اثرگذاری طرح آزادی به شرط آزادی زندانیان جرائم غیرعمد

به گزارش خبرنگار گروه حقوقی و قضایی خبرگزاری میزان، قاضی صمد چوبینه از قضات جوان و پیشرو در اجرای مجازات‌های جایگزین حبس، 36 ساله و دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم شناسی است، قضاوت را از سال 84 به عنوان دادیار در استان قزوین آغاز کرد و ریاست شعبه جزایی فیروز آباد، رئیس دادگستری فراشبند و رئیس دادگستری فیروزآباد و دادرس دادگاه انقلاب را در کارنامه فعالیت خود دارد.

او عقیده دارد که با مجازات جایگزین حبس باید هم به مجرمان جوان و هم کسانی که ناخواسته دست به جرم می‌زنند، کمک کرد تا سطح فرهنگی جامعه بالا رود که در قبال هر پدیده خلافی، انتظار مجازات‌ زندان را نداشته باشند.

با هدف معرفی نمونه‌های موفق احکام جایگزین حبس، گفت‌وگوی خبرنگار گروه حقوقی و قضایی خبرگزاری میزان با صمد چوبینه رئیس دادگستری فیروزآباد فارس را به شرح زیر بخوانید:

 

 

قاضی چوبینه گفت: در موارد متعددی که احساس کردم زمینه اصلاح مجرم وجود دارد به سمت صدور مجازات جایگزین پیش رفتم و این مجازات در خصوص مجرمانی صادر شده که بصورت اتفاقی جرمی را مرتکب و یا نسبت به اخذ رضایت شاکی اقدام کرده اند و همچنین زمینه اصلاح و باز پروری در خارج از زندان برای آن‌ها فراهم است.

 

وی با بیان اینکه استفاده بجا از ظرفیت مجازات‌های جایگزین زمینه ساز اصلاح جامعه خواهد شد، بیان کرد: تنبیه و بازاجتماعی کردن بزه کاران یکی از اهداف ما در اعمال مجازات است حال آنکه در صورت زندانی کردن فرد بزهکار علاوه بر اضافه کردن یک خانواده به جمع خانواده‌های بی سرپرست احتمال ایجاد رشد سایر جرائم در فرد نیز فراهم می‌شود.

رئیس دادگستری فیروزآباد تصریح کرد: دیدگاه‌های جامعه شناختی و روان شناختی قضات در کنار استفاده مناسب از ظرفیت‌های قانونی در مجازات‌های جایگزین زمینه اصلاح، بازاجتماعی و تنبیه کردن مجرمان بدون استفاده از حبس و زندان را فراهم می‌کند.

وی اضافه کرد: دادگستری استان فارس با ارائه آموزش‌های لازم به قضات و تشویق آنان به استفاده از مجازات‌های جایگزین در جرائم غیر خشن از استان‌های پیشرو در این زمینه است.

 

چوبینه خاطر نشان کرد: ارائه فرصت برگشت به متهم جهت اصلاح اگر تأثیری بیشتر از مجازات حبس نداشته باشد تأثیر کمتری نخواهد داشت، لذا در زمینه صدور احکام جایگزین حبس فعالیت‌های قابل توجهی داشته ام.

طرح کتاب به جای زندان

 

رئیس دادگستری شهرستان فیروزآباد طرح‌های مجازات جایگزین حبس را در قالب چندین طرح کتاب به جای زندان، آزادی به شرط آزادی زندانیان جرائم غیرعمد، آزادی به شرط کمک به کودکان ایتام، آزادی به شرط کمک به کودکان سرطانی و آزادی به شرط ترک اعتیاد جوانان دسته بندی کرده است.

به گفته این قاضی دادگستری، احکام جایگزین صادره، محدود با این 5 مورد نبوده است بلکه اولا انواع احکام جایگزین دیگری هم هست و ثانیا خود این 5 نمونه حکم فراوانی هم دارد.

چوبینه افزود: در اجرای طرح کتاب به جای زندان از متهم خواستم به جای زندان کار تحقیقاتی انجام دهد، چندی قبل جوانی به اخلال در نظم عمومی اقدام کرده بود که طبق قانون باید به زندان محکوم می‌شد، از آنجایی که متوجه شدم این فرد نادم است و در اثر تحریکات این کار را انجام داده بود او را به تحقیق و جمع آوری از وصیت نامه شهدای محل، مکلف کردم و اینکه در چه عملیاتی حضور داشته اند و در واقع با زندگی نامه آن‌ها آشنا شوند و یاد بگیرند که شهدا به میدان جنگ رفتند و جانشان را برای آرامش ما فدا کردند تا بتوانیم با آرامش زندگی کنیم.

 

 

وی همچنین به مورد دیگری اشاره کرد و گفت: جوانی در اثر اشتباه و درگیری خیابانی کسی را مصدوم کرده بود که در واقع باید به زندان محکوم می‌شد و با توجه به اینکه رضایت شاکی را جلب کرده بود، ترجیح دادم تحقیقی درخصوص اینکه در طول ده سال گذشته چند نفر در ایران بر اثر اصابت چاقو و درگیری کشته شده اند، انجام دهد و به صورت خاص هم گفتم که درمورد نحوه قتل روح الله داداشی که در اثر نزاع خیابانی به قتل رسید تحقیقات انجام دهد و فرایند آن را ذکر کند، با این طرح به متهم فهماندم که حمل چاقو بالقوه دارای چه خطراتی است و اینکه خشم و عصبانیت لحظه‌ای را کنترل کند. با اجرای این طرح فرد از زندان آزاد و سودمندی از این جریان حاصل شد.

متهم به آزادی سه زندانی جرائم مالی غیرعمد مکلف شد

طرح " آزادی به شرط آزادی زندانیان جرایم غیرعمد" از دیگر طرح‌های موفقی است که به گفته قاضی چوبینه این طرح بسیار مورد توجه قرار گرفته و قرار است در معاونت فرهنگی قوه قضائیه به عنوان یک طرح ملی پیگیری شود.

 

با حکم شعبه دادگاه انقلاب اسلامی فیروزآباد، متهمی که به 6 سال حبس محکوم شده بود با رأی قاضی پرونده و با اعمال مجازات جایگزین حبس، موظف شد سه زندانی جرائم مالی غیر عمد را از زندان آزاد کند.

 

محکوم جوان این پرونده که از جرم ارتکابی خود به شدت پشیمان است علاوه بر آزاد سازی سه زندانی جرائم مالی غیر عمد موظف است به مدت دو ماه به ارائه خدمات در زمینه ترک اعتیاد جوانان و نوجوانان در یکی از مراکز ترک اعتیاد شهرستان فیروزآباد بپردازد.

در ضمن محکوم این رای که فرد جوانی است و در هنگام ارتکاب جرم به تازگی ازدواج کرده بود و در حال پدر شدن بوده است و با این حکم از زندان آزاد شد.

وی با اشاره به اجرای این طرح و آزادی زندانی تصریح کرد: به عبارتی با این حکم هم زندانیان مالی و غیر عمد از زندان آزاد شدند و هم زندانیان پدیده اعتیاد با کمک این زندانی از حقارت بیماری اعتیاد آزاد شدند و هم خود این فرد محکوم از زندان آزاد شد. یعنی با یک حکم جایگزین سه گروه از زندان آزاد شدند.

قاضی فیروزآبادی در ادامه هدف از اجرای این طرح را آزادی زندانیان جرائم غیرعمد همچون تصادفات، بدهی، دیه، مهریه و نفقه عنوان کرد و گفت: دراین طرح به آمار زندانیان کشور اضافه نمی‌شود و از طرف دیگر این فرد مکلف می‌شود که زندانی جرائم غیرعمد را آزاد کند که هم می‌توانست از ظرفیت خیرین برای جلب رضایت شکات استفاده و یا اینکه با هزینه شخصی خود زمنیه آزادی زندانیان جرائم غیرعمد را فراهم کند.

مجازات زندان فقط برای مجرمان خطرناک باشد

به گفته رئیس دادگستری شهرستان فیروزآباد 300 تا 400 شهرستان وجود دارد که اگر روزانه بتوانیم از این طرح در شهر‌ها استفاده کنیم می‌توانیم از ورود 300 تا 400 نفر از افراد به زندان‌ها جلوگیری نموده و به واسطه این طرح این تعداد زندانی جرائم غیرعمد از زندان آزاد شوند. در بازه زمانی یک ماهه تا یکساله درمی یابیم که اجرای این طرح چه کمک بزرگی به نظام قضایی و سازمان زندان‌ها خواهد کرد که زندان‌ها خلوت‌تر شوند و مجازات زندان‌ فقط برای مجرمان خطرناک و افرادی که چاره‌ای جز نگهداری آن‌ها در زندان نیست، باشد.

 طرح بسیار جدیدی که از طرف این قاضی اجرا شده، جایگزینی مجازات زندان با تحت پوشش قرار دادن کودکان یتیم و بی سرپرست یا بد سرپرست در طرح اکرام ایتام بوده است. به این صورت که متهم جوان زندانی که باید در زندان می‌ماند از زندان آزاد شد با این شرط که با مراجعه به اداره بهزیستی و کمیته امداد شهرستان در طرح اکرام ایتام شرکت و حداقل یک کودک را به مدت حداقل 12 ماه با پرداخت ماهانه حداقل مبلغ 100 الی 200 هزار تومان تحت پوشش قرار دهد.مبلغ پرداختی ماهانه و مدت زمان تحت پوشش قرار دادن ایتام با توجه به وضعیت مالی فرد محکوم و نوع جرم و شرایط دیگر تعیین می‌شود و نسبت به متهمین مختلف متفاوت است.

طرح حمایت از کودکان سرطانی از طرح‌های موفق 

وی در ادامه از اجرای طرح حمایت از کودکان سرطانی به جای زندان سخن گفت و افزود: طرح دیگری نیز در زمینه شرکت در طرح‌های موسسه "محک" (کودکان سرطانی) وجود دارد، آزادی به شرط حمایت از کودکان سرطانی است که همانند طرح قبلی فرد به جای زندان رفتن از کودکان سرطانی محک و ... تحت نظارت آن‌ها، ماهانه مبالغی را به حساب رسمی آن‌ها پرداخت کند، این طرح‌ها به صورت مکرر استفاده شده است.

آزادی به شرط ترک اعتیاد جوانان از دیگر طرح‌های قاضی پیشرو در مجازات جایگزین حبس است که مورد استقبال قرار گرفت. این طرح درباره یکسری از خرده فروشان مواد مخدر اجرا شد به این صورت که افرادی به این جرم در زندان و از عملکرد نادم و پیشمان بودند، با توجه به سوابق شخصیتی افراد و تعهداتشان دررابطه با عدم تکرار جرم این افراد را به کار کردن افتخاری در کمپ‌های ترک اعتیاد به مدت 300 تا 400 ساعت و به صورت معین مکلف کردم و همچنین متعهد شدند که یک نفر معتاد را از بیماری اعتیاد رهایی بخشند. ماحصل این طرح این بود که فرد از زندان رفتن نجات پیدا می‌کرد و افرادی را که به خاطر بیماری اعتیاد زندگیشان دچار اختلال شده بود را از دام اعتیاد نجات می‌داد.

چوبینه در خصوص افکار عمومی جامعه نیز بیان کرد: آنچه که اهمیت دارد، افکار عمومی جامعه است، نگاه افکار عمومی باید اصلاح شود اجرای مجازات جایگزین حبس به معنای اجرا نشدن قانون نیست.

به اعتقاد این قاضی دادگستری رسانه‌های نوشتاری و تصویری می‌توانند در جهت اصلاح نگاه مردم به مقوله مجازات‌های جایگزین به دستگاه قضایی کمک کنند.