کاسنی یکی از گیاهان دارویی موثر است که در انواع مختلف در طبیعت وجود داشته و همه اجزای آن خواصی بسیار مفید برای بدن دارد، البته اگر به اعتدال مصرف شود، کاشت و داشت این گیاه و فرآوری آن از مدت‌ها قبل در سطح فارس، عمومیت یافته و اکنون نیز رو به تزاید است.
کاسنی و عرق کاسنی، از دیرباز در میان ایرانیان خصوصاً شیرازی‌ها، جایگاه و منزلتی خاص داشته و همه مادربزرگ‌ها، در میان تمام شیشه‌های عطر و ادویه، در مطبخ خانه‌هایشان، یک قرابه کوچک، عرق کاسنی را در کنار شاتره، گاوزبان، نعناع و … نگه‌داری می‌کردند تا روز مبادا!
عطاران و صاحب‌نظران در حوزه گیاهان دارویی و طب سنتی، عرق کاسنی را سرد می‌دانند که تاثیراتش در از بین بردن حرارت و التهاب بدن، احساس رخوت و سستی، رنگ پریدگی و زردی چهره و خصوصاً تنبلی کبد، اگر با دقت و مستمر استفاده شود، قابل مشاهده خواهد بود.
در ایران، از گذشته دور تاکنون قسمت‌های مختلف گیاه کاسنی و عرق آن را به عنوان تصفیه کننده خون و شستشو دهنده کبد، استفاده می‌کرده و می‌کنند.
البته کاسنی در دو نوع صحرایی یا وحشی و کاسنی کشت شده توسط کشاورزان، وجود دارد که نوع وحشی آن در اوایل بهار در کنار جویبار یا در میان سبزه زار می‌روید.
اضافه کردن کاسنی به سرکه انگبین، یا همان شربت سکنجبین، در شیراز امری متداول بوده و مردم از این خوراکی برای کاهو خوران بعدازظهرها، بهره می‌بردند.
کاسنی را صفرابر می‌دانند، گیاهی که با تاثیراتش روی کبد، زمینه دفع صفرا از بدن را فراهم کرده و زردی را می‌زداید و بار کبد را سبک می‌کند، به همین دلیل مسکنی تاثیرگذار برای تب محسوب می‌شود، تبی که گاه می‌گوییم از درون حس گرما می‌کنیم!
کبد عضو سم زدای بدن بوده و بیش از 500 کارکرد حیاتی دارد. تفکیک مواد مغذی از مواد زاید، سم زدایی، تجزیه مواد شیمیایی، انهدام میکروب ها، تنظیم هورمون‌ها، سوخت و ساز چربی‌ها، پروتئین‌ها و قندها، دفع اوره و … از وظایف کبد است. در واقع هر چیزی که می خوریم، می آشامیم، تنفس می‌کنیم یا با پوستمان تماس می‌یابد سرانجام به کبدمان می‌رسد، بنابراین اگر این عضو دچار اختلال شود، همه بدن را درگیر کرده و عوارض آن به سرعت انتشار پیدا می‌کند.
علائمی چون زردی پوست، خستگی مفرط، التهاب بدن، عطش، چربی خون بالا و… از جمله علائم بروز مشکل در کبد محسوب می‌شود و قدما معتقد بودند، این علامت‌های اولیه که در ظاهر فرد مشاهده می‌شود، نشان از تنبلی کبد دارد، پس یکی از داروهای تجویز شده، کاسنی و عرق کاسنی بود اما به اعتدال!
بر اساس تحقیقات، این عرق در نوسازی سلول‌های کبد نقش برجسته‌ای دارد. چربی‌های مازاد کبد و رادیکال‌های آزاد مضر را خنثی و خون را تصفیه می کند. عرق کاسنی ملین و ادرارآور خوبی بوده و با خروج سموم از بدن التهاب بدن، تب‌های صفراوی، یرقان و زردی ناشی از گرمی را رفع، کیسه صفرا، کلیه و مثانه را از سنگ پاک، التهاب معده را برطرف، اسید کلریدریک معده را تحریک و اشتها را زیاد می‌کند. هرچه این عرق تلخ تر باشد خواص بیشتری داشته و در التیام امراض کبدی موثرتر است.
برای مبتلایان به نقرس و هپاتیت مفید و بدن را در برابر بیماری‌های عفونی ایمن می‌سازد. این عرق سرشار از ویتامین C بوده و نوع وحشی آن فسفر و آهن گیاهی دارد. عرق کاسنی با تقویت کبد، رنگ پوست را روشن، بیماری‌های مزمن پوستی به خصوص اگزما را التیام، رسوبات ادراری و جوش‌های ناشی از گرمی غذاها را رفع کرده و بهترین دارو برای افزایش نیروی جنسی است. به دلیل آنکه این عرق روی کبد اثری نیکو دارد این عضو می‌تواند به تنظیم هورمون‌ها پرداخته و در افزایش قدرت باروری نطفه و تنظیم و تقسیم کروموزوم‌های نر و ماده تاثیرگذار باشد.
به نقل از ایسنا
