ماجرای هشدار درباره بحران دارو که چند‌ماه پیش از سوی کارشناسان مطرح شد این روزها به بازار تجهیزات پزشکی نیز رسیده است. نوسانات نرخ ارز در ماه‌های اخیر و بدهی‌های دولت به شرکت‌های تولیدکننده و واردکننده کالا و تجهیزات پزشکی حالا کار را به جایی رسانده است که کارشناسان و واردکنندگان از بحران و قرار گرفتن در لبه پرتگاه سخن می‌گویند.
به گزارش به نقل از همشهری ،البته مسئولان ارشد وزارت بهداشت، همچنان معتقد هستند که در زمینه تجهیزات پزشکی کمبودی احساس نمی‌شود. این درحالی است که روز گذشته گروه نظارت بر تامین و توزیع تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت فراخوان تهیه تجهیزات و ملزومات پزشکی ضروری به‌صورت واردات فوریتی را در گروه کالاهایی چون اندوسکوپی و اندوسرجری، اورتوپدی، بیهوشی و تنفسی، کالاهای پوست و مو، جراحی عمومی، چشم، زنان و زایمان، قلب و عروق، مغز و اعصاب و... را اعلام کرده است.
علیرضا چیذری کارشناس و تامین‌کننده تجهیزات پزشکی در این‌باره به همشهری می‌گوید: چه بخواهیم و چه نخواهیم تحریم‌های ناجوانمردانه گریبان تجهیزات پزشکی را هم مانند دارو گرفته و اجازه نقل و انتقالات پولی را از واردکننده‌ها سلب کرده است. همچنین به‌دلیل قیمت‌گذاری نامناسب صرفه اقتصادی چندانی برای فعالان این عرصه باقی نگذاشته تا برای واردات اقدام کنند. ضمن اینکه مطالبات شرکت‌ها روزبه‌روز از دولت رو به افزایش است و همه اینها در مجموع دست به‌دست هم داده‌اند و سبب شده‌اند تا ذخیره‌سازی خوبی انجام نشود و با وجود هشدارها شاهد کمبود در بخش کالا و تجهیزات پزشکی باشیم. البته به این مشکلات باید این موارد را هم اضافه کنیم که هزینه‌های بانکی برای نقل و انتقال پول و هزینه‌های حمل‌ونقل چیزی حدود 22تا 30درصد به قیمت کالا اضافه کرده که این در محاسبات اداره کل تجهیزات پزشکی دیده نشده، در نتیجه توان خرید ما به‌عنوان تولیدکننده پایین آمده است.
مشکل دیگری هم که وجود دارد مشکل حجمی است که اجازه نمی‌دهد جنس بیشتری وارد شود البته اینکه بازار کنترل شود اتفاق خوبی است اما نه در شرایط تحریم که دچار کمبود شده‌ایم. متأسفانه مسئولان ما اجازه می‌دهند که کالا دچار کمبود شود بعد تصمیم می‌گیرند که وارد کنند، این در حالی است که همواره باید کالاهای پزشکی در اولویت باشند تا دچار کمبود نشوند، به‌طور مثال در بیماری‌های مغزی و قلبی کمبود و نبود یک سری تجهیزات می‌تواند باعث مرگ بیماران شود، پس از اینکه کمبود ایجاد شود باید ذخیره‌سازی مناسب انجام گیرد. پس ما با سیاست حجمی مخالف نیستیم اما در زمان عادی نه در شرایط فعلی.
او در ادامه می‌گوید: مشکل وارد کننده‌ها تنها این موارد نیست به‌طور مثال سوزن آنژیوگرافی دچار کمبود شده است و زمانی که کمبود آغاز می‌شود فراخوان می‌دهند، در این زمان واردکننده تصمیم می‌گیرد این کمبود را که برای خودش نیز صرفه اقتصادی دارد تامین کند اما با مشکل روبه‌رو می‌شود، چگونه؟ اینگونه که سیاست حجمی اجازه نمی‌دهد او بیشتر ازتعدادی که سال گذشته وارد کرده است سوزن آنژیوگرافی را وارد کند یا هم‌اکنون به‌دلیل اینکه قیمت تمام‌شده در سایت اداره کل اصلاح نشده است دچار کمبود در بالون‌های قلبی شده‌ایم. واردکننده به‌دلیل صرفه اقتصادی این کالا را وارد نمی‌کند در نتیجه به همین راحتی جان مردم به خطر می‌افتد. ضمن اینکه ما در تهیه مواداولیه هم دچار مشکل هستیم.
همچنین سؤال من این است که چرا اجازه می‌دهند کالا دچار کمبود شود بعد فراخوان فوری بدهند؟ آیا بعد از این همه مدت نمی‌شود مدیریتی اعمال کرد تا جان مردم به خطر نیفتد. به‌هرحال خیلی از شرکت‌ها به‌خصوص چین، آلمان و اسپانیا با ما همکاری نمی‌کنند. پس در چنین شرایطی باید مدیریت درست وجود داشته باشد.
این کارشناس و تامین‌کننده تجهیزات پزشکی همچنین به موضوع دیگری اشاره کرده و می‌گوید: نکته‌ای که تحریم‌ها را تشدید کرده ملزم کردن استانداردهای سنجشی نه در همه موارد بلکه در بسیاری از موارد است؛ یعنی خودمان را محروم کرده‌ایم که از کشورهایی چون چین و هند که 70درصد واکسن و دارو و تجهیزات اروپا را تامین می‌کنند کالایی تهیه نکنیم. جالبتر این است که ما از طرف آمریکا تحریم هستیم اما باید کالا و تجهیزاتی وارد کنیم که مورد استاندارد آمریکاست. ما هم‌اکنون باید برای خرید یک بخیه روی دست 5برابر پول بدهیم به این علت که متناسب با استاندارد آمریکاست. آیا در شرایط بحران باید چنین اقداماتی انجام داد؟ این در حالی است که ما می‌توانیم اجناس خوبی از اروپا تهیه کنیم.
چیذری در ادامه افزود: ما پیشنهاد داده‌ایم که اصلاح قیمت انجام شود تا هزینه‌هایی که به شرکت‌ها تحمیل می‌شود در قیمت‌ها دیده شود، همچنین بازپرداخت مطالبات دوره‌اش کوتاه‌تر شود، شما درنظر بگیرید 2هزار و 300هزارمیلیارد تومان رقم بدهی‌ها به شرکت‌های تجهیزات پزشکی است. آیا این رقم کمی است؟
خودخواسته به سمت بحران رفتیم
عبداله مستعلی‌پور، عضو انجمن تولید‌کنندگان و صادرکنندگان تجهیزات پزشکی در این‌باره به همشهری می‌گوید: مهم‌ترین مشکل ما سیاست‌های غلط وزارت بهداشت است که آگاهانه و با وجودی که می‌دانستند در آستانه تحریم قرار داریم، اجازه واردات کالاها را سلب کردند و در نهایت امروز شاهد فراخوان‌های مکرر و کمبودهایی هستیم که با جان مردم سروکار دارد. ضمن اینکه شاهدیم انبارهای شرکت‌ها خالی شده و این یعنی ما خودخواسته به سمت بحران رفته‌ایم. موضوع دیگر این است که زمان صدور مجوزها هم بسیار طولانی شده یا اینکه اصلا مجوز واردات را در برخی کالاها نمی‌دهند به این علت که افرادی که در بانک مرکزی هستند تخصصی در این زمینه ندارند و نمی‌دانند طولانی شدن زمان تخصیص ارز برای اساسی‌ترین کالاهای کشور می‌تواند جان مردم را به خطر بیندازد.
در نهایت اینکه بازار تجهیزات پزشکی با توجه به فراخوان‌هایی که وزارت بهداشت می‌دهد با بحران روبه‌رو شده است، درحالی‌که بحران را می‌توانستیم با حمایت از واردکنند‌ها کنترل و مدیریت کنیم.این عضو انجمن مهندسین تجهیزات پزشکی ایران و اتحادیه صنفی در ادامه می‌گوید: در برخی کالاها اصلا نیاز به فراخوان نیست. مثلا در بخش ارتوپدی اعلام نیاز کرده‌اند اما همکاران ما در بخش ارتوپدی اعلام کرده‌اند که اصلا لزومی به فراخوان نبوده و می‌توانند این کالاها را تأمین کنند ولی متأسفانه دولت و وزارت بهداشت به تولیدکننده‌ها اعتماد ندارند؛ ضمن اینکه اطلاعات کافی هم از بازار ندارند وگرنه درحالی‌که کالا در بازار و در دست تولیدکننده داخلی وجود دارد اعلام نیاز نمی‌کردند تا از خارج از کشور کالا وارد شود.
وی در ادامه افزود: به مجلس اعلام کرده‌ایم که ظرف 2ماه آینده بحران شدیدی در تجهیزات پزشکی خواهیم داشت، به‌خصوص در عمل‌های جراحی. حتی اعلام کرده‌ایم با وجودی که بانک پاسارگاد از حساب ما پول را برداشت کرده است، نتوانسته پول را به خارج از کشور انتقال دهد. در حال حاضر هشدارهایی از سوی شرکت‌های فرانسوی و ایتالیایی، به شرکت‌های واردکننده کالا و تجهیزات پزشکی داده شده است. البته مشکل اساسی دیگری که در کشور ما وجود دارد عدم قیمت‌گذاری مناسب روی کالاهاست. در واقع قیمت تمام‌شده کالا بسیار بالاتر از قیمتی است که باید در بازار به فروش برسد، به همین سبب خیلی‌ها که کالا وارد کرده‌اند تمایل ندارند کالا را وارد بازار کنند چون قیمت‌ها واقعی نیست.
پول توزیع می‌شود به‌دست ما نمی‌رسد
امید شهبندی، عضو کارگروه مطالبات تشکل‌های تجهیزات پزشکی می‌گوید: در زمینه مطالبات تجهیزات پزشکی یک کارگروهی به نام کارگروه مطالبات تشکیل شد؛ از کلیه تشکل‌ها از انجمن مهندسان پزشکی تجهیزات پزشکی گرفته تا اتحادیه بازرگانان تجهیزات پزشکی، انجمن تولید‌کنندگان و صنف تجهیزات پزشکی و اتحادیه صادرکنندگان. کارگروه اعلام فراخوان داد برای اعضا که مطالبات سنوات گذشته را عنوان کنند. در نخستین گام مطالبات سال95 اعلام شد درصورتی که تصور نمی‌کردیم که مطالباتی هنوز وجود داشته باشد اما 30میلیارد تومان بدهکاری وجود داشت که این گزارش به بیمه سلامت ارسال شد اما نماینده این مجموعه آقای نوروزی اعلام کرد که با کلیه مراکز طرف قرارداد تا پایان سال95 را تسویه حساب کامل کرده است.
سؤالی که پیش آمد این بود که اگر پول را پرداخت کرده‌اند به دانشگاه‌های علوم پزشکی پس چرا با گذشت 2سال هنوز به ما پرداخت نشده است؟ همچنین پاسخ بیمه سلامت پس از پیگیری‌ها در نهایت این بود که دانشگاه‌ها براساس وضعیت روز خود تصمیم می‌گیرند و از آنجایی که بودجه‌هایی که وارد دانشگاه می‌شود نشان‌دار نیست آنها براساس اولویت‌هایشان تصمیم‌گیری می‌کنند. همچنین در سال97 هم جالب است بدانید که به ما اعلام کرده‌اند که 70درصد هزینه‌های دانشگاه را پرداخت کرده‌اند به‌صورت پول و واوراق. 70درصد به دانشگاه‌ها و 60درصد به داروخانه‌های سطح شهر که داروخانه‌های سطح شهر می‌شوند بیمارستان‌های خصوصی.
همچنین 6هزار و 125میلیارد تومان که از طریق دانشگاه‌ها اعلام شده تا پایان مهرماه97 به مراکز پرداخت شده است اما همچنان بدهی‌ها وجود دارد. ما در نهایت به سازمان بازرسی کشور متوسل شده‌ایم تا ببینیم چرا پول‌های ما به‌دست‌مان نرسیده است. این در واقع یکی از مهم‌ترین مشکلات ماست که زمانی که پول هم توزیع می‌شود به‌دست ما نمی‌رسد. هم‌اکنون بابت تجهیزات پزشکی حدود 3هزار و 500میلیارد تومان طلب داریم.
