به گزارش ایسنا، بنیاد ایران‌شناسی در راستای شناساندن جایگاه و نقش فرهنگ ایران در پیشتازی مولفه‌های رشد جوامع انسانی، همایش «گاه‌نگاری تطبیقی ایران و جهان» را روز دوشنبه (11 اردیبهشت‌ماه) در مرکز همایش‌های برج میلاد برگزار کرد.
در این همایش که با رونمایی از جدول تطبیقی گاه‌نگاری ایران و جهان از دوران پارینه سنگی تا پایان عصر آهن همراه بود، آیت‌الله سید محمد خامنه‌ای - رئیس بنیاد ایران‌شناسی - از ضرورت‌ها و نیازهای انجام این طرح ملی و دستاوردهای آن سخن گفت.
وی اهمیت تاریخ را در این دانست که شناسنامه ملیت‌هاست و هویت‌ها را مشخص می‌کند و در مقابله با فرهنگ‌های دیگر با تاریخ است که هویت‌ها مشخص می‌شود.
وی اظهار کرد: ملتی که تاریخ ندارد، یک ملت گمشده و بی‌هویت است و کوشش دشمنان در این بود که چون عظمت ایران را می‌دانستند، در قرون اخیر تلاش کردند تا این هویت نشان داده نشود.
رئیس بنیاد ایران‌شناسی گفت: با انجام این طرح جایگاه و منزلت و سهم ایران در فرهنگ ملل دیگر مشخص شد.
خامنه‌ای افزود: باستان‌شناسی به معنای کند و کاو در بیابان‌ها بود، اما اکنون می‌توان باستان‌شناسی را یکی از منابع مهم و اساسی دانست. ما تاریخ را به دو بخش نقلی یا دروغین و حقیقی و عینی تقسیم می‌کردیم که باستان‌شناسی در بخش حقیقی آن است که اهمیت دارد و این جدولی که تهیه شده است، جایگاه واقعی ایران را نشان داده و حتی می‌توان گفت که تمدن بین‌النهرین نیز از ایران سرچشمه گرفته است.
رئیس بنیاد ایران‌شناسی با اشاره به اینکه ترسیم یک نگاه حقیقی از تاریخ نیاز جدی بود و باید انجام می‌شد، گفت: اگر جدول گاه‌نگاری تطبیقی ایران و جهان تهیه نمی‌شد، زحماتی که باستان‌شناسان ایرانی انجام داده‌اند ابتر می‌ماند و اکنون امکان مقایسه میان تاریخ ایران و دیگر ملل امکان‌پذیر است.
سیدمحمد خامنه‌ای در ادامه گفت: مقایسه بین ظهور انسان بر روی زمین و آثاری که از آن باقی مانده ثابت می‌کند که کدام ملت زودتر به رشد رسیده و اینکه ایران حداقل یک میلیون سال آثار سنگی دارد و اکنون ما به حقایق جدیدی دست پیدا کرده‌ایم که اثبات می‌کند بشر از سرزمین ایران برخاسته و به شرق و غرب روانه شده است.
وی در پایان گفت: ما باید به اهمیت باستان‌شناسی برسیم و حقوق آن را احقاق کنیم. امیدواریم در ادامه این کار دستگاه‌های مربوطه نیز به ما کمک کنند. شاید بشود گفت که در ایران نقطه‌ای نیست که آثار باستانی پیدا نشود و این‌ها نه فقط به نفع ایران، بلکه برای کل جهان هستی منفعت دارد و ما باید بندهایی که مبدأ ما را به دوران هخامنشیان بسته‌اند بشکنیم.
در ادامه این همایش دکتر غلامعلی حدادعادل، رئیس فرهنگستان ادب و زبان فارسی با اشاره به اینکه هر کتاب تاریخی را که باز کنیم در فصل‌های اولیه حتما نامی از تاریخ ایران باستان وجود دارد، گفت: نظیر ایران باستان فقط چند تمدن انگشت‌شمار وجود دارند مانند چین، هند و... و این یک مطلبی است که باید همیشه مورد توجه ما ایرانی‌ها باشد.
وی با اشاره به اینکه هر فردی شخصیت‌اش تابع هویت و احساس هویت اوست، گفت: اگر ما ادراکی از هویت فردی خود نداشته باشیم، فاقد شخصیت فردی هستیم. این سخن درباره ملت‌ها نیز صادق است و هویت جمعی از تاریخ جدا نیست.
وی با بیان اینکه اگر حافظه را از انسان‌ها بگیریم، هویتی برای آن‌ها باقی نخواهد ماند، افزود: یک ملت اگر خودآگاهی تاریخی نداشته باشد، هویت جمعی خود را از دست می‌دهد و دچار از خودبیگانگی می‌شود.
حدادعادل با اشاره به اینکه تلاش برای معرفی هویت ایرانی از وظایف مصلحان اجتماعی است، گفت: اگر جوانان ایرانی احساس هویت نکنند و درکی از هویت خود نداشته باشند، در آن صورت همه‌چیز بر باد خواهد رفت و دیگر هویت ملی باقی نخواهد ماند.
وی گفت: باستان‌شناسی دیگر فقط کشف آثار باستانی نیست، بلکه ابزار و وسیله‌ای است برای تفسیر و تدوین تاریخ و شناخت مسیر تمدن‌ها از این طریق انجام می‌شود. در واقع باستان‌شناسی یک موضوعی برای تفسیر تاریخ است.
رئیس فرهنگستان ادب اهمیت باستان‌شناسی را برای علم تاریخ مثل مهندسی معدن برای صنعت دانست و گفت: ما وظیفه داریم جوانان خودمان را با عظمت تاریخ ایران و ایرانی آشنا کنیم. ایرانیان در سرزمین ایران و با وجود کویری بودن و ویژگی‌های جغرافیایی آن زندگی و تمدن ایجاد کردند.
وی در پایان سخنانش گفت: دوران آن رسیده که شناخت ایران توسط خود ایرانیان انجام شود. مقصود اصلی ما شناخت خودمان است و نه تخریب دیگران. ما با شناخت واقعی و واقع‌بینانه به این مهم دست پیدا می‌کنیم و این فعالیت در بنیاد ایران‌شناسی روشمند و علمی انجام می‌شود.
حکمت‌الله ملاصالحی، استاد دانشگاه و پژوهشگر نیز در ادامه این همایش به فلسفه و مرجعیت زمان در باستان‌شناسی اشاره کرد و گفت: انسان هست، زمان هست ولی انسان بیدار نیست. حتی به جنسیت خودش نیز بیدار نیست و این شناخت به تدریج اتفاق می‌افتد. زمان یک ذهن انتزاعی می‌خواهد و انسان دارای آن است و زمان را می‌فهمد و این یک اتفاق مهم و بنیادی به شمار می‌آید. انسان‌شناسان به سرچشمه‌های آن یعنی زمان پی می‌برند و جهان را در زمان می‌بینند و می‌فهمند.
وی با اشاره به اینکه وقتی انسان زمان را بفهمد به بازگشت‌ناپذیر بودن آن پی می‌برد، گفت: این یک موضوع سوگناک است، مخصوصا کسی که به کهولت رسیده می‌فهمد که امکان برگشت زمان وجود ندارد. زمان مانند یک رود جاری است.
او در پایان با اشاره به اینکه مبتکر این طرح سیدمحمد خامنه‌ای، رئیس بنیاد ایران‌شناسی است، گفت: ایشان این طرح را پیشنهاد دادند و موکدا از ما خواستند که این طرح انجام پذیرد. این گاه‌نگاری حاصل خرمنی از تلاش کارشناسان، باستان‌شناسان و اساتید این حوزه است و ما قدردان آنان هستیم.
در ادامه این همایش آیت‌الله سیدمحمد خامنه‌ای رئیس بنیاد ایران‌شناسی، ملاصالحی، غلامعلی حدادعادل و داوری اردکانی از جدول گاه‌نگاری تطبیقی ایران و جهان رونمایی کردند.
