خبرگزاری فارس: روزنامه لبنانی «الاخبار» در یادداشتی با عنوان «آیا حزب الله تجربه فواد شهاب را تکرار میکند»، عزم جدی حزب الله در مبارزه با اشکال فساد در کشورش را تشریح کرد.
در بیست و یکم مارس و به مناسبت شروع برنامههای انتخاباتی حزب الله، سید «حسن نصر الله»، دبیر کل حزب الله در یکی از سخنرانیهای خود ناقوس خطر را به صدا درآورد، او گفت: ما در مرحلهای خطرناک از لحاظ اقتصادی، مالی و اجتماعی هستیم و بر همگان لازم است که مساله مبارزه با فساد را در همه نهادهای دولتی جدی بگیرند چرا که از مهمترین علل سوق دادن یک کشور به سوی فاجعه است، وی افزود: ما متعهد هستیم که سازمان و حزب خود را پاک نگاه داشته و در هیچ گونه فساد یا اسرافی دخالت نداشته باشیم.
در بیست و پنجم مارس به مناسبت عید آزادسازی لبنان، سید نصرالله خبر داد، حسن فضل الله از نمایندگان حزب الله در پارلمان را مسئول مدیریت این پرونده قرار داده است که مرکز حمایت، برنامه ریزی، جمعآوری داده و ارائه پیشنهادها را تشکیل خواهد داد.
در نبرد آزادسازی سرزمینهای لبنان حزب الله بر مجموعه تاکتیکهای رزمی اتکا داشت که آن را در بیست و پنجم مارس 2000 به ارائه تجربه بی سابقهای در تاریخ مناقشه اعراب واسرائیل سوق داد، تجربه آزادسازی سرزمین و بیرون راندن اشغالگران و به شکست کشاندن رژیم اسرائیل بدون ریخته شدن خونها بود، چیزی که دشمن انتظارش را نداشت.
در هجدهمین عید آزادسازی لبنان دبیر کل حزب الله موضوع مبارزه با فساد را در راس مسائل بزرگ ملی و در رتبه دوم پس از رویارویی با اشغالگران و تروریسم قرار داد.
سوالهای زیادی به ذهن بسیاری خطور کرد آیا نصرالله دیر پرچم این نبرد را به دست گرفته است و آیا این مرض به همه جا سرایت کرده و درمان آن سخت شده و مرگ، اجتناب ناپذیر است؟ آیا در سایه دشواریهای اقتصادی، مالی واجتماعی که تهدیدی برای فروپاشی کشور است فرصت نجات وجود دارد؟ این یعنی چه که مقاومت در آزادسازی سرزمین خود از اشغالگری و سرکوب تروریسم در لبنان و سوریه موفق عمل کرده و هنگامی که وقت استراحت رزمندهها میرسد جایی برای استراحت پیدا نکنند.
بین سالهای 2000 تا 2018 چه چیزی عوض شد؟
پس از سال 2000 حزب الله یک بحث داخلی راه انداخت که تا حد زیادی به ادبیات دیرینه چپ گراهای لبنانی شباهت داشت و آن «همزمانی آزادسازی با ایجاد اصلاحات بود» این موضوع محدود به داخل نبود در دیداری که حسن نصرالله با بشار اسد در فاصله اندکی پس از به قدرت رسیدن وی داشت این موضوع بین آنها مطرح شد و اینکه امیل لحود شریک مقاومت در این نبرد باشد.
آن زمان فضا مثبت بود صرف نظر از اینکه لحود صادقانه گزینههای ملی گرایی را برگزید، اما با شکستهای داخلی بزرگی روبرو بود تا پس از آن که آمریکا در سال 2003 عراق را اشغال کرد و قطعنامه 1559 صادر شد و رفیق حریری در سال 2005 ترور شد و لبنان در خط زلزله سیاسی، مذهبی و طائفهای قرار گرفت و هنوز هم به همین روال است.
در مرحله حد فاصل بین پایان دوره ریاست جمهوری میشل سلیمان و آغاز دوره ریاست میشل عون، حزب الله شاهد مناقشههای غیرنظام مندی بود نخستین نشانههای آن در مداخله بسیاری از نمایندگان فراکسیون وفاداری به مقاومت و پافشاری کمیته ارتباطات به ریاست حسن فضل الله در پروندههای متعدد بود که بیشتر آنها به فساد سیاسی، امنیتی و مالی مرتبط میشد.
برخی این گونه تصور میکنند که دولت به ناگهان برای حزب الله مهم شده است حزبی که دیرزمانی در معرض این اتهام بود که دولتی در بطن دولت است در بیان دغدغههای خود نسبت به دولت تردیدی نشان نداد حسن نصرالله پس از جنگ تابستان 2006 تاکید کرد که دولتی که ناعادلانه رفتار میکند بدتر از خلا دولت است حتی در موضوع مقاومت دبیر کل حزب الله بارها تاکید کرد زمانی که دولت ملت و سرزمین خود را رها کرد مقاومت پرچم آزادی خواهی را بالا گرفت و هنگامی که دولتی قوی، توانمند و عادل باشد میتواند مرجع و پناهگاه اول و آخر مردم باشد.
سوال مردم با زمان ارتباط دارد، این مسالهای درست است، هفت سال پیش یک مقام بلندپایه سیاسی سوال مشخصی را از آقای نصرالله پرسید که «آیا اولویت مبارزه با فساد را تنها عنوان بیانیه وزارتی دولت جدید (دولت نجیب میقاتی) قرار دهیم؟» و آقای نصرالله جواب داد: «در حال حاضر این اولویت ما نیست اولویت کنونی در جمع کردن متحدان و دوستانمان است» طبیعتا کشور در آن زمان هم با بحران داخلی و آغاز بحران سوریه روبرو بود که احتمالهای بزرگ و زیادی را پیش رو داشت.
اما حالا زمان مناسب از لحاظ سیاسی، اقتصادی و مالی فرا رسیده است ریاست جمهوری میشل عون و ترکیب پارلمان هم کمک کننده است، نیروی فشار بین المللی برای آغاز برنامه اصلاحات اقتصادی و مالی هم وجود دارد، ولو اینکه اهداف متفاوتی را دنبال میکند، و اینکه همه تصمیم سازان اقتصادی درک کردهاند که نظام قدرتی برای اصلاح امور ندارد بنابراین اجازه دهید کشور به دست ما افتد آیا فکر میکنید دست بسته و به عنوان تماشاچی خواهیم نشست؟
حزب الله روند اصلاحات طرح الشهاب را تکمیل خواهد کرد
حزب الله هرگز قبول ندارد که در نبردی منطقهای ورود کند که در آن بر تروریسم پیروز شود، اما رزمندگانش در نهایت چیزی جز خاکستر کشوری که برای آن جنگیدند پیدا نکنند، بخصوص که حزب الله حتی در میادینی از نبرد منطقهای ورود داشته که کسی انتظارش نداشت و هنوز هم جانفشانیهای زیادی در این راه نشان میدهد.
اما ورود به میدان مبارزه با فساد با وجود اینکه دیر اتفاق افتاد برای حزب الله دوست یا متحدی باقی نخواهد گذاشت و این حزب در مبارزه با فساد هیچ دولتی نخواهد یافت بلکه با نظامی طائفهای روبرو میشود که مبتنی بر زبائنیه؟ سیاسی است و ارکان آن ثابت است حتی فواد شهاب، رئیس جمهور اسبق لبنان چنین دولتی را که سعی در اصلاحش داشت تکفیر کرد.
او در توضیح علت انصرافش از نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری 1970 گفت که تجربه حضورش در مسند قدرت متقاعدش کرد که مردم لبنان آماده نیستند ذهنیت فئودالی را کنار گذاشته و اهمیت برخورداری از دولتی مدرن را درک کنند.
«فواد شهاب، فرمانده سابق ارتش لبنان بود که از 23 سپتامبر 1958 تا 22 سپتامبر سال 1964 ریاست جمهوری این کشور را عهده دار شد، وی از خانواده اشرافی و فئودال مسلمان و سنی بود که شاخهای از آن از جمله شاخه فواد شهاب به مسیحیان مارونی تبدیل شد، وی بعد از انقلاب 1958 ریاست جمهوری را در این کشور بدست گرفت و در ساخت لبنان موفق عمل کرد و دست به یک سری اصلاحات گسترده در نهادها و ادارات دولتی زد و بعد از آن خود را به عنوان رئیس جمهور توافقی تحت شعار "نه غالب و نه مغلوب" مطرح کرد. وی بعد از حوادث سال 1958 و در پی جنگ داخلی در لبنان به جانشینی "کمیل شمعون" برگزیده شد. وی روابط خود را با دیگر کشورهای عربی بهبود بخشید. حکومت وی در تاریخ 1961/1/1 هدف کودتای نافرجام قرار گرفت.»
مردم عوض نشدند بلکه سال به سال چهره فئودالی تغییر یافت لبنان در سالهای طلایی از ایده دولت دور بود از همین رو این سوال بدیهی باقی ماند آیا جنگ با فساد میتواند پیروز شود اگر این نظام طائفهای تایید شده و پنجرههای اصلاح و تغییر واقعی باز نشود.
مبارزه با فساد شرایط مخصوص خودش را لازم دارد، کمیتههای ناظر و دستگاه قضایی مستقل کجاست در حالی که فساد به کنه این ساختار اصلاحی که ان را از دوره فواد شهاب به میرات برده ایم رسیده است و از اوایل دهه هفتاد تا به امروز این موضوع به حاشیه رانده شده به گونهای که به یک شبح مبدل شده است.
وزیر زرنگ یا فاسد؟
در مبارزه با فساد یک مسئول بلند پایه میگوید که «یکی از وزرا آخر زرنگی است» از او میپرسند چطور از زرنگیاش میگویید در حالی که از نظر دیگران او آخر فساد است، این گونه پاسخ میدهد که در طول سالها به دنبال حتی تنها یک سند برای محکومیت این وزیر بوده، اما تا حالا پیدا نکرده است» یعنی او در دزدی و فساد زرنگ بوده بدون اینکه رد پایی از خود به جای گذاشته باشد و این به نوبه خود حرفهای محسوب میشود و فرقی نمیکند نامت رئیس، وزیر، نماینده، مدیر عامل یا کارمند هر گروهی باشد.
در مبارزه با فساد یک سری مافیای بانکی و املاکی در قلب حکومت حضور دارند چند ماه قبل در یکی از جلسات پارلمان برای بحث و بررسی تامین حقوق و دستمزد، قریب به اتفاق نمایندهها حاضر بودند، اما به محض اینکه بحث مالیات مربوط به بانک و املاک شروع شد نمایندگان یکی پس از دیگری جلسه را ترک کردند، چون این نمایندگان از اعضای شوراهای اداری در بانکها یا در شرکتهای ساخت و ساز املاک یا وکلای آنها هستند.
در مبارزه با فساد یک ساختار امنیتی وجود دارد که گاهی اوقات علیه منافع دولت گام برمی دارد حتی مفهوم امنیت ملی بین یک نهاد و نهاد دیگر متفاوت است قضیه اینترنت غیرقانونی و شبکه باروک و استراق سمت دستگاهها و جاسوسی اسرائیل و توافقنامه امنیتی مشهور بین نیروهای امنیت داخلی و آمریکاییها کافی است که میزان شکاف و انحراف نقش برخی دستگاههای امنیتی را نشان دهد.
تلاش حزب الله برای پایان دادن به نظام مافیاها
در مبارزه با فساد یک ساختار طویل و عریض باید از بین برود، در ذهن عموم مردم ثابت شده است که هیچ معاملهای بدون طرف مقابل انجام نمیشود، سادهترین حقوق مردم در معرض باج گیری است ما در اینجا از آب، برق و تلفن حرف میزنیم مافیاگری از کجا شروع میشود و کجا خاتمه مییابد مافیای نیروگاههای برق، مافیای مواد مخدر، مافیای دارو، مافیای گوشت و غذاهای فاسد، مافیای آرد فاسد، مافیای شهرداریهایی که فاضلابها را روانه رودخانههایی نظیر رود لیطانی میکنند که در آبیاری بخش اعظم سبزیجات و میوهحات لبنانیها استفاده میشود و هر سال آمار و ارقام قابل توجهی از افراد مبتلا به سرطان و دیگر بیماریهای ضعب العلاج برملا میشود.
در مبارزه با فساد مافیا در مدرسه، دانشگاه، دادگاه و بیمارستان یافت میشود حتی مافیا در گورستانها، کاخها و سالنهای عروسی دیده میشود در دریا، رود، کوه و هوا واموال و املاک عمومی شاهد تخلفهای بی سابقهای هستیم.
آنچه گفته شد به منظور ناامید کردن مردم از مبارزه با فساد و محال خواندن آن نیست بلکه به این منظور است که بگوییم حزب الله و به طور مشخص دبیر کل آن از دشواری این ماموریتی که شخصا برعهده گرفته اند آگاه است و این امر را به یک تیم حزبی متخصص به رهبری حسن فضل الله واگذار کرده است.
برخی از گفتن صریح این حرف به حزب الله دریغ نکردند که «این آخرین تیر است اگر حزب الله در مبارزه برای حفاظت از کشور و جامعه آن موفق نشود خدا باید به لبنان رحم کند و هر کسی به دنبال مقصدی برا مهاجرت از این کشور خواهد بود».
استراتژی مبارزه با فساد
از سه هفته پیش حزب الله در تکاپوی مقدمات کار است تیم داخلی در حال تشکیل است و اولویت عضو شدن در آن با کارشناسان و متخصصان امر است این تیم دارای یک دفتر مرکزی خواهد بود که مردم به آنجا مراجعه میکنند و با مسئولینش رابطه میگیرند قرار نیست این تیم به یک صندوق شکایات تبدیل شود، اولویت آن پروندههای بزرگ است قرار نیست توسط آن پرونده یک پلیس یا یک کارمند رشوه گیر یا پرونده یک شهرداری که بیت المال را هدر میدهد، باز شود. این تیم مامور ایجاد راهبردی برای مبارزه با فساد است و نقشه مربوط به آن را وضع کرده و کار جمع آوری پروندهها را آغاز میکند، مشروط به اینکه کاملا موثق بوده و هیچ عیبی نداشته باشد.
در این خصوص تیم وزارتی یا پارلمانی حزب الله باید لوایحی را به قوای مجریه و مقننه لبنان ارائه دهند برای مثال ساز و کاز استخدام در نهادهای دولتی اعم از امنیتی، نظامی و اداری باید مورد بررسی قرار گیرد تا این ساز و کار محدود به شورای خدمات مدنی شود این مسالهای اساسی در پیاده کردن معیار لیاقت و شایستگی است و با ضرورت لحاظ موازنههای قومی- طائفهای هم در تعارض نیست.
پس از اینکه دولت تشکیل شد و رای اعتماد گرفت و روند تشکیل کمیتههای پارلمانی هم تکمیل شد با توجه به اینکه حضور وزرای حزب الله در کابینه بخش لاینفک قطعی است برای نخستین بار حزب الله بر اساس توافق با رئیس جمهور و رئیس پارلمان روی یک وزارتخانه خدماتی دست خواهد گذاشت که ضمن شفافیت در کار خود، بر صیانت از بیت المال و ارائه بهترین خدمات به مردم با کمترین هزینه ممکن تمرکز میکند.
اینکه حزب الله در قلب دولت و نهادهای آن باشد و از طریق شراکت کامل با جنبش امل در راس ادارات دولتی باشد این یک موضوع تشریفاتی نیست بلکه ارزش چالش را بالا میبرد، چالش تبدیل مبارزه با فساد به یک راهبردی ملی است.
احزاب سیاسی باید مسئولیت پذیر باشند وقتی که بیشتر آنها شعار مبارزه با فساد سر میدهند و حزب الله با افزایش حضور خود در همه رسانهها و شبکههای اجتماعی، افکار عمومی را با خود در این مسیر همراه کرده است.
حزب الله هیچ وقت فکر نمیکند که مبارزه با فساد یا گرداندن چرخ دولت تنها نیاز به فشار یک دکمه داشته باشد تجربه خلا دولت و تعطیلی دولت یا پارلمان در لبنان ثابت کرده که مترادف با فساد و سوء استفاده از قدرت است، چون موجب خروج بسیاری، از مقررات قانونی و اداری میشود بنابراین مبارزه با فساد در چارچوب دولت و با همان منطق دولت و نه با منطق جزایر و ارودگاهها است.
اساس امر این است که حزب الله پافشاری و جدیت خود در این نبرد را با بازتاب نداشتن این حماسه سیاسی بر ماهیت رابطه اش با متحدان چه آنهایی که بسیار نزدیکند یا دور وفق بدهد این معادله در همه دیدارهایی که سید حسن نصرالله پس از انتخابات پارلمانی داشت موضوع مورد بحث بوده است.
فضل الله: هدفمان صیانت از بیت المال است
حسن فضل الله در همین خصوص به روزنامه لبنانی الاخبار گفت: ما در مرحله آمادگی برای نبرد مبارزه با فساد هستیم و هنوز گامهای عملی برنداشتهایم، پروندههایی که ما روی آن کار خواهیم کرد مربوط به بیت المال است، چون هدفمان صیانت از آن و صیانت از دولت و نهادهای آن و صیانت از همه ملت لبنان است و هر پروندهای که مطرح خواهیم بود از همه ابعاد مورد بررسی قرار گرفته و با استناد به شواهد تایید خواهیم کرد.
فضل الله تاکید کرد: ما باید این نبرد را به یک مساله بزرگ ملی مبدل کنیم که دولت، پارلمان و گروههای سیاسی هم صرف نظر از ملاحظات سیاسی، حزبی یا اجتماعی در آن مشارکت دارند.
وی تاکید کزد: حزب الله در همین راستا مجموعه سیاستهای کلی را وضع کرده و پیش از انتخابات اخیر به اجرا گذاشته، اما از زمان سخنرانی دبیر کل حزب الله به مناسبت عید آزادسازی این موضوع برجسته شد.
این نماینده پارلمان لبنان که مسئول حزب الله در پرونده مبارزه با فساد شده است، تاکید کرد: در این زمینه مجموعه مقرراتی وضع شده که نخستین آن این است که پروندهها باید مستند و منطبق با شروط باشد و دیگر اینکه مساله، ملی و نه مختص حزبی خاص باشد، سوم اینکه هدف از آن مقابله با فساد و صیانت از بیت المال باشد، چهارم اینکه مبارزه با فساد با سلسه قوانینی مبتنی بر این قاعده حمایت شود که «پیشگیری بهتر از هزار بار درمان است» و پنجم اینکه افکار عمومی هم شریک این قضیه شوند بدون اینکه هدف از این کار ورود به مناقشههای رسانهای باشد و اگر این امکان وجود داشته باشد که پرونده را با آرامش حل کنیم هرگز در این کار تردیدی به خرج نمیدهیم.
فضل الله تاکید کرد: حزب الله از قلب نهادهای دولتی برای صیانت از دولت به این مبارزه ورود خواهد کرد و در قاموس حزب الله چیزی به نام شکست چه در این نبرد و چه در دیگر نبردها وجود ندارد.