است. مجموعه‌ای پرطرفدار که پخش آن در چند سال اخیر باعث شده تا ضعف تلویزیون در تولید آثار نمایشی جذاب برای این بازه زمانی دو هفته‌ای کمتر به چشم بیاید. هرچند که این اتفاق باعث شد تا درخواست‌های سازندگان این مجموعه برای دریافت رقم بالاتری جهت ساخت آن هر سال باعث ایجاد درگیری‌هایی میان سازندگان آن و مدیران تلویزیون شود.

اتفاقی که امسال هم گریبان این مجموعه تلویزیونی را گرفت و باعث نگارش نامه‌ای از سوی تهیه‌کننده این مجموعه در ارتباط با عدم پرداخت دستمزد عوامل آن از جانب تلویزیون شد. نامه‌ای که در آن به نرسیدن کلاه قرمزی و دوستانش به نوروز 96 خبر می‌داد.

اما این کشمکش‌ها در نهایت با ورود مدیران تلویزیون به ماجرا و قول مساعد آن‌ها برای راضی کردن تیم سازنده کلاه قرمزی ختم به خیر شد تا عروسک محبوب کودکانی ایرانی امسال یک بار دیگر همراه با فامیل دور، جیگر، پسرعمه‌زا، آقای همساده، دیبی و چندین عروسک قدیمی و جدید دیگر مهمان خانه‌های مردم شود. 

سال پیش بود که انتشار آلبوم «نه فرشته‌ام، نه شیطان» که حاصل همکاری همایون شجریان و برادران پورناظری بود؛ با استقبال گسترده‌ای از سوی مخاطبان روبرو شد؛ آلبومی که با آهنگ معروف «چرا رفتی؟» کاری کرد که شهرت و همچنین محبوبیت شجریان پسر را نزد مخاطبان موسیقی کشورمان چندین برابر کرد.

اما حاصل همکاری فرزندان محمدرضا شجریان و کیخسرو پورناظری در ادامه باز هم توانست مخاطب بسیاری را به خود جلب کند. آن‌ها در این سال و برای دومین همکاری خود با حمید نعمت‌الله، عهده‌دار ساخت موسیقی متن و تیتراژ فیلم سینمایی «رگ خواب» شدند. حاصل این همکاری تولید چند ترانه جذاب برای این فیلم سینمایی شد که انتشار یکی از قطعات آن با عنوان «آهای خبردار» که در زمان نمایش این فیلم در برج میلاد توسط یکی از تماشاچی‌ها ضبط شده بود؛ به قدری مورد استقبال قرار گرفت که آن‌ها را وادار کرد تا آلبوم موسیقی فیلم را قبل از نمایش عمومی اثر روانه بازار کنند. اتفاقی که تقریبا پیش از این در سینمای ایران بی‌سابقه بوده است.

خبر انتشار آلبوم موسیقی «رگ خواب» در آخرین روزهای اسفندماه امسال اتفاق جالبی بود که تقریبا در سینمای ایران بی‌سابقه بود. هرچند که تاکنون آلبوم‌های موسیقی مختلفی با استفاده از موسیقی‌های متن آثار سینمایی منتشر شده‌اند ولی این اتفاق همواره به طور معمول پس از اکران عمومی فیلم‌ها در سینما به وقوع می‌پیوست ولی در موردی نادر، سازندگان موسیقی متن «رگ خواب» تصمیم گرفتند تا این قطعات را پیش از نمایش عمومی این فیلم و در قالب یک آلبوم رسمی منتشر کنند.

سهراب پورناظری چندی پیش در مراسم رونمایی آلبوم «خداوندان اسرار» ضمن انتقاد از نحوه برخورد مسئولان جشنواره با فیلم رگ خواب گفته بود:‌ «در اختتامیه فیلم فجر کلیپی پخش شده که اثری از من با صدای همایون شجریان بر روی کلیپ قرار گرفته است. این اثر اتودی که ما برای یکی از قطعات موسیقی متن «رگ‌خواب» اجرا کردیم. من تعجب می‌کنم که این اتود به دست مسئولان جشنواره فیلم فجر رسیده است. آنها این اثر را بدون اجازه ما بر روی این کلیپ قرار دادند و اکنون هم نسخه‌هایی آن با کیفیت پایین در فضای مجازی دست به دست می‌شود.»

انتشار خبر درگذشت افشین یداللهی در یک سانحه رانندگی آن هم در آخرین روزهای سال نشان داد که سال 95 دوست دارد رکورد تلخ‌ترین سال فرهنگ و هنر را در یک دهه اخیر به خود اختصاص دهد! سال مرگ‌های ناگهانی؛ از کیارستمی که همه می‌گفتند خوب می‌شود تا علمی معلم که با سکته قلبی درگذشت و افشین یداللهی جوان که سانحه رانندگی او را از دنیای هنر گرفت.

یداللهی که یکی از سرشناس‌ترین ترانه سرایان کشورمان بود در این سال‌ها با وجود علاقه به شعر و ترانه سعی کرد از کار در رشته تخصصی خود که روانپزشکی بود غافل نماند؛ ترانه‌های ماندگاری را برای بسیاری از تیتراژهای تلویزیونی گفت، که هنوز هم خاطره خوش ترانه‌هایی که او برای سریال‌هایی چون شب دهم، مدار صفر درجه و میوه ممنوعه گفته بود را در خاطر دارند.

جالب آن که افشین یداللهی درست دو روز قبل از فوتش در پست اینستاگرامی در ارتباط با مرگ علی معلم نوشته بود: «هر سال یک بار از لحظه‌ی مرگم بی‌تفاوت گذشته‌ام بی‌آنکه بفهمم یک روز در چنین لحظه‌ای خواهم مُرد. بعضی مرگ‌ها غیرمنتظره است. با اینکه مرگ، غیرمنتظره نیست. هنوز چند روز به پایان سال 1395 مانده.این سال پر مسافر، کبیسه هم هست.. یاد جناب علی معلم عزیز هم گرامی.»

فیلم سینمایی «عصبانی نیستم» ساخته رضا درمیشیان یکی از معدود آثاری بود که بعد از فتنه 88 و در حمایت از فتنه‌گران ساخته شد. اثری که نمایش آن در جشنواره فجر سال 92 حواشی بسیاری را برای دولت یازدهم ایجاد کرد و پس از آن با وجود آن که اصرار زیادی از سوی سازندگان آن برای اکران این اثر وجود داشت، هیچگاه اجازه اکران پیدا نکرد.

اما به تازگی نسخه بازبینی این اثر که در سال 92 در اختیار وزارت ارشاد قرار گرفته است، روانه بازار شده است. نسخه‌ای که به صورت قاچاق در شبکه نمایش خانگی توزیع شده است. البته این اتفاق سابق بر این در ارتباط با دو فیلم «ابد و یک روز» و «فروشنده» نیز به وقوع پیوسته بود و نسخه‌های بازیبینی آن‌ها نیز به همین شکل منتشر شده بود. 

نکته قابل توجه در ارتباط با این فیلم آن است که برخلاف دو مورد قبلی که در آستانه ورود به شبکه نمایش خانگی بودند، این اثر به احتمال فراوان حداقل تا یکی دو سال آینده نمی‌توانست راهی اکران شود و پخش نسخه بازبینی آن در شرایطی که فرصت اندکی تا انتخابات ریاست جمهوری مانده است، شائبه تاثیرگذاری عوامل سیاسی را بر این اتفاق دوچندان می‌کند.