انشایی

یکی از سؤال های اساسی درباب اخلاق و اخلاقیات این است که آیا بین «باید» و «نباید» های اخلاقی و حتی هر «باید» و «نباید» ی و واقعیات رابطه وجود دارد یا نه؟ و اصولا می توان از راه علم به واقعیات، به «باید» و «نباید» ها دسترسی پیدا کرد؟ و سپس این سؤال مطرح است که آیا در کلمات حضرت علی علیه السلام این رابطه تایید شده است یا نه؟ برای پاسخ به این سؤال، شن ...

این فصل در سه مبحث بیان می شود:

می توان گفت: تبیین ماهیت گزاره های اخلاقی (این که گزاره های اخلاقی اِخباری است یا انشایی)، مهم ترین مسأله در فلسفه اخلاق است، به طوری که بیشتر مسائل مهم و اساسی فلسفه اخلاق، و حتی مکاتب مختلف آن، مبتنی بر نوع تبیین این مسأله است. آنچه در ذیل می آید، بیان ماهیت و ویژگیهای گزاره های اخلاقی از منظر استاد جوادی آملی است.

هدف این نوشتار بررسی رابطه فقه و اخلاق است و از آنجا که مباحث گوناگونی در این راستا مطرحند تلاش شده است تا مقایسه ای بین فقه و اخلاق داشته و مبادی تصوری و تصدیقی هر یک از آن دو را برشمرده و از این طریق چگونگی رابطه بین دو علم فقه و اخلاق را به نحو اجمال تبیین کند.

این نوشتار درپی بررسی این نکته است که آیا زبان قرآن، در جملا ت و گزاره های گوناگونی که آورده، زبان بیان عالم واقع است، با واقعیت ها مرتبط نبوده و تنها قصد تحریک احساسات را دارد و در نتیجه نمی توان بایدها را از آن نتیجه گرفت، یا آن که قصد توصیف و گرایش واقع و تحریک و انگیزش را، با هم دیگر، دارد.

عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی رحمه الله