عامل قد کشیدن در کودکان چیست؟

اولین تحقیقات کمبود روی در انسان مربوط به اواخر دهه 1950 است که نشان داد تأخیر در رشد، ضایعات پوستی و نارسایی بلوغ در نوجوانان پسر ایرانی و مصری مربوط به کمبود روی است. مقدار روی در بدن 5/1 تا 5/2 گرم است که بیشتر آن در عضلات، استخوان ها و کبد جمع می شود و مقداری هم در ناخن و پوست و مو یافت می شود.
عنصر روی اساساً به سوخت و ساز مرتبط است. دیده شده است که مکمل روی تأثیر مثبتی بر رشد کودکان دچار کوتاه قدی تغذیه ای داشته است. کمبود روی یک از مشکلات تغذیه ای شایع در کشور ما به شمار می رود. تمام گروه های سنی از جمله کودکان زیر شش سال، نوجوانان دختر و پسر 20-14 ساله و همچنین زنان باردار از کمبود «روی» رنج می برند. کمبود روی علاوه بر کاهش سرعت رشد در کودکان با تغییراتی در حس بویایی و چشایی همراه است و سبب بی اشتهایی و کاهش وزن می شود.
تأخیر در بلوغ جنسی از دیگر عوارض کمبود روی به شمار می رود. کمبود روی در دوران بارداری می تواند عوارضی همچون سقط جنین، نقص عضو مادرزادی، وزن کم در زمان تولد و زایمان دیر یا زودهنگام را در پی داشته باشد.
● منابع غذایی روی
سازمان بهداشت جهانی و سازمان خواربار و کشاورزی میزان نیاز روزانه روی هر فرد را 5/5 گرم اعلام کرده است. اکنون ببینیم روی در کجاها یافت می شود: «روی» در تمام مواد غذایی حیوانی و گیاهی که منبع خوب پروتئین هستند، وجود دارد.
▪ منابع غنی روی عبارتند از:
صدف، جگر و انواع گوشت ها به ویژه گوشت قرمز (گوشت مرغ و ماهی هم حاوی روی هستند، اما میزان روی در گوشت قرمز بیشتر است) و تخم مرغ، اما حبوباتی مانند لوبیا و عدس، غلات سبوس دار، شیر و مواد لبنی و انواع مغزها نظیر بادام زمینی، گردو، بادام و فندق نیز حاوی عنصر روی هستند، اما به طور کلی قابلیت جذب روی از منابع حیوانی بیشتر از منابع گیاهی است. گفته می شود قابلیت جذب روی از گوشت چهار برابر غلات است. میزان جذب روی بسته به وضعیت روی فرد از 15 تا 40 درصد متفاوت است.
● عوامل کاهش دهنده جذب روی
اگر مس و کادمیوم رقیب اصلی جذب روی به حساب می آیند ولو این که اثر خود روی را دارند، دریافت بالای آهن و کلسیم جذب روی را کاهش می دهد. جذب روی ممکن است توسط گلوکز، لاکتوز و یا پروتئین سویا که به تنهایی و یا همراه با گوشت مصرف شود، افزایش یابد.
روی موجود در شیر مادر مانند آهن در مقایسه با شیر گاو از قابلیت جذب بالاتری برخوردار است و این هم شاید خبر خوشی باشد برای مادرانی که فرزندشان شیر آن ها را می خورد! روی دیگر سکه مصرف روی برای بزرگسالان است به طوری که گفته می شود مصرف طولانی مدت مکمل روی به مقدار بیشتر از 15 میلی گرم در روز توصیه می شود.