فاطمیان

نوشته ای که از نظر خوانندگان عزیز می گذرد، ترجمه مقاله استاد ابراهیم احمد، با عنوان : ( الصوم عندالفاطمیین) است ، که به طور خلاصه ، در باب اختلاف هلال ، در کشورهای مختلف اسلامی بحث می کند

«خلفای فاطمی از جمله فرمانروایانی هستند که در همه چیز از فرمانروایان عباسی پیروی نمودند، فقط در امور دینی با آنان مخالفت شدید داشتند و به فتوای ائمه شیعه رفتار می کردند

به قدرت رسیدن فاطمیان، با نفوذ و گسترش قلمرو آنها در مناطق تحت نفوذ عباسیان و گرایش توده مردم به آنان همراه شد

زمان و مکان حضور علویان و اندیشه های شیعی در اقصی نقاط جهان، نقش مهمی در توسعه و استقرار اسلام و مسلمانان در آن مناطق دارد

من الّذین فرّقوادینهم وکانوا شیعا کلّ حزب بما لدیهم فرحون(سوره روم آیه 32)

تشکیل حکومت اسماعیلی فاطمیان در مغرب(شمال افریقا)در سال 297 ه.ق این سؤال را مطرح می کند که چگونه در مدت زمان محدودی زمینه پیروزی و گرایش به ایشان تحقق یافته است؟مخالفان اسماعیلیان و فاطمیان مثل عبد القادر بغدادی(429 ه

غزنویان در دوران حاکمیت خود، سیاست غیرقابل انعطافی در برابر مخالفان عباسیان در پیش گرفتند. آنان در راستای حمایت از عباسیان، به دشمنی با مخالفان ایشان از جمله اسماعیلیان و فاطمیان مصر پرداختند. از طرف دیگر فاطمیان مصر برای گسترش نفوذ خویش در سرزمین های خلافت شرقی، نیازمند ارتباط با حکومت های این مناطق از جمله غزنویان بودند.

بدون تردید، از عوامل مؤثّر در بقای دولت ها (اعم از دینی و غیر دینی)، برخورداری از اقتصاد سالم است. دولت فاطمیان با استقرار در مصر و شام برای هزینه های تبلیغاتی داعیان اسماعیلی، مخارج گزاف دربار و رقابت با دولت عباسی و امویان اندلس، افزون بر بهره گیری از منابع مرسوم و مشروع گذشته، هم چون خُمس، زکات، جزیه، موقوفات و

تشکیل خلافت فاطمیان به سال 297 قمری در افریقیه(1) عوامل و زمینه های متعددی داشته است. در بین این عوامل، زمینه های اقتصادی کم تر مورد توجه قرار گرفته است؛ در حالی که اهمّیّت آن کم تر از عوامل دیگر نیست.

فاطمیان پس از دو دهه دعوت و فعالیت سیاسی، مذهبی و نظامی در افریقیه و مغرب در سال 297 ه موفق به تشکیل خلافت در قیروان شدند.