ارتکاز

از چیزهایی که در علم اصول به گونه ای اساسی نزد همگان پذیرفته شده، اصل حجیت ظهور است. بر اساس همین اصل است که باید همه خطابهای شرعی را، تا هنگامی که قرینه ای بر خلاف نیافتیم، در پرتو ظهورش، معنا کنیم

معصومان علیهم السلام دارای شؤون تبیین دین، حکومت، قضا و شأن شخصی هستند. اگر گفتار یا رفتار آنان صادر از شأن تبیین دین باشد، حکم مستفاد از آن، حکم ثابت است، و اگر صادر از دیگر شؤون باشد، حکمِ آن، موقّتی و متغیّرخواهد بود؛ گرچه می تواند با ملازمه بر احکام ثابتی از دین نیز دلالت کند

نوعی خاص از معاملات اقتصادی وجود دارد که از آن با عنوان «حقوق ادبی » یاد می شود. یکی از پژوهشگران معاصر دراین باره چنین می نویسد:

دایره ملکیت نزد عقلا به تدریج از دایره اشخاص فراتر رفته است. از یک طرف، اعیان خارجی و از سوی دیگر، عنوان های عامی را در بر گرفته که به گروهی از مردم ناظر است چنان که امروزه از ناحیه دیگر، عناوین معنوی و اعتباری محض را نیز در برگرفته است