به تدریج با تغییر چهره زمین، شکست گرما و آغاز روزهای معتدل پاییز، مهاجرت پرندگان به کنارگذرها و تالاب‌های کشور به‌ویژه تالاب انزلی آغاز می‌شود.
به گزارش به نقل از شهروند ،تالاب انزلی ازجمله زیباترین چشم‌اندازهای آبی گیلان به شمار می‌رود. این تالاب محل تخم‌گذاری آبزیان و پناهگاه و ماوای پرندگان بومی و مهاجر است. در داخل تالاب جزایر زیبایی پراکنده است، از دیدنی‌های چشم‌انداز تالاب می‌توان گل‌های نیلوفر آبی را نام برد که غنچه‌ها و برگ‌های آن سر از آب برآورده و سطح وسیعی از تالاب را پوشانده است. سالانه هزاران‌هزار پرنده مهاجر از سرزمین‌های شمالی برای زمستان‌گذرانی به تالاب انزلی روی می‌آورند. نیزارها گذشته از آنکه زیستگاه مناسبی برای پرندگان به شمار می‌آیند، رویشگاه گیاهانی با قابلیت انعطاف فراوان هستند که در صنایع بومی و دستی گیلان کاربرد قابل توجهی دارند، انواع حصیر، زنبیل، سبد، ظروف و ... از این گیاهان ساخته می‌شود.
ماهیگیری و شکار و فروش پرندگان از منابع درآمد صیادان و ساکنان اطراف تالاب است، اما در سال‌های اخیر با رشد تصاعدی توریسم تماشای پرندگان و صنعت نوظهور اکوتوریسم در این منطقه و هجوم زیاد گردشگران داخلی و خارجی به این مکان با بی‌نظمی و انباشت زباله‌های رهاشده در این ناحیه مواجهیم که منظره ناخوشایندنی را در اطراف تالاب به وجود آورده است که باید با برنامه‌ریزی مدون، منسجم و اصولی مسئولان، ارگان‌ها، نهادها و سازمان‌های ذیربط جلوی این پدیده نامناسب گرفته شود.
چندی پیش بود که تارنمای روزنامه گاردین در گزارشی نوشت سالانه یک‌میلیون پرنده وحشی به طورغیرقانونی در یکی از پناهگاه‌های حیات‌وحش ایران کشته می‌شوند. در این گزارش که خبرگزاری ایرنا آن را روی خروجی‌اش قرار داده، آمده که حافظان زیست‌محیطی در هشداری جدی می‌گویند گونه‌های این پرندگان مهاجر در معرض خطر انقراض قرار دارند، مگر اینکه اقدامی فوری دراین‌باره صورت گیرد.
این حافظان زیست‌محیطی هفته گذشته در نامه‌ای به مجله ساینس (Science)، تالاب فریدونکنار را به‌عنوان محل این کشتار گسترده مشخص کردند. سه تالاب اصلی «فریدونکنار»، «ازباران» و «سرخرود» استراحتگاه زمستانی گونه‌هایی چون درنای سیبریایی هستند که اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت (IUCN) آن را در شمار گونه‌های در معرض خطر انقراض قرار داده است.
اردک سر سفید، عروس غاز، غاز پیشانی سفید کوچک، خروس کولی و پرندگان شکاری چون شاهین از دیگر گونه‌های رو به انقراض یا در معرض تهدید در این تالاب‌ها به شمار می‌آیند. با این وجود، این پرندگان روزانه بیش از پیش هدف شکارچیان محلی و بازدیدکنندگان از منطقه قرار می‌گیرند. جمشید پرچی‌زاده از فعالان ایرانی محیط‌زیست و ساموئل ویلیامز جانورشناس دانشگاه وندای آفریقای جنوبی در نامه خود به مجله ساینس نوشته‌اند که «شکارچیان بومی روزانه چیزی حدود ٣هزار عدد از این پرنده‌ها را برای فروش در بازار‌های محلی می‌کشند.
این می‌تواند برای گونه‌هایی که حیاتشان به این اکوسیستم وابسته است، تاثیرات فاجعه‌باری به همراه داشته باشد.» ویلیامز در گفت‌وگو با آبزرور (روزنامه انگلیسی) با بیان اینکه نرخ این کشتار در فریدونکنار سرسام‌آور است، گفت ممکن این نرخ به یک‌میلیون پرنده در سال برسد که نصف تعداد کل پرنده‌هایی است که به این پناهگاه می‌آیند. گاردین در این زمینه هم نوشته: «درنای سیبریایی نمونه‌ای است از اینکه این کشتارها چه تاثیری روی گونه‌های مهاجر داشته است. این گونه به دو دسته‌بندی تقسیم می‌شود؛ گونه شرقی که جمعیتی ٣هزاری دارد و گونه غربی که براساس آخرین دانسته‌ها تنها یک عدد از آن باقی مانده است و آن هم زمستان خود را در تالاب فریدونکنار می‌گذراند؛ جایی که هر بار به آن مهاجرت می‌کند ممکن است توسط شکارچیان بومی کشته شود.
گمان برده می‌شود که باقی جمعیت درنای سیبریایی در سال‌های ابتدایی قرن بیست‌ویکم در تالاب فریدونکنار کشته شده باشند.» بسیاری از پرندگانی که به این تالاب مهاجرت می‌کنند، برای تامین غذا کشته می‌شوند. بعضی نیز به مجموعه‌دارانی که می‌خواهند این پرندگان را به کلکسیون تاکسیدرمی خود اضافه کنند، فروخته می‌شوند. کشتار این پرنده‌ها اخیرا با استفاده از تورهای پلاستیکی شفاف ارزانقیمت (تور هوایی) تسهیل شده است.
اثبات شده است این تورها که پرندگان آنها را نمی‌بینند، در هر بار پهن شدن قادرند تعداد زیادی از این گونه‌ها را شکار کنند. این کشتارها غیرقانونی‌اند، اما با این حال تاکنون کار چندانی برای متوقف کردن آنها صورت نگرفته است. پرچی‌زاده و ویلیامز می‌گویند که «سازمان حفاظت از محیط‌زیست ایران نتوانسته این فعالیت‌های غیرقانونی را مهار کند. وقتی محیط‌بانان می‌کوشند قوانین موجود در مورد کنترل شکار را اجرایی کنند، با مقاومت زیاد بومیان مسلح روبه‌رو می‌شوند.»
