خستگی مفرط با حالت کسالتی که با استراحت و خواب برطرف می‌شود کاملاً متفاوت است، در واقع خستگی، کاهش توانایی انجام کار و کمبود انرژی و انگیزه است و معمولاً با ضعف و تحریک‌پذیری عصبی همراه است. در هر زمانی از روز ممکن است خستگی مفرط احساس شود، اما معمولاً صبح هنگام و پس از بیدار شدن از خواب بیشتر است. بعضی از افراد در تمام طول روز احساس خستگی دارند.
چند عامل در خستگی نقش دارند:
• کمبود خواب و استراحت
• مواد مخدر و الکل
• بیماری‌های مختلف
• دردهای مزمن
• کمبود تحرک و فعالیت بدنی
• کمبود مواد غذایی
• کمبود آب و مایعات در بدن
• ضعف سیستم ایمنی
• بعضی از داروها
به خاطر داشته باشید، چون خستگی ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد، باید برای تشخیص دلیل آن با پزشک مشورت کنید. البته خستگی یک نشانه‌ی عمومی در افراد مبتلا به بیماری‌های کبدی است.
ارتباط سلامت کبد و خستگی
شناخت نقش کبد در تولید انرژی مشخص می‌کند که چگونه کبد ناسالم می‌تواند سبب احساس خستگی شود. کبد نقش عمده‌ای در تولید انرژی برای بدن دارد. همانطور که می‌دانید، کبد کلوگز را به کلیگوژن تبدیل می‌کند و برای استفاده‌ی بعدی بدن ذخیره می‌کند. هنگامی که بدن به انرژی نیاز دارد، کبد کلیگوژن را به گلوکز تبدیل می‌کند تا انرژی مورد نیاز بدن تأمین شود. علاوه بر این، اگر بدن کمبود کربوهیدرات داشته باشد، کبد از چربی یا پروتئین کلوگز تولید می‌کند.
در واقع، پاسخِ طولانی مدتِ سیستم ایمنیِ بدن به بیماری کبدی، همان احساس خستگی مفرط است. ترشح نوروترنسمیترها (مواد شیمیایی در مغز)، بخشی از پاسخ یک سیستم ایمنی سالم است. هنگامی که بدن تحت تاثیر استرس جسمی یا ذهنی است، سیستم ایمنی فعال می‌شود، و سبب می‌شود که مغز مواد مناسب برای حفاظت از خود ترشح کند. بیماری کبدی استرس مزمن و غیرقابل کنترلی را به بیمار وارد می‌کند که سیستم ایمنی را تعضیف می‌کند و نوروترنسمیترهای خاصی را کاهش می‌دهد.
کنترل و درمان خستگی
چون خستگی یک نشانه و عارضه است و بیماری نیست، درمان آن بستگی به علت آن دارد. برای افراد مبتلا به بیماری کبدی، آگاه بودن از اثرات زیان‌آور الکل، مواد مخدر، کم‌خوابی، عادات غذایی ناسالم و زندگی پراسترس به آنها در تغییر سبک زندگی، کاهش خستگی، و حفظ سلامتی کبد و تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند.
به این منظور به کاربستن توصیه‌های زیر مفید است:
– سعی کنید با اولویت بندی کارهای روزانه از پراسترش شدن برنامه کاری‌تان پیشگیری کنید.
– زمانی از روز کار کنید که کاملاً پرانرژی هستید و احساس خوبی دارید.
– هنگامی که احساس خستگی دارید، بجای اینکه بخوابید، سعی کنید استراحت کنید یا فعالیت‌های سبک‌تر و آسانتر انجام دهید تا دوباره انرژی‌تان بازگردد.
– تعداد وعده‌های غذایی بیشتر با حجم کمتر در طول روز بخورید.
– بجای دوش آب داغ، دوش آب گرم بگیرید.
– الگوی خواب‌تان را اصلاح کنید : مثلاً پس از ساعت 4 بعدازظهر قهوه نخورید، هر روز در یک ساعت معین از خواب بیدار شوید، محیط خواب را آرام‌سازی کنید(سروصدا و نور را در آن کاهش دهید).
گروه ترجمه پارسی طب
منبع : liversupport.com
