![نسخهبرداری ترامپ از بوش](/Upload/Public/Content/Images/1397/05/08/0942320340v.jpeg)
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شرق، آلیس ولز، دیپلمات ارشد آمریکایی، بهعنوان نماینده واشنگتن در این مذاکرات که در قطر برگزار شد، حضور داشت. همزمان با این گفتوگوها که اولین تجربه دولت ترامپ در مذاکره با طالبان افغانستان محسوب میشود، دولت واشنگتن از نظامیان افغان خواسته است از مناطق کمجمعیت این کشور عقبنشینی کنند. این خواسته ایالات متحده به معنی باقیماندن کنترل بخش بزرگی از افغانستان در اختیار طالبان است. مقامهای دولت آمریکا میگویند این رویکردی است که سال گذشته ترامپ در استراتژی جنگی جدید خود در قبال افغانستان در نظر گرفت، اما جزء قسمت محرمانه این استراتژی بود. هدف دولت ترامپ این است تا از این طریق حملات به نیروهای نظامی در مناطق دورافتاده و آسیبپذیر کمجمعیت را کاهش دهد و در مقابل بر محافظت دقیقتر از شهرهایی مثل کابل و دیگر مناطق پرجمعیت افغانستان متمرکز شود. استراتژی خروج نظامیان از مناطق کمجمعیت و دورافتاده، مشابه استراتژیهایی است که دولتهای بوش و اوباما در 17 سال جنگ افغانستان اجرا میکردند. این استراتژی باعث خواهد شد کنترل مؤثر طالبان و دیگر گروههای شورشی بر مناطقی که پیش از این تصرف کردهاند، ادامه یابد و از سوی دیگر، حکومت نیز متمرکز بر تأمین امنیت کابل و شهرهایی مانند قندوز، قندهار، مزارشریف و جلالآباد شود.
عقبنشینی به شهرها، در واقع اعلام ناتوانی حکومت حمایتشده از سوی ایالات متحده در کابل در برقراری امنیت در سراسر خاک افغانستان ازجمله مناطق روستایی و حاشیهنشین است. در 17 سالی که از حمله ایالات متحده به افغانستان و سقوط حکومت طالبان میگذرد، نیروهای آمریکایی و ناتو به افغانستان آمدند و رفتند، اما نهتنها دولت افغانستان با وجود حمایتهای غرب نتوانسته حاکمیت خود را بر تمام خاک افغانستان اعمال کند، بلکه با گذشت زمان، کنترل مناطق بیشتری را در مقابله با طالبان از دست داده است.
ضعف یا عقبنشینی
پس از اعلام پایان عملیات رزمی در سال 2014، بسیاری از نظامیان آمریکایی افغانستان را ترک کردند و نظامیان باقیمانده نیز به تأمین امنیت شهرها و مناطق پرجمعیت پرداختند و نیروهای افغان نیز به مناطق دورافتاده و روستایی فرستاده شدند. با گذشت چند ماه مشخص شد نظامیان افغان بدون کمک نظامی آمریکا و ناتو قادر به تأمین امنیت این مناطق نخواهند بود. این نکتهای بود که هفته گذشته ژنرال جان نیکلسن، فرمانده ائتلاف به رهبری آمریکا در افغانستان، به آن اعتراف کرد. او تأیید کرد مناطق دورافتاده افغانستان تقریبا بهطور کامل در تصرف طالبان قرار دارند و تجهیزات نظامی دولتی در این مناطق نیز از سوی شبهنظامیان طالبان استفاده میشود. این مقام ارشد نظامی آمریکا همچنین هشدار داد: «در چنین شرایطی، هنوز بر سر انتخاب تاکتیک مناسب اختلافنظر و تنش وجود دارد. لزوما تاکتیک مناسب نظامی نمیتواند برای جامعه نیز ثمربخش باشد. این اقدام هدف دیگری را نیز دنبال میکند. عقبنشینی از مناطق کمجمعیت که عمدتا در کنترل طالبان قرار دارد، این فرصت را نصیب حکومت مرکزی میکند تا مقدمات مذاکره با این گروه را برای دستیابی به صلح فراهم کند». اجرای استراتژی مدنظر ترامپ، تا حد زیادی به تمایل حکومت افغانستان به تبعیت از آن و عقبراندن نیروهایش از مناطق دورافتاده بستگی دارد. مقامهای وزارت دفاع افغانستان میگویند برخی فرماندهان نظامی افغان، در برابر اجرای این استراتژی و عقبنشینی به شهرها مقاومت میکنند و آن را خیانت به کشور میدانند. بیش از یکچهارم جمعیت افغانستان در مناطق دورافتاده و روستایی سکونت دارند. کابل، پایتخت این کشور، نیز با چهار میلیون سکنه، پرجمعیتترین شهر به شمار میآید. بر اساس تازهترین آمارها، حکومت افغانستان بر 229 منطقه از 407 منطقه افغانستان کنترل دارد و طالبان 59 منطقه را در تصرف خود دارد و در 119 منطقه باقیمانده نیز درگیری میان حکومت افغانستان و طالبان ادامه دارد. بااینحال، حمدالله محیب، سفیر افغانستان در ایالات متحده، خروج نظامیان افغان و آمریکایی از مناطق کمجمعیت این کشور را نشانه ضعف و عقبنشینی نمیداند و معتقد است: «ابتدا باید مناطق شهری و پرجمعیت ایمنسازی شوند و سپس به مناطق روستایی و کمجمعیت توجه شود»، اما آمارها چیز دیگری میگویند و از ناتوانی نظامیان افغان در تأمین امنیت مناطق کمجمعیت حکایت میکنند. تقریبا هر هفته صدها نظامی افغان در نبرد با گروههای شبهنظامی ازجمله طالبان و بهویژه در مناطق دورافتاده، کشته و زخمی میشوند. تنها در سال گذشته تعداد نظامیان افغان شامل سرباز، پلیس، خلبان و دیگر نیروهای امنیتی و نظامی، پنج درصد کاهش یافت؛ به عبارتی، 18 هزار نیروی امنیتی افغان در درگیریها کشته شدند.
الگوبرداری از برنامه اوباما
نکته شایان توجه این است که ترامپ با وجود انتقادهای تندی که نثار اوباما کرده بود و دولتهای قبل از خود را مسئول ناکامی آمریکا در افغانستان میدانست، در استراتژی خود در قبال این کشور رویکرد نظامی دولت اوباما در دو سال آخر ریاستجمهوریاش را در پیش گرفته است. در دوره ریاستجمهوری بوش و نیز دوره اول ریاستجمهوری اوباما، پنتاگون نیروهای تحت امر خود را در تمام مناطق افغانستان، ازجمله مناطق دورافتاده و کمجمعیت، مستقر و اعلام کرد در تمام خاک افغانستان با طالبان خواهد جنگید، اما از سال 2015 و پس از خروج اکثریت درخور توجهی از نظامیان آمریکا از افغانستان، دولت اوباما نظامیان افغان را ترغیب کرد مناطق کمجمعیت و دورافتادهای را که حفظ و کنترل آنها دشوار است، ترک کنند تا از این طریق تعداد تلفات کاهش یابد. این استراتژی آن زمان با تأیید ژنرال نیکلسن، فرمانده فعلی نظامیان آمریکایی مستقر در افغانستان که آن زمان یکی از فرماندهان ارشد ائتلاف بود، همراه شد. بر اساس آنچه ترامپ اعلام کرده است، از میان 14هزار نظامی آمریکایی که همچنان در افغانستان حضور دارند، تعدادی به مناطق کمجمعیت اعزام خواهند شد تا علاوه بر تأمین امنیت، پلیس محلی افغانستان را نیز آموزش دهند. همزمان با این استراتژی، دیپلماتهای آمریکایی نیز اولین تماسها را در دوران ترامپ با طالبان برقرار کردند تا میزان جدیت طالبان را در برقراری آتشبس بیازمایند. اگر این مذاکرات ادامه یابد و نتیجه مثبتی از آن حاصل شود، نظامیان آمریکایی نهتنها از مناطق کمجمعیت بلکه از سراسر افغانستان خارج خواهند شد