جام جم آنلاین : دکتر علی ، فوق‌تخصص خون و سرطان بالغین و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران، در گفتگو با «جام‌جم» در این باره می‌گوید: نمی‌توان غلظت خون را از طریق چشم غیرمسلح مورد ارزیابی قرار داد. هرگاه میزان هموگلوبین خون (درصد گلبول قرمز خون) از حد معمول بالاتر برود، غلظت خون رخ می‌دهد که حد طبیعی آن در مردان 45 درصد و در زنان پایین‌تر از این مقدار است که اگر این غلظت در مردان بالاتر از 60 درصد و در زنان بالاتر از 55 درصد شود، باید مورد بررسی قرار بگیرد.
به گفته دکتر باسی، غلظت خون می‌تواند علل مختلفی همچون استرس را به دنبال داشته باشد، بخصوص در افراد جوان که به دلیل کار و فعالیت زیادشان، حجم پلاسمای خون آنها بتدریج کم شده و نسبت گلبولهای قرمز به پلاسمای خون بالاتر رفته و غلظت خون نسبی ایجاد می‌شود که با کاهش استرس و مصرف بیشتر مایعات، می‌توان از این غلظت کاست.
او می‌افزاید: در غلظت خون ثانویه که بیشتر در افراد مبتلا به بیماری‌های ریوی و قلبی سیانوتیک (وقتی خون از سمت راست و از سیستم وریدی وارد سیستم شریانی شود) روی می‌دهد، انگشتان دست، لب و زبان بیمار کبود است و به دلیل اکسیژن‌رسانی کم به خون، هورمونی با نام اریتروپویتین (Erythropoetin) از کلیه ترشح می‌شود که این هورمون درواقع فاکتور رشد گلبول قرمز محسوب می‌شود و مغز استخوان را برای ساخت بیشتر گلبول قرمز تحریک میکند که بتواند در واقع کمبود اکسیژن‌رسانی به بافت و بدن را با افزایش گلبول قرمز جبران کند.
این فوق‌تخصص بیماری‌های خون، یکی دیگر از علل مهم غلظت خون را سیگار عنوان کرده و یادآور می‌شود: با مصرف سیگار، اکسیژن‌رسانی به خون کم شده و غلظت خون ثانویه ایجاد می‌شود.
ولی گاهی برخی از افراد به صورت ارثی، هموگلوبین خونشان براحتی اکسیژن را تحویل بافت‌ها نمی‌دهد که در واقع به آن هموگلوبین غیرطبیعی گفته می‌شود که جزء علل نادر غلظت خون محسوب می‌شود.
دکتر باسی، بیماری‌های کلیوی و کبدی (کیست‌های متعدد کلیه، سنگ کلیه و انسداد در سیستم ادراری) را از دیگر علل ثانویه غلظت خون بیان کرده و می‌افزاید: تومورهای بدخیم کلیوی و کبدی در بزرگسالان، تومورهای مخچه‌ای در کودکان و فیبروم‌های رحمی در زنان، می‌توانند در ترشح هورمون اریتروپویتین نقش داشته و غلظت خون را سبب شوند. به گفته این عضو هیات علمی دانشگاه بیماری غلظت خون اولیه بر اثر بیماری مغز استخوان است که در واقع این سلول‌های تولیدکننده گلبولهای قرمز در مغز استخوان تکثیر می‌شود که معمولا این افراد گلبول سفید و پلاکت خونشان نیز بطور همزمان بالا رفته و در سونوگرافی، طحال و کبدشان بزرگ دیده می‌شود.
طبق بررسی‌های انجام گرفته همان طور که آلودگی هوا باعث ایجاد غلظت خون می‌شود یکی دیگر از علل غلظت خون در افراد را «ارتفاعات» باعث می‌شوند، چرا که در این مناطق میزان درصد اکسیژن هوا کاهش یافته و افراد مستعد غلظت خون می‌شوند.
درمان
دکتر باسی، پرهیز از سیگار و محیط آلوده، مصرف مایعات زیاد (مصرف حداقل روزی 8 لیوان مایعات) را از درمان‌های غلظت خون ذکر کرده و خاطرنشان میکند: گاهی غلظت خون بر اثر بیماری اولیه (غلظت خون اولیه) مغز استخوان است که در این شرایط بیمار باید هر از چندگاه طبق نظر پزشک«فصد خون» (گرفتن خون از بیمار) شود تا حدی که این غلظت در آقایان به زیر 45 درصد و در خانم‌ها به 42درصد برسد.
این فوق‌تخصص خون با اشاره به این که در فصد خون، خون گرفته شده از بیمار بلااستفاده است عنوان میکند: هیچ‌گاه سیاهی و تیره بودن خون دلیل بر غلظت آن نیست، و طی انجام آزمایشات می‌توان به این نتیجه رسید، چون خونی که از فرد گرفته می‌شود از ورید است و خون وریدی به دلیل کمبود اکسیژن اغلب تیره است.
غلظت خون و عوارض آن
فردی که دچار غلظت خون شده است ریسک سکته مغزی و قلبی در وی بالا می‌رود و در اغلب اوقات دارای فشارخون بالایی است و گاهی ممکن است از طریق بینی دچار خونریزی شود.
این پزشک متخصص سردردهای غیرطبیعی، تاری دید، ناراحتی‌های معدوی و خارش‌های پوستی بخصوص خارش پس از استحمام را از عوارض این بیماری عنوان میکند که فرد با مراجعه به پزشک و انجام آزمایشCBC می‌تواند از میزان غلظت خون خود اطلاع پیدا کند.
چند توصیه
پزشکان بر این اعتقادند که با نوشیدن آب، غلظت خون در حد متعادل باقی می‌ماند و مشکلاتی چون لخته شدن خون به جهت غلظت خون که عاملی در بروز سکته قلبی است بروز نمی‌کند.
به طورکلی میوه‌ها و سبزی‌ها به علت دارا بودن ویتامینC و فیبرهای محلول و نامحلول، یک عمل حفاظتی در قبال افزایش غلظت خون و کاهش میزان فیبرینوژن (پروتئینی که تبدیل به لخته خون می‌شود) و افزایش فشارخون دارند که از مهم‌ترین آنها جهت رفع غلظت خون می‌توان به آلبالو، لیموترش و موز جهت صاف کردن خون اشاره کرد
