خیلی‌ها براساس نتایج آزمایش خون سالانه، درمی‌یابند که مبتلا به کم‌کاری یا پرکاری تیروئید نیستند، اما زمینه ابتلا به بیماری هاشیموتو را در آینده دارند! هاشیموتو نوعی بیماری خود ایمنی تیروئیدی است که علت فعال شدن سیستم ایمنی علیه غده تیروئید در آن به‌درستی مشخص نیست، اما عواملی چون عفونت‌های ویروسی و باکتریایی، عوامل تغذیه‌ای، عوامل محیطی و استعداد ژنتیکی را مسؤول این اختلال می‌دانند.
به گزارش به نقل از جام جم ،اگر شما هم در معرض این بیماری شناخته شده‌اید، گفت‌وگوی ما را با دکتر حسین دلشاد، متخصص بیماری‌های داخلی، فوق‌تخصص بیماری‌های غدد و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بخوانید .استعداد ژنتیکی، جنس و سن از عوامل مهم تعیین‌کننده ابتلا به بیماری هاشیموتو هستند.
ابتلا به سایر بیماری‌های خود‌ایمنی ازجمله آرتریت روماتوئید، بیماری لوپوس و دیابت نوع یک، شانس ابتلا به بیماری هاشیموتو را افزایش می‌دهند.
افراد در معرض تشعشعات هسته‌ای در محیط نیز ریسک بالاتری برای ابتلا به بیماری هاشیموتو دارند.
کم‌کاری تیروئید سوار بر هاشیموتو
هاشیموتو یک بیماری خود‌ایمنی غده تیروئید محسوب می‌شود که از علل شایع کم‌کاری غده تیروئید به‌خصوص در مناطق با دریافت ید کافی محسوب می‌شود.
البته کم‌کاری تیروئید می‌تواند به‌طور مادرزادی یا در مناطق با کمبود ید شدید، بعد از برداشتن غده تیروئید با عمل جراحی یا به‌دنبال مصرف ید رادیو اکتیو بروز کند.
توقف در ایستگاه کم‌کاری تیروئید
بیماری هاشیموتو به‌تدریج طی چند سال پیشرفت می‌کند و در نهایت باعث کم‌کاری تیروئید می‌شود. در مراحل اولیه که عملکرد تیروئید طبیعی است فرد مبتلا هیچ‌گونه علائم و نشانه‌ای ندارد و در برخی از این افراد غده تیروئید ممکن است بزرگ شده و فرد اصطلاحا دچار گواتر شود. بنابراین بزرگی غده تیروئید می‌تواند یکی از نشانه‌های اولیه بیماری هاشیموتو باشد.
بیمار در صورت بروز کم‌کاری تیروئید دچار احساس خستگی، حساسیت به سرما، یبوست، پوست رنگ‌پریده و خشک، صورت پف‌آلود، شکنندگی ناخن، ریزش مو، افزایش وزن، دردهای عضلانی و مفصلی، ضعف عضلانی، افسردگی، فراموشی و در خانم‌ها افزایش طول دوره خونریزی ماهانه می‌شود. بیماری هاشیموتو به‌طور شایع در زنان میانسال دیده می‌شود، اما مردان و زنان در هر سنی و حتی کودکان نیز ممکن است به این بیماری مبتلا شوند.
مهر هاشیموتو بر تیروئید
چون این بیماری تا مدت‌های طولانی بدون علائم و نشانه بالینی است بنابراین تشخیص آن ممکن است به تاخیر افتد. گواتر می‌تواند یکی از نشانه‌های اولیه این بیماری باشد.
در صورت بروز کم‌کاری تیروئید بیمار علائم و نشانه‌های بالینی کم‌کاری تیروئید را نشان می‌دهد. انجام آزمایش‌‌های عملکرد تیروئید (اندازه‌گیری هورمون‌های تیروئید، هورمون تیروتروپین یاTSH و آنتی‌بادی ضد‌آنزیم پراکسیداز که اصطلاحا Anti-TPO نام دارد) در تشخیص این بیماری کمک‌کننده
است .وجود آنتی‌بادی ضد‌آنزیم پراکسیداز (Anti-TPO) ملاک تشخیص بیماری هاشیموتو است.
درمان همیشگی با یک قرص
در صورت وجود گواتر یا وجود علائم و نشانه‌های بالینی کم‌کاری تیروئید که با انجام تست‌های تیروئید به اثبات رسیده باشد لازم است بیمار تحت درمان با قرص لوتیروکسین قرار بگیرد. چون این بیماری به‌طور دائم همراه بیمار است، لذا درمان این بیماران نیز مادام‌العمر خواهد بود.
در مورد بیمارانی که فاقد گواتر یا کم‌کاری تیروئید بوده و فقط آنتی‌تیروئید پراکسیداز مثبت دارند، تجویز لوتیروکسین لزومی نخواهد داشت و لازم است بیمار هر شش تا 12 ماه از نظر احتمال بروز کم‌کاری تیروئید، تست تیروئید انجام دهد، اما برای خانم‌هایی که در سن باروری بوده و اقدام به بارداری می‌کنند قرص لوتیروکسین باید تجویز شود.
متاسفانه هیچ‌گونه درمان قطعی برای بیماری هاشیموتو وجود نداشته و فقط کنترل بیماری با مصرف قرص لوتیروکسین امکان‌پذیر است. هیچ رژیم غذایی خاصی در بهبود یا تشدید بیماری دخالت ندارد.
عوارض بی‌توجهی به درمان
بیماران مبتلا به بیماری هاشیموتو که دچار کم‌کاری تیروئید شده‌اند در صورت عدم درمان، دچار علائم و نشانه‌های بالینی تیروئید می‌شوند که زندگی روزمره آنان را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
بعلاوه عدم درمان خطر بروز بیماری‌های
قلبی - عروقی و نارسایی قلب و افسردگی را افزایش داده و در زمان بارداری می‌تواند به سقط جنین، تولد نوزاد مرده، زایمان زودرس، ناهنجاری‌های جنینی، مسمومیت بارداری و افزایش فشار خون شریانی مادر منجر شود. نوزادانی هم که از این مادران به دنیا می‌آیند در معرض خطر عقب‌افتادگی ذهنی ـ روانی و تاخیر رشد فیزیکی خواهند بود.
