طب سنتی و روند رو به رشد آن در دانشگاهها و مجامع پزشکی ایران

با گذشت نزدیک به کمتر از 200 سال از طب تجربی یا طب متکی به آزمایش و تجهیزات، هنوز بیماری های بسیاری لاعلاج مانده و هر از گاهی چند بیماری ناشناخته ی دیگر مثل ایدز، بیماری های ناشی از موبایل، بیماری های ترافیک و انواع ناراحتی های متنوع ناشی از آلودگی هوا، بیماری های ناشی از ذرات بمب های اتمی و شیمیایی و همچنین بیماری های ایاتروژنیک که از کارهای پزشکی و درمان و داروهای شیمیایی ناشی می شود بروز می کند و طب مدرن را به چالشی عظیم وا می دارد.
ما پزشکان مکرراً با بیماری هایی در مطب و کلینیک روبرو شده ایم که موقع گرفتن شرح حال، مات و مبهوت مانده ایم و با اطلاعات علم جدید نتوانسته ایم که این بیماریها را بشناسیم و یا درمان کنیم و به خاطر عدم اطلاع از نوع بیماری، بیشتر برچسب بیماری سایکوتیک و روانی و به اصطلاح عصبی را به آن می زنیم و شروع به درمان با داروهای شیمیایی می کنیم، اما متأسفانه می بینیم که با گذشت چندین ماه هنوز دوای مؤثری برایشان پیدا نشده است. هر چند علم طب جدید با همه پیشرفت خود توانسته بعضی از بیماری ها را متوقف کند یا سرعت رشد بیماری را آهسته کند، ولی هنوز در درمان بسیاری زا آنها وامانده است.
اما باید بدانیم که طب سنتی که امروزه با سرعت چشمگیری در حال بازیابی خود می باشد، گاهی این مشکلات عظیم ما را به راحتی درمان می کند. با شناخت امزاج و علت بیماری، طب سنتی یا مزاجی می تواند سلامتی را به بیمار برگرداند، بدون آنکه ناحیه ای از بدن را تحت عمل جراحی قرار دهد.
در حال حاضر در دنیا، به خصوص در غرب و آمریکا گرایش به طب سنتی شدید شده است. به خاطر داشته باشید که کشور بزرگ چین با جمعیتی بیشتر از یک میلیارد و 300 میلیون نفر این مهم را به اثبات رسانده که طب سنتی چینی یا همان طب سوزنی می تواند سلامت جامعه و مردم را تامین کند. هر چند که پزشکان جوان و تازه به دوران رسیده چین، هم مدتی مرعوب طب مدرن غرب شده و به آن روی آورده بودند، ولی گرایش شدید آمریکا را به طب سوزنی و گرایش بالای آلمان و فرانسه به طب چینی و گسترش آن در بیش از هزار دانشگاه و دانشکده، این پزشکان جوان چین را مجدد به فکر واداشت که چگونه است در زمان دست کشیدن آنها از طب سنتی خود، غربی ها آن را سریعاً اخذ و گسترش می دهند؟!
امروزه ماهرترین و استادترین متخصصان طب سوزنی در کشور آمریکا به طبابت مشغول هستند. در سال های گذشته، مردم کانادا 80 درصد و کشورهای اروپایی حدوداً 50 درصد از طب سنتی و طب گیاهی استفاده کرده اند، و این آمار بر اساس گزارش سازمان WHO رفته رفته در حال گسترش است.
طب سنتی ایران یا Traditional Iran Medicine) TIM) قدمت بسیار طولانی دارد و اگر شناخت خوبی از آن داشته باشیم،می تواند جوابگوی نه همه مشکلات، بلکه اکثر مشکلات پزشکی و بهداشتی ما باشد. سابقه تاریخی طب سنتی ایران به زمان زرتشت می رسد. در کتاب اوستا آمده است که ترتیا پزشک، هفت هزار سال قبل میلاد گیاهان دارویی را می شناخته و با عصاره آنها به درمان بیماران خود می پرداخته است. به نظر می رسد که قدیمی ترین سند دنیا برای طب سنتی همین باشد.
با گذشت زمان، طب سنتی در یونان و سپس در ایران گسترش یافت و بر اساس تاریخ، اطباء ایران و یونان، طب سنتی را چندین بار دست به دست کرده اند. زمانی که ایرانی ها موقعیت گسترش این طب را نیافته اند، در یونان گسترش یافته و زمانی نیز این فرصت به ایرانی ها رسیده است.
پس از ظهور اسلام، با ورود تعالیم بهداشتی اسلام و طب اسلامی، به قدرت طب سنتی به مراتب اضافه شد و احادیث فراوانی در مزیت حجامت و انواع آن آورده شده است، اما خوشبختانه با این همه کش و قوس و چالش، امروزه طب سنتی قدرتمند ایران توانسته است راه خود را باز کند و پس از چندین دهه تلاش بالاخره وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی بر آن شده که از سال 1386 به شکل آکادمیک و دانشگاهی متخصص طب سنتی پرورش دهد. هر چند که از چهار سال قبل، بیست نفر را جهت آموزش طب سوزنی به چین اعزام داشته بود، ولی آموزش طب سنتی ایران TIM به طور رسمی از امسال شروع شد و این فرصت برای پزشکان علاقه مند ایران فراهم شده که به منابع عظیم این طب دسترسی پیدا کنند و زیر نظر اساتید علاقه مند، به آموزش کامل پرداخته و آن را ضمن به کارگیری برای درمان بیماران، گسترش دهند.
دوشادوش طب سنتی ایران، طب سوزنی چین نیز توسط سازمان نظام پزشکی برابر توافق نامه ای که با مرکز بین المللی آموزش طب سنتی چین منعقد شده است، جهت آموزش کوتاه مدت پزشکان مهیا شده است.
امروزه واقعیت طب سنتی و بومی در دنیا برابر گزارش WHO اجتناب ناپذیر است و همه دولت ها موظف شده اند که به امر آموزش و گسترش طب سنتی خود اقدام کنند. اما هنوز متأسفانه پزشکان زیادی در کشور ما هستند که دریچه امید و درمان بیماران خود را صرفاً وابسته به داروهای شیمیایی می بینند. باید بدانیم که بیشتر از 20 نوع درمان در دنیا وجود دارد که طب شیمیایی یکی از آنهاست و عاقلانه است که به سایر روش های درمانی مثل طب گیاهی، طب سنتی، آیور ودا، طب چینی، فتیله گذاری، دعا درمانی، حجامت درمانی، انرژی درمانی، سنگ درمانی، ماساژ درمانی، فشار درمانی، آروماتو تراپی، فصد، زالو درمانی و … نیز توجهی داشته باشیم و درباره ی منابع عظیم طب سنتی، به خصوص طب سنتی ایران مطالعه کنیم.
دکتر قدیر محمدی- متخصص طب سوزنی