ماوراء-النهر

مسلمانان با تصرف ایران و پیشروی به سوی شرق، در اواخر قرن اول هجری سراسر قلمرو ساسانیان را در اختیار گرفتند

در بین سالهای 261 تا 389 سامانیان بر ماوراء النهر و ایران حکومت کرده اند و ما چون در عنوان ایران بدین بحث پرداخته ایم علاقه مندان را بدانجا حواله می دهیم و اکنون به بحث پیرامون دولت ایلک خانیه که در سال 320 در ترکستان تاسیس شد، می پردازیم.

دولت سامانی، تجربه ای دیگر از تأثیر خراسان بزرگ بر تحولات جاری ایران است.تاریخ این خاندان با سامان خدات آغاز می شود که گردیزی او را از «مغان» دانسته که طبعا «دین زرتشتی» داشته است