طب سنتی باز میگردد

با گذشت قریب به کمتر از 200 سال از طب تجربی یا طب متکی به آزمایش و تجهیزات هنوز بیماریهای بسیاری لاعلاج مانده و هر از گاهی چند بیماری ناشناخته دیگری مثل بیماری ایدز- بیماریهای ناشی از موبایل- بیماریهای ترافیک و انواع ناراحتی های متنوع ناشی از آلودگی هوا- بیماریهای ناشی از ذرات بمب های اتمی و شیمیایی و همچنین بیماریهای ایاتروژنیک که از کارهای پزشکی و درمان و داروهای شیمیایی ناشی می شود بروز می کند، و طب مدرن را به چالشی عظیم وا می دارد. ما پزشکان مکرراً با بیماریهایی در مطب و کلینیک روبرو شده ایم که موقع گرفتن شرح حال مات و مبهوت مانده ایم و با اطلاعات علم جدید نتوانسته ایم که این بیماریها را شناخته و یا درمان کنیم و به خاطر عدم اطلاع از کم و کیف بیماری بیشتر برچسب بیماری سایکوتیک و روانی و به اصطلاح عصبی را زده و شروع به درمان با داروهای شیمیایی می کنیم، اما متأسفانه می بینیم که با گذشت چندین ماه و دربدری بیمار از این پزشک به آن، هنوز دوای مؤثری برایشان پیدا نشده است. هر چند علم طب جدید با همه پیشرفت هنوز در بیماریهای بسیاری مانده و اکثراً شاید توانسته که بعضی از آنها را متوقف کند و یا سرعت رشد بیماری را آهسته، کند. اما باید بدانیم که طب سنتی که امروزه با سرعت چشمگیری در حال بازیابی خود می باشد گاهی این مشکلات عظیم ما را به راحتی درمان می کند، با شناخت امزاج و علت ها و سبب های بیماری، طب سنتی یا مزاجی می تواند سلامتی را به بیمار برگرداند بدون آنکه ناحیه ای از بدن را درمان و در کنارش یک عارضه دارویی مهم را به قسمتی دیگر از بدن هدیه کند. در حال حاضر در دنیا بخصوص در غرب و آمریکا گرایش به طب سنتی شدید شده است. به خاطر داشته باشید که کشور بزرگ چین با جمعیتی بیشتر از یک میلیارد و 300 میلیون نفر این مهم را به اثبات رسانده که طب سنتی چینی یا همان طب سوزنی می تواند سلامت جامعه و مردم را تامین کند. هر چند که پزشکان جوان و تازه به دوران رسیده چین، هم مدتی مرعوب طب مدرن غرب شده و بدان روی آوردند ولی گرایش شدید آمریکا به طب سوزنی و گرایش بالای آلمان و فرانسه به طب چین و گسترش آن در بیشتر از هزار دانشگاه و دانشکده این پزشکان جوان چین را مجدد به فکر واداشت که چگونه است که در زمان دست کشیدن اینها از طب سنتی خود غربیها آن را سریعاً اخذ و گسترش می دهند. امروزه ماهرترین و استادترین متخصص های طب سوزنی در کشور آمریکا به طبابت مشغولند. در سالهای گذشته مردم کانادا 80 درصد و کشورهای اروپایی حدوداً 50 درصد از طب سنتی و طب گیاهی استفاده کرده اند، و این آمار بر اساس گزارش سازمان WHO رفته رفته در حال گسترش است.
اما طب سنتی ایران (Traditional Iran Medicine TIM) که قدمت بسیار طولانی دارد، اگر شناخت خوبی از آن داشته باشیم، بسیار قدرتمند است، با وجود پشتوانه ای که ایران در طب سنتی دارد، این طب می تواند جوابگوی نه همه مشکلات بلکه اکثر مشکلات پزشکی و بهداشتی ما باشد. سابقه تاریخی طب سنتی ایران به زمان زرتشت می رسد. در کتاب اوستا آمده است که ترتیا پزشک، هفت هزار سال قبل میلاد گیاهان دارویی را می شناخته و با عصاره آنها به درمان بیماران خود می پرداخته است. و به نظر می رسد که قدیمی ترین سند دنیا برای طب سنتی همان باشد، با گذشت زمان، طب سنتی در یونان و سپس در ایران گسترش یافت و براساس تاریخ، اطباء ایران و یونان طب سنتی را چندین بار دست به دست کرده اند. زمانی که ایرانی ها موقعیت گسترش این طب را نیافته اند در یونان گسترش یافته و زمانی نیز این فرصت به ایرانی ها رسیده است، پس از ظهور اسلام با ورود تعالیم بهداشتی اسلام و طب اسلامی به قدرت طب سنتی به مراتب اضافه شده است و احادیث فراوانی در مزیت حجامت و انواع آن آورده شده است، اما خوشبختانه با این همه کش و قوس و چالش امروزه طب سنتی قدرتمند ایران توانسته است راه خود را باز کند و پس از چندین دهه تلاش بالاخره وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی بر آن شده که از سال 1386 بشکل آکادمیک و دانشگاهی متخصص طب سنتی پرورش دهد. هر چند که از چهار سال قبل به تعداد بیست نفر جهت آموزش طب سوزنی به چین اعزام داشته است ولی آموزش طب سنتی ایران TIM به طور رسمی از امسال شروع و بسیار راه گشا خواهد بود و این فرصت برای پزشکان علاقه مند ایران فراهم شده که به منابع عظیم این طب دسترسی پیدا کرده و زیر نظر اساتید علاقه مند به آموزش کامل پرداخته و آنرا ضمن بکارگیری برای درمان بیماران، گسترش دهند. دوشادوش طب سنتی ایران، طب سوزنی چین نیز توسط سازمان نظام پزشکی برابر توافق نامه ای که با مرکز بین المللی آموزش طب سنتی چین منعقد شده است، جهت آموزش کوتاه مدت پزشکان مهیا شده است امروزه واقعیت طب سنتی و بومی در دنیا برابر گزارش WHO اجتناب ناپذیر است و همه دولتها موظف شده اند که به امر آموزش و گسترش طب سنتی خود اقدام کنند. اما هنوز متأسفانه پزشکان زیادی در کشور ما هستند که دریچه امید و زندگی بخش به بیماران خود را صرفاً از داروهای شیمیایی می بینند، باید بدانیم که بیشتر از 020 نوع درمان در دنیا وجود دارد که طب شیمیایی یکی از آنها است و عاقلانه است که به سایر روش های درمانی مثل طب گیاهی،طب سنتی، آیور ودا، طب چینی، فتیله گذاری، دعا درمانی، حجامت درمانی، انرژی درمانی، سنگ درمانی، ماساژ درمانی، فشار درمانی، آروماتو تراپی، فصد، زالو درمانی و… نیز حداقل توجهی داشته باشیم و به منابع عظیم طب سنتی به خصوص طب سنتی ایران توجه و مطالعه داشته باشیم.
لذا اشاره ای چند مختصر به آثار بعضی از دانشمندان و اطباء بنام ایران می کنم:
1- ابوبکر محمد زکریای رازی: کاشف الکل و جوهر گوگرد، در شعبان 125 هجری قمری در شهر ری متولد و در شعبان 331 هجری قمری در شهر ری فوت شده اند. مؤلفات و مصنفات رازی قریب به 327 اثر است که 411 اثر آن در خصوص طب نگاشته شده است. مهم ترین اثر طبی ایشان الحاوی است که تعداد مجلدات این کتاب به اقوال مختلف از 81 جلد تا 07 جلد مختلف است. کتاب المنصوری دومین کتاب معتبر طبی رازی است که مشتمل بر ده مقاله است و کتاب المرشد که 92 فصل می باشد. رازی به نظر می رسد که اولین طبیب بوده که در خصوص آلرژی و بیماریهای حساسیتی بحث کرده است رازی اولین کسی بوده که مابین آبله و سرخک تشخیص اختراقی داده و آن را در کتاب الجدری و الحصبه آورده است.
2- ابوعلی سینا: متولد 037 هجری قمری است و در سال 842 هجری قمری فوت کرده است آثار مؤلفات شیخ الرئیس به زبان فارسی 32 و به زبان عربی قریب 521 می باشد که مشهورترین کتاب ایشان قانون است که سالها در دانشگاههای پزشکی جهان تدریس شده است.
3- موفق الدین ابومنصور علی هروی: از اطباء مشهور قرن 4 و 5 هجری قمری است که مهمترین کتاب وی الابنیه عن حقایق الادویه می باشد که از جمله قدیمی ترین کتب خطی به زبان فارسی است.
4- ابوبکر ربیع بن احمد الاخوینی البخارایی: از اطباء مشهور قرن 4 و 5 هجری قمری و همزمان با ابومنصور علی هروی است- نویسنده هدایه المتعلمین که یک اثر بسیار ارزشمند به زبان فارسی است و مشتمل بر 020 باب است.
5- محمد مؤمن تنکابنی: وی طبیب مخصوص شاه سلیمان صفوی بوده و نویسنده کتاب مشهور تحفه حکیم مؤمن است. این کتاب قریب سه قرن مورد مطالعه پزشکان و دانشگاهیان بوده است.
6- اسمعیل جرجانی: از پزشکان و دانشمندان نامدار ایران در سده 5 و 6 هجری قمری است. در سال 443 هجری قمری در گرگان زاده شد و در سال 153 هجری قمری دار فانی وداع گفت. آثار بسیار ارزشمندی از وی مانده است. مشهورترین آنها ذخیره خوارزمشاهی- خفیه علایی- اغراض الطبیه- از مشهورترین آنهاست.
7- محمد حسین عقیلی خراسانی: ایشان از اطباء بزرگ ایران در قرن 21 بوده وآثار به جا مانده ایشان ارزش علمی وی را مشخص می کند، کتابهای ایشان از مفصل ترین کتب طبی، به جا مانده ایشان ارزش علمی وی را مشخص می کند، کتابهای ایشان از مفصل ترین کتب طبی، برجای مانده است. دستور شفایی- قرابادین صغیر- خلاصه الطب- زبده النکات فی شرح الکلیات- رساله درباره طحال.