اجرای تئاتر «بینوایان» با قیمت بلیت 185 هزار تومانی در «تهران رویال هال، هتل اسپیناس پالاس» زمینهساز بحثها و حواشی زیادی شده است. از نخستین حاشیههای این تئاتر ، تبلیغات زودهنگام و گسترده این تئاتر در سطح شهر بود. در این تبلیغات، تاریخ اجرا هم ذکر شده بود.
طبق قانون، تئاتری که هنوز مجوز قطعی اجرا نگرفته است، نمیتواند تاریخ اجرا را در تبلیغات اعلام کند، اما در تبلیغات بینوایان شاهد این کار خلاف قانون بودیم. برخی از افراد در آن زمان گفتند چون کارگردان بینوایان، مسئولیت دولتی دارد توانسته چنین کاری انجام دهد.
حسین پارسایی همزمان هم مدیرکل دفتر نمایش خانگی در سازمان سینمایی بود و هم دبیر شورای سیاستگذاری تماشاخانه ایرانشهر که البته بابت تمرینات بینوایان بهطور موقت از ایرانشهر کنارهگیری کرده بود.
بعد از تبلیغات زیاد، شائبه بلیتهای 250 هزار تومانی درباره این تئاتر مطرح شد که با واکنش مدیرکل هنرهای نمایشی وزارت ارشاد روبرو شد. شهرام کرمی از مخالفت ارشاد با قینت بالای بلیت تئاتر خبر داد و گفت قیمتها به زیر 200 هزار تومان خواهد رسید.
بیشتر بخوانید:
تخلف «بینوایان» در شورای نظارت بررسی میشود/ با بلیت 200هزار تومانی مخالفیم
و برخی دیگر از رسانهها مدعی شدند بخشهایی از این تئاتر از نظر اجرایی از روی فیلم سینمایی «بینوایان » کپی شده است.
اما نقطه عطف ماجرا واکنش وزیر ارشاد به قیمت بلیت این تئاتر بود.
اینکه وزیر ارشاد به چنین پدیدهای واکنش نشان دهد امر پسندیدهای است، اما پرسشهای زیادی در این زمینه از آقای صالحی قابل طرح است.
عموم اهل فرهنگ میدانند از اوایل دهه نود سیاست گسترش تئاتر خصوصی در دستور کار وزارت ارشاد قرار گرفت و همه وزرای ارشاد بعدی هم به این سیاست عمل کردند. تا پیش از اجرای این سیاست، عموما تئاترها با حمایت مالی دولت در سالنهای دولتی به روی صحنه میرفتند. نتیجه، آن بود که قیمت بلیت تئاتر، خیلی زیاد نبود و تئاتر مخاطبین همیشگی خود را داشت.
با اجرای سیاست تئاتر خصوصی، سالنهای خصوصی باید میتوانستند هزینه خود را از طریق گیشه تامین کنند و در نتیجه، هم قیمت بلیت بالاتر رفت و هم پای بازیگران سینما و تلویزیون به صحنههای تئاتر باز شد.
با حضور بازیگران سینما و تلویزیون در تئاتر، پای مخاطبین جدیدی به سالنهای تئاتر باز شد. مخاطبینی که شاید تا پیش از آن مخاطب تئاتر نبودند و شهرت بازیگران مطرح باعث شده بود آنها به تماشای تئاتر بروند. از طرفی دیگر باعث شد تعداد زیادی از مخاطبین همیشگی تئاتر توان مالی خرید بلیتهای گران را نداشته باشند و از تماشای تئاتر محروم شوند.
قیمت بلیت بینوایان عجیب نیست. همزمان با بینوایان تئاتر «میسیسیپی نشسته میمیرد» به کارگردانی همایون غنیزاده در تالار وحدت اجرا میشود که بلیت قیمت آن هه با «بینوایان» تقریبا برابر است. پیش از این هم تئاتر «الیور تویست» باز هم به کارگردانی حسین پارسایی با بلیتهایی گران در تالار وحدت اجرا شده بود.
البته تئاترهای دیگری که در تهران اجرا میشوند تا این حد گران نیستند اما بلیت آنها هم با قیمتی ارائه میشود که از عهده یک دانشجو یا یک کارمند، خارج است.
همه این اتفاقات نتیجه قهری سیاست گسترش تئاتر خصوصی است. باید از وزیر محترم ارشاد پرسید شما برای اصلاح این سیاست در این یک سالی که بر مصدر امور هستید چه کردهاید؟ سیاست گسترش تئاتر خصوصی حتما نیاز به اصلاح دارد. باید راهی اندیشید تا آن مخاطبین همیشگی تئاتر بتوانند دوباره به تماشای تئاتر بیایند.
یا حداقل میتوان از وزیر ارشاد پرسید برای اصلاح قیمتگذاری بلیت تئاتر چه رویهای طراحی کردهاند؟ آیا نمیتوان مانند سینما شورایی برای این کار تشکیل داد؟
با همه این احوال، بلیتفروشی «بینوایان» آغاز شد و در کمال تعجب در عرض چند دقیقه، بیشترِ بلیتها فروش رفت. به فروش رفتن بلیتهای گرانقیمت این تئاتر در چند دقیقه، گویای این مطلب است که در شرایط سخت اقتصادی کشور، بخشی از مردم اینقدر توانایی مالی دارند که چندصدهزار تومان برای تماشای یک تئاتر بپردازند.
ظهور چنین طبقه ثروتمندی در کشور نتیجه سیاستهای اقتصادی نئولیبرال است که متاسفانه بعد از جنگ با اهتمام همه دولتها اجرا شده است و اجرای این سیاستها نتیجهای جز ذبح عدالت و افزایش نابرابری اقتصادی و اجتماعی نداشته است.
در حقیقت تئاتر خصوصی جلوهای از سیاست کلانی است که اقتصاد کشور را به «دستهای نامرئی بازار» میسپارد و در این میان برخی از مردم توسط این دستهای نامرئی، خفه میشوند. آن سیاستهای کلان اقتصادی باعث تولد چنین طبقهای میشود و این طبقه نیاز به تفریحات خاص خود را دارد و تئاتر خصوصی این تفریحات را برای ایشان فراهم میکند.
اینچنین است که تئاتر لاکچری به روی صحنه میرود و وزیر ارشاد هم فقط میتواند در اعتراض به آن فقط توییت منتشر کند.